Türkiye’de eğitim gören öğrencilerin gözü 3 Ocak 2022’de yapılması beklenen kabine toplantısında ancak henüz Cumhurbaşkanlığı’ndan resmi bir açıklama gelmedi. Twitter’da trendler arasına giren #OmicronVarsaÖğrencilerYok etiketiyle seslerini duyurmak isteyen lise ve üniversite öğrencileri, artan vaka sayılarına rağmen yüz yüze eğitimin devam etmesinden şikayetçi. Kullanıcılardan biri, özel üniversitelerde online eğitim seçeneği varken devlet üniversitelerinde yüz yüze eğitim zorunluluğu olmasına tepki gösterdi.
Covid-19 vakalarının artması nedeniyle ABD’de 26 eyalette 70’ten fazla üniversite, ikinci dönem eğitimlere çevrim içi devam edileceğini açıkladı. Harvard Üniversitesi, yeni yılın ilk üç haftasında uzaktan eğitim yapılacağını ve koşulların düzelmesi durumunda ocak sonunda kampüslere dönüleceğini duyurdu. Chicago Üniversitesi ise ikinci dönem başlangıcını iki hafta erteleyeceğini, ilk 2 hafta ise derslerin çevrim içi olacağını bildirdi. Uzaktan eğitime dönecek diğer okullar arasında George Washington, Yale, Columbia gibi üniversiteler de yer alıyor.
Covid-19 pandemisi yeniden patladı, Omicron varyantı tüm dünyaya sallamaya başladı.
Covid-19 Omicron varyantı Avrupa’da birçok ülkede etkisini sürdürüyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, 128 ülkede omicron vakası tespit edildi. İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), ülkede vakaların yüzde 90’ından fazlasının omicron varyantı kaynaklı olduğunu açıkladı. İngiltere Sağlık Bakan Yardımcısı Gillian Keegan, 22 Aralık itibarıyla omicron varyantıyla bağlantılı olarak 14 kişinin hayatını kaybettiğini kaydetti.
Küresel düzeyde toplam vaka sayısı kısa sürede 300 milyona dayanacak. Dün itibarıyla vaka sayısı 289 milyon 665 binin, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 457 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı da 30 milyonun üzerine çıktı. Kısa sürede ciddi yükseliş gösteren aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor.
Son 24 saatte 1 milyon 188 bin 467 vaka bildirimi yapıldı, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 4 bin 129 kişi oldu. Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim sorunları (yetersiz bildirim ve bildirim yapmayan ülkeler) nedeniyle gerçek tabloyu görmüyoruz. Bu durum pazartesi günlerine de yansıyor. Bu nedenle pandeminin seyrini değerlendirirken haftalık vaka ve ölüm sayıları daha çok dikkate alınıyor.
Haftalık vaka ve ölüm sayılarında durum şöyle: Artış eğiliminde olan günlük vaka sayısı geçtiğimiz hafta sıçrama yaptı. Önceki haftanın günlük vaka ortalaması 629 bin 363 kişi iken geçtiğimiz haftanın ortalaması 1 milyon 311 bin 981 kişiye yükseldi. Kısa sürede iki katın üzerinde artış gerçekleşti. Bu sıçrama Omicron varyantının kısa sürede sağlık sistemini altüst etme potansiyelini de ortaya koyuyor. Sevindirici olan bu varyanta bağlı ölümlerde ve hastane yatışlarında benzer yükselişin görülmemesi. Ortalama günlük ölüm sayısı 6 bin 714 kişiden 5 bin 907 kişiye düştü. Aralığın ikinci haftasından beri ölüm hızlarında düşüş devam ediyor. Bu düşüş sadece Omicron varyantının daha hafif kliniği ile açıklanamaz. Covid-19 aşı yapılan kişi sayısı artmasının da bu azalışta rolü yadsınamaz. Nitekim hastane yatan kişilerde aşısızların ve eksik aşılıların varlığı biliniyor.
