Covid-19 test kitlerini Sağlık Bakanlığı’na 3-4 katı pahalıya sattığı tespit edilen USHAŞ’ın yönetim kurulu üyelerinden birine serbest harcama yetkisi ile birlikte 100 bin TL limitli kredi kartı verdiğini tespit etti.
***
YouTube, uzmanların Covid-19 aşılama sürecinin yavaşlamasından kısmen sorumlu tuttuğu aşı karşıtlarının kanallarını kapattığını ve dezenformasyon yasağını tüm aşıları içine alacak biçimde genişlettiğini açıkladı.
***
Amerikan havayolu şirketi United Airlines, Covid-19 aşısı olmayı reddeden 593 çalışanının işten çıkarıyor. Şirket yöneticilerinin, çalışanlara yazdığı e-postada, bunun, son derece zor bir karar olduğunu ancak ekiplerinin güvenliğini sağlamaları gerektiğini ifade ettikleri belirtildi. ABD’de 67 binden fazla çalışanı bulunan şirkette, istisna talep edenler dışında şirketin yüzde 99’dan fazlasının aşılarını tamamladığı ve işten çıkarılacakların toplam çalışanların yüzde 1’inden az olduğu belirtildi.
***
Pandemi kontrolü insan merkezli! İnsanın hegoman olduğu doğa kavrayışı pandemi kontrol çalışmalarına da yansıyor. Çin’de coron virüsü testi pozitif çıkan üç ev kedisinin uyutulması tepkilere neden oldu. Harbin şehrinde yaşayan kedilerin sahibine 21 Eylül’de Covid-19 teşhisi kondu. Yerel hastalık kontrol birimi yetkilileri hastanın üç kedisini de itirazlarına rağmen uyuttu. Kedilerin öldürülmesine gerekçe olarak hayvanlarda Covid-19’u tedavi etmek için bir yöntem olmaması gösterildi. Kedilerin evde viral kalıntılar bırakmaya devam edeceği öne sürüldü. Konuyu değerlendiren Britanya’daki Nottingham Ünivrsitesi’nden viroloji profesörü Rachael Tarlinton yüzeylerin Covid-19 bulaşında önemli bir yeri olmadığını belirterek “Kedilerin sahibine tekrar Covid-19 bulaştıracak kadar çevrelerine virüs saçması gerçekçi bir ihtimal değil” dedi. City University of Hong Kong’dan hayvan sağlığı ve hastalıkları uzmanı Venessa Barrs enfekte ev hayvanlarından insanlar virüs bulaşma riskinin çok düşük olduğunu belirterek, “Salgında şimdiye kadar kediden insana bulaşan tek bir vaka bile kayda geçmedi. Söz konusu durum Avrupa’da vizonlardan insanlara bulaşın görüldüğü çiftlikler gibi değil. Evcil kedi köpeklerin durumu çok farklı ve başka çözümler uygulanabilir” dedi.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 29 bin 386 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 227 kişi. Toplam vaka sayısı 7 milyon 125 bine dayanıırken toplam can kaybı ise 63 bin 838 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 355 bin civarında. Aktif hasta sayısı yüksek hızda devam ediyor, 477 bin 339 aktif hastaya sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilimi Kurulu toplantısının ardından yazılı bir açıklama yaptı.
Yüksek vaka sayısının suçlusu bulundu: Vatandaşlar! Koca, “Son günlerde tedbirlerdeki gevşeklik vaka sayılarına doğrudan yansımaktadır” ifadelerini kullandı.
Koca açıklamasında ‘aşı kartı’ iddialarını yalanlayarak “Birtakım mecralarda yeni dönemde aşı kartı isteneceği iddia edilmiştir. Bakanlığımızın yurt içinde HES kodu uygulaması dışında bir uygulaması yoktur” dedi.
