Türk Tabipleri Birliği (TTB) Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, ‘yanlış bilgilerle halk sağlığını tehdit eden’ 10’dan fazla doktorla ilgili soruşturma yürütüldüğünü söyledi. Covid-19 salgını sürecinde hastalığı bitirmeye en yakın olasılık aşılarla toplum bağışıklığı sağlanması olarak görülse de bazı doktorlar aşı karşıtı açıklamalarıyla dikkat çekiyor. Aşı karşıtlarının kendi üretimi ‘vitamin-karışım’ benzeri ürünleri pazarlamaları dikkat çekiyor.
***
Bir araştırmaya göre, yeni tip Koronavirüs (Covid-19) pandemisi, Batı Avrupa’da ikinci dünya savaşından bu yana yaşam beklentisinde en büyük düşüşe neden oldu. Bilim insanları, Avrupa, ABD ve Şili’yi kapsayan 29 ülkenin verilerine göre, geçen yıl yaşam beklentisinde yıllarca süren ilerlemeyi yerle bir eden ölçekte düşüşler kaydetti. Araştırmanın yardımcı yazarlarından Dr. Jose Manuel Aburto şunları söyledi: “Diğerlerinin yanı sıra İspanya, İngiltere ve Galler, İtalya, Belçika gibi Batı Avrupa ülkelerinde, yaşam beklentisindeki bu düşüş en son ikinci dünya savaşı sırasında gözlemlendi”
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 27 bin 188 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 206 kişi. Toplam vaka sayısı 7 milyon 67 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 63 bin 372 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 353 bin civarında. Aktif hasta sayısı yeniden artışa geçti, 480 bin 881 aktif hastaya sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Covid-19 salgınına karşı kış aylarında alınması planlanan önlemler toplantılarda dile getirilmeye başladı. Buna göre HES kodu zorunluluğu bulunan yerlere aşı kartı zorunluluğu gündemde. değerlendirme toplantılarında uzmanlar lokanta, kafe ve AVM gibi kapalı mekanlarda aşı kartı uygulamasına geçilmesini istedi. Şehirlere dönüş ve üniversitelerin açılmasının vaka sayısının etkisinin ekim ayının ortasında görülebileceği dile getirildi.
***
Çankırı Valisi Abdullah Ayaz kentte 18 yaş altı vaka sayısının geçen hafta ilk defa yüzde 20’nin üzerine çıktığını bildirdi. Kendi çocuklarının da aşı olduğunu belirten Ayaz şöyle devam etti: “18 yaş altı vaka sayımız daha önce yüzde 3’lerdeydi. Hastanemize de ağır semptomlarla gelen çocuk sayısında artış var. Çocuklarımız, hastalığı önceki gibi geçirmiyor.”Çorum Valisi Mustafa Çiftçi ise salgının yükseliş gösterdiği 10 il içinde Çorum’un da bulunduğunu ve vakaların genç nüfusta artış gösterdiğini ifade ederek şunları söyledi: “Bu şekilde gidersek tekrar eski günlere dönmemiz kaçınılmaz olacaktır. İlimizde 12 yaş ve üzeri aşısını tamamlamış kişi oranımız yüzde 70,44’tür. İlimizde 57 öğretmen, 549 öğrenci ve 107 sınıfımız karantina altında. Bu, okullarımızda geldiğimiz son noktayı gösteriyor.”
***
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen), yaptığı yazılı açıklamada 20-24 Eylül arasındaki vaka ve kapanan sınıf sayılarını paylaştı. Buna göre, okullarda temaslı ve pozitif öğretmen sayısı 522, temaslı ve pozitif öğrenci sayısı 5305, temaslı ve pozitif personel sayısı 15. Kapanan sınıf sayısı ise bin 736. Eğitim-Sen, tam zamanlı yüz yüze eğitimin sürdürülebilir olması için acil alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı:
***
TTB açıklamasında üniversitelerin pandemi tedbirleri alınmadan açıldığı belirtilerek alınması gereken önlemler sıralandı. Üniversiteler ve öğrencilerin kalacağı yurtlarda yüz yüze eğitim için gerekli koşulların sağlanmadığını belirten Türk Tabipleri Birliği (TTB), en yüksek sosyal hareketliliğe sahip olan üniversitelilerin aşılanmasının teşvik edilmesi gerektiğini kaydetti.