Bilim Kurulunun bugün okullarda yüz yüze eğitim, salgının seyri ve tedbirlerin uygulanması gündemi ile bir araya geldiği belirtilen açıklamada, “Vaka sayıları içinde okula giden öğrencilerimizin bulunduğu yaş grubunun dağılımı ele alındı. 5-17 yaş arasında bulunan çocuklarımız aktif vakaların yaklaşık dörtte birini oluşturuyor. Bu grubun önemli ölçüde aşı programında olmadığını dikkate aldığımızda çocuklarımızda görülen vakaların beklenen bir durum olduğunu ifade etmek isterim. Buna karşın, bu yaş grubundaki çocuklarımızın hastaneye yatışında ya da yoğun bakıma girişinde belirgin bir artış olmamıştır. Mevcut tabloda okula giden çocuklarımız virüs ile karşılaşsa da hastanede tedavi görmesi gereken bir durum ortaya çıkmamaktadır. Her kademede okulların açık kalması için her türlü tedbiri alacağımızı ve okulların mutlak yüz yüze eğitime açık kalacağını tekrar ifade etmek isterim. Aktif vakaların yaş ortalamasının düşmesi hastanede tedavi gören sayısını da azaltmakta ve ümit ederim ki kayıplarımızı da azaltacaktır. Hedefimiz hiçbir hasta kalmayıncaya kadar tedbirlere uymak, aşı ile bağışıklık sağlanıncaya kadar aşı programımızı kararlılıkla sürdürmektir.
***
Aşı yapılacak nüfus alt sınırının 12 yaşa indirilmesi, 3. doza rağmen halen günlük 1 milyon doza ulaşabilmiş değiliz. Dahası 400 bin dozun bile altına inmiş durumdayız. Sağlık Bakanlığı hızlı ve etkin aşılama için herhangi bir çaba göstermiyor, aşılama kendi ritminde devam ediyor.
Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre: ‘‘29 Eylül saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 395 bin 108 doz aşı uygulandı. Türkiye’de bugüne kadar, 53 milyon 753 bin 136 birinci doz, 44 milyon 285 bin 452 ikinci doz, 10 milyon 340 bin 145 üçüncü doz aşı uygulandı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması % 86.6, ikinci doz ortalaması % 71.4 oldu. Covid-19’a karşı ikinci doz aşı oranının Aydın ve Zonguldak’ta yüzde 75’in üzerine çıkmasıyla mavi il sayısı 15’e ulaştı.’’
Oysa sağlık otoriterleri tüm nüfusa göre aşı oranın hesaplanmasını öneriyor. Böyle ele alırsak birinci doz aşı oranı % 64.3, ikinci doz ise % 53.0 olduğunu görürüz. Buna göre salgını kontrol için hedeflenen nüfusun %70’inin ikinci dozu yaptırması hedefinin oldukça gerisindeyiz. Bölgeler ve iller arasında ciddi eşitsizlik devam ediyor. Mülteciler ve ötekileştirilen topluluklarda ne kadar aşı yapıldığı verisine ulaşamıyoruz. Dahası Delta varyantı nedeniyle bu oranın en az %85 olması gerektiği iddia ediliyor. Türkiye özgünlüğünde istatistik kritik bir konuda 2 doz Sinovac yapılanların ‘ikinci doz aşı oranı’ hesaplanmasına dahil edilmesi. Salgın kontrolü için iki doz Sinovac’ın yeterli olmadığı kabul ediliyor, bu nedenle bu kişilerin 3.doz aşı olunca (Sinovac ya da Biontech) hesaplamaya dahil edilmesi daha gerçekçi değerlendirmeyi sağlayacaktır. Özellikle yaşlı nüfusun 3. doz aşılanması konusunda ciddi sorunlar olduğunu sahadan elde ettiğimiz verilerle söyleyebiliriz.
***
Geçtiğimiz yıl 1 milyon 300 bin doz grip aşısını ücretsiz olarak tedarik eden Sağlık Bakanlığı, bu yıl 500 bin dozu ücretli olmak üzere toplamda 2.5 milyon doza yakın grip aşısı için firmalarla anlaştı. Bu kapsamda tedarik edilen aşılardan 500 bin dozu, 85 liradan eczanelerde satışa sunulurken, riskli gruplara uygulanan ücretsiz aşı hakkı henüz tanınmadı. Aşılarını olabilmek için aile hekimine reçete yazdıran vatandaşlar, Sağlık Bakanlığı sisteminde aşı için uygun bulunmuyor veya aşıya ulaşamıyor.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Başkanı Dr. Emrah Kırımlı, 65 yaş üstü hastaların tamamına ve kronik hastalığı bulunan vatandaşlara ücretsiz grip aşısı verilmesi gerektiğini söyledi, “Bu yıl Türkiye’ye hem belirli miktar ücretli hem de ücretsiz grip aşısı geldi. Grip aşılarından biri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeniyor diğeri ise ücreti karşılığında eczanelerden temin edilebiliyor. Bu aşının ücreti 85,12 TL’dir. Bu ücretli aşı şu an piyasa var ancak risk grupları için gereken ücretsiz aşıya ulaşılamıyor. Vatandaş aile hekimliklerinde aşı reçetesi yazdırıyor ama sistemde aşı tanımlanmıyor. Grip ilaçlarının temini ve dağıtımı konusunda her yıl bir plansızlık söz konusu oluyor. Geçtiğimiz yıl çok geç gelmişti bu yıl ise grip aşısıyla ilgili temin sıkıntısı yok, ücret sıkıntısı var” dedi.
***
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), yayınladığı acil duyuruda, hamile olan, yakın zamanda doğum yapan, hamile kalmaya çalışan ya da yakında gebe kalabilecek herkesin yeni tip Koronavirüs’e (Covid-19) karşı aşı olması gerektiğini bildirdi. CDC, ABD’deki hamilelerin yalnızca yüzde 31’inin aşı olduğuna dikkati çekerken, aşılananlar arasında etnik köken bakımından farklılıklar dikkati çekti. Kurumun yayınladığı verilere göre hamileyken en çok aşı olan kesim yüzde 45,7 ile Asya kökenliler iken bu oran siyahlarda yalnızca yüzde 15,6 oldu.
***
Belçika’da, 65 yaş üstündeki kişilerin, yeni tip Koronavirüs’e (Covid-19) karşı mRNA teknolojisiyle geliştirilen aşılardan üçüncü takviye doz yaptırabilmesi kararı alındı. Üçüncü doz aşılar, AstraZeneca veya Johnson and Johnson aşılarından yaptıranlara ikinci dozu oldukları tarihten 4 ay sonra vurulacak. Daha önce Pfizer-BioNTech veya Moderna aşısı olanlar ise son dozdan 6 ay sonra üçüncü hatırlatma dozu imkanına sahip olacak.
***
Covid-19 vakaları düşüş eğilimine girse de halen yüksek hızda devam ediyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 234 milyon 85 bini geçerken, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4 milyon 788 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 19 milyonun altında devam ediyor, dün itibarıyla 18 milyon 389 bin civarında aktif hastaya sahibiz. Düşme eğilimi de olsa hala yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 488 bin 480 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 807 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (123.3 bin), İngiltere (36.7 bin), Türkiye (29.4 bin), Hindistan (23.1 bin), Rusya (22.4 bin), Brezilya (17.8 bin), İran (13.3 bin), Filipinler (12.8 bin), Malezya (12.4 bin), Almanya (12.2 bin), Romanya (10.8 bin) ve Tayland (10.4 bin).
***
İngiltere’de uzun Covid-19 sendromuyla ilgili çarpıcı bir araştırma yapıldı. Çalışma, Koronavirüs bulaşmış her üç kişiden birinin uzun süreli Covid-19’un en az bir semptomunu yaşadığını ortaya çıkardı. Oxford Oxford Üniversitesi ile İngiltere Ulusal Sağlık Araştırmaları Enstitüsü’nün (NIHR) araştırmacıları, ABD’de Koronavirüsten iyileşen 270 binden fazla insanın verilerini inceledi. Araştırmacılar, hastaların yüzde 37’sinde enfeksiyondan üç ila altı ay sonra teşhis edilen en az bir uzun Covid-19 semptomu olduğunu buldu. En sık görülen semptomlar ise şu şekilde sıralandı:
– Solunum sorunları
– Karın bölgesindeki semptomlar
– Yorgunluk
– Ağrı
– Anksiyete
– Depresyon
Uzun süreli semptomlar olarak yaşlılarda ve erkeklerde solunum güçlüğü ve bilişsel sorunların, gençlerde ve kadınlarda ise baş ağrısı, anksiyete veya depresyon gibi sorunların daha sık görüldüğü belirtildi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