***
Sağlık Bakanlığının 27 Eylül’e ilişkin koronavirüs verilerine göre; aşılamada 2. doz Türkiye ortalaması, %70,6’a ulaştı. 2. doz aşılamada %77,9 ile Kırklareli birinci sırada yer alırken Kırklareli’yi sırasıyla Muğla, Amasya, Eskişehir, Çanakkale, Ordu, Edirne, Balıkesir, Burdur ve Osmaniye izledi. Yüzde 44,6 oranla en az ikinci doz aşılama yapılan il ise Urfa oldu. İki doz aşılamada üç büyük ilde ise birinci sırada %75,3 ile İzmir, ikinci sırada %73 ile Ankara ve üçüncü sırada %66,7 ile İstanbul bulunuyor.
***
CovId-19 vaka sayısı yaklaşık 26 bine yükseldi. Aşılama ise henüz yeterli seviyede değil. 14-20 Haziran haftasında günde ortalama 1,1 milyon doz aşı yapılırken 14-20 Eylül haftasında ise bu sayı 454 bine kadar düştü.
***
Bilim Kurulu Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, ‘’ Enfeksiyonun yayılımını durdurabilmek ve ölümleri azaltabilmek için yüzde 70-80 civarında bir aşılama oranına ulaşmamız lazım. Şu anda da o orana ulaşmış değiliz. Her ne kadar ölüm oranı ve hastaneye yatış oranı az olsa da aşılanmayan çok fazla insan olduğu için onlarda enfeksiyon görülmeye devam ediyor. Okullar açıldı, tüm işyerleri açık ve neredeyse hayat normal şekilde devam ediyor. Daha fazla insanı kaybetmemek için bulaşı azaltacak önlemler alarak bu kışı geçirmeliyiz. … salgında tüm veriler şeffaf bir şekilde, günü gününe, anlık olarak herkesle ve tüm detayıyla paylaşılmalı. Salgını ancak en iyi bu şekilde yönetebilirsiniz ve güven de en iyi bu şekilde sağlanabiliyor. Mesela hangi aşıyla ne kadar korunduk? Bu veri çok önemli. Bunları tüm detayıyla görmek herkesin hakkı. Sonuçta aşının etkinliğini göstermek insanları aşı olmaya motive eden bir şeydir. Bu yüzden verilerin paylaşılması çok önemli. Bazı meslek gruplarına aşı zorunlu olmalı ve aşı olmayanlar için sınırlamalar biraz daha arttırılmalı diyen Yavuz, insanları aşılama için bilgilendirirken zorlayıcı önlemler de alınmalı. Aşının güvenli ve etkili olduğunu biliyoruz çünkü. … Dünyanın her yerinde Covid-19’a yakalanan çocukların oranı artıyor. Çünkü sadece erişkinler aşılanıyor. O nedenle çocuklarda da aşıyı öne çıkarmamız gerekiyor. Şu an 12 yaş üstü aşı olabilir ve onları hızlıca aşılamamız gerek. … Bütün dünyada 12 yaşın altı için de aşı konuşuluyor. Aşıların 12 yaş altı için de güvenli ve etkili olduğunu kanıtlamak için çalışmalar yapılıyor ve aşıların etkili, güvenli olduğu gösterildikten sonra küçük çocuklara da aşı yapılacak. Şu anda, henüz hakemli dergilerde yayımlanmamış bazı araştırmalar mRNA aşılarının daha düşük dozunun küçük çocuklarda yetişkinlerdeki etkiyi gösterdiğini, etkili ve güvenli olduğunu gösterdi. Bu araştırmaların sonuçları yayımlanınca daha detaylı göreceğiz. Bu sonuçların ilgili kuruluşlar tarafından incelenip uygun bulunması halinde 12 yaş altına da onay verilecektir diye düşünüyorum. 12 yaş altının aşıya ulaşması bu yılın sonuna kadar olmayacaktır, önümüzdeki yıl anca olabilir diye tahmin ediyorum. Dolayısıyla şu aşamada küçükleri, yetişkin insanları aşılayarak korumamız lazım’’ dedi.
***
Yerli aşı Turkovac’ın da kasım ya da aralık ayında devreye sokulması planlanırken, bu aşının hem aşı tereddüdü bulunanlara yönelik kampanyada hem de hatırlatma dozu olarak kullanılabileceği belirtildi. Yerli aşıdan günde 300 bin adet üretilmesi planlanırken, bunun için üç şirketle anlaşıldı.
***
EMA’dan yapılan açıklamada, Moderna’nın Covid-19’a karşı mRNA teknolojisiyle geliştirdiği aşının 12 yaşından büyüklere “hatırlatma dozu” olarak üçüncü kez uygulanması konusunda başvuru yaptığı, başvurunun incelemeye alındığı bildirildi. “Spikevax” adlı aşının hatırlatma dozunun ikinci dozdan en az 6 ay sonra uygulanması öngörülüyor. Hatırlatma dozu, bağışıklık sistemindeki korumanın azalmasına karşılık yapılabiliyor.
***
Covid-19 vakaları düşüş eğilimine girse de halen yüksek hızda devam ediyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 233 milyon 85 bine, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4 milyon 770 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 19 milyonun altında devam ediyor, dün itibarıyla 18 milyon 515 bin civarında aktif hastaya sahibiz. Düşme eğilimi de olsa hala yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 376 bin 703 kişiye Covid-19 tanısı konurken 4 bin 969 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (81.4 bin), İngiltere (38 bin), Türkiye (27.2 bin), Rusya (22.2 bin), Filipinler (18.3 bin), Hindistan (14.9 bin), İran (14.5 bin), Malezya (11 bin) ve Tayland (10.3 bin). Hafta sonu ciddi düşüş gösteren vaka sayısı sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama ve bildirimde yaşanan sorunlar kaynaklı… Bu düşüş pazartesi gününe de yansıyor. Haftanın ilerleyen günlerinde gerçek tablo görünür hala geliyor.
***
Japonya’da Başbakan Suga Yoşihide, Covid-19 vaka eğiliminin düşüş seyrine girdiğini belirterek, olağanüstü hali (OHAL) ay sonunda kaldırmayı düşündüklerini söyledi. Başbakan Suga, düzenlediği basın toplantısında, Tokyo 2020 Olimpiyatlarına denk gelen yaz aylarında günlük vaka sayılarının 25 bin seviyelerinde seyrettiğini anımsattı. Oranlarda önemli ölçüde düşüş yaşandığını ve son iki haftada günlük 3 bin civarındaki vaka sayılarını “iyileşme” olarak gördüklerini kaydeden Suga, “Durum belli ölçüde daha iyiye doğru yöneldi.” dedi.
Japonya’da, hafif semptom gösteren yeni tip koronavirüs (COVID-19) hastalarının tedavisi için “sotrovimab” ilacının kullanımı onaylandı. COVID-19’u etkisizleştiren antikor içerdiği bilinen ve damar içinden uygulanan “sotrovimab” oksijen desteğine ihtiyaç duymayan hastaların tedavisinde kullanılacak. Deniz aşırı klinik testlerinde ilacın, hastaneye kaldırılma ve ölüm risklerini yüzde 79 oranında düşürdüğü aktarıldı. Japonya’da temmuz ayı sonunda COVID-19’a karşı antikor kokteylinin ülke içi kullanımına onay verilmişti.
***
Covid 19’a karşı Almanyalı şirket BioNTech ile aşı geliştiren ABD merkezli ilaç şirketi Pfizer, Covid-19’a maruz kalanlarda enfeksiyonu önleyecek bir ilacın 2’inci ve 3’üncü aşama klinik denemelerine başladığını duyurdu. Covid-19 virüsünün çoğalmasını sağlayan bir enzimin üretimini durdurmayı hedefleyen ilacın, HIV enfeksiyonlarında yaygın olarak kullanılan ritonavir ile birlikte kullanılacağı açıklandı. Pfizer’dan önce, ABD merkezli Merck ve İsveçli ilaç firması Roche de, Covid-19 enfeksiyonunun önlenmesi ve tedavisi için hap formatında ilaçlar geliştirdiklerini duyurmuştu.
***
Araştırmacılar, emzirmenin bebeklerde yeni tip Koronavirüs’e (Covid-19) karşı sağladığı antikorların, hastaları tedavi etmek için kullanılabileceğini söyledi. Küçük çocukların ciddi Covid-19 geliştirme riski yaşlılara göre daha az olmasına rağmen, bir yaşın altındaki yaklaşık 10 bebekten biri, enfekte olmaları durumunda ciddi hastane bakımına ihtiyaç duyabiliyor. Pfizer, Moderna veya Johnson & Johnson (J&J) aşılarıyla aşılanan 50 kadında Covid-19’a özgü antikorların anne sütüne geçişini araştıran ekip, şimdi AstraZeneca aşısı tarafından tetiklenen anne sütündeki antikor yanıtını araştırıyor.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