Küresel düzeyde son bir hafta Covid-19’un seyri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
| Bir önceki haftaya göre değişim | ||||
| Kıtalar | Son 7 gündeki vaka sayısı | Son 7 gündeki ölüm sayısı | Vaka sayısı | Ölüm sayısı |
| Dünya | 9,183,866 | 41,345 | + %58 | – %7 |
| Avrupa | 4,847,069 | 21,452 | + %58 | – %6 |
| Kuzey Amerika | 2,786,125 | 9,047 | + %60 | – %9 |
| Asya | 704,893 | 7,614 | + %40 | – %10 |
| Güney Amerika | 401,469 | 1,685 | + %163 | – %11 |
| Afrika | 304,242 | 1,475 | + %2 | + %7 |
| Türkiye | 232,295 | 1,103 | + %75 | – %5 |
Yukarıda tabloda görüldüğü gibi dünya genelinde geçtiğimiz hafta vaka sayısında oldukça ciddi artış söz konusu. Bu artış patalama olarak nitelendiriliyor. Omicron varyantının bulaştırıcılığın yüksek olması ve kısa kuluçka süresi bu durumda rol oynuyor. Yine yılbaşı nedeniyle artan nüfus hareketliliği de bulaşın artışında etkili olduğu biliniyor. Vaka artışı Afrika dahil tüm kıtalarda gerçekleşti. Bununla birlikte bildirimlerin dörtte üçünden fazlası Avrupa ve Kuzey Amerika kıtasına ait… Bu vaka artışına rağmen haftalık ölüm sayısında azalış eğilimi devam etti. Geçtiğimiz hafta küresel düzeyde haftalık ölüm sayısı %7 azaldı. Sadece Afrika’da ölüm sayısında artış gözlendi.
Küresel vaka artışı eğilimine karşın bazı ülkelerde düşüş eğilimi gözlendi: Almanya (-%7), Rusya (-%17), Vietnam (-%2), Polonya (-%24), Güney Afrika (-%48), İsviçre (-%6), Çekya (-%24), Güney Kore (-%23) gibi. Bu ülkelerde vaka artışının daha erken başladığını ve alınan önlemlerle artış eğilimin kontrol altına alındığını söyleyebiliriz.
***
Türkiye’de de haftalık vaka sayısında ciddi artış görüldü. Koca’nın dediği gibi vaka sayısı patladı. Beklendiği gibi metropollerde vaka artışı gerçekleşti. Buna rağmen ölüm sayısındaki düşüş de devam etti. Önümüzdeki hafta artışın devam edeceği kabul ediliyor. Artışa rağmen hemen hemen hiç bir önlem alınmaması da kaygıları artırıyor. Tek adam rejimi sürü bağışıklığı stratejinden hala vazgeçmiş değil…
Türkiye’de son 24 saatte 36 bin 731 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise145 kişi. Toplam vaka sayısı 9 milyon 519 bin 281 kişiye, toplam can kaybı ise 82 bin 506 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan pik henüz kontrol altına alınabilmiş değil. Günlük test sayısı 369 bin civarında. Aktif hasta sayısı yeniden yükselişe geçerek 350 binin üzerine çıktı. Yükselen aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin daha da artacağını gösteriyor.
***
Anadolu Efes Basketbol Takımı’nda 7 oyuncu ile teknik ekipten 1 kişi Covid-19’a yakalandı. Galatasaray Kadın Basketbol Takımı’nda 6 oyuncunun Covid-19 testleri pozitif çıktı. Takımın yapacağı iki maç ertelendi.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) koronavirüsün Omicron varyantı nedeniyle yeni kısıtlamalar getiriyor. Ülkenin Ulusal Acil Durum, Kriz ve Afet Yönetim Kurumu’ndan bildirildiğine göre, 10 Ocak’tan itibaren aşı olmamış kişilerin yurt dışına çıkışı yasaklanacak.
Uçuş takibi yapan FlightAware web sitesine göre, ABD’nin doğu yakasında 2 bin 400’den fazla uçuş, hava yolu şirketi çalışanlarının Covid-19’a yakalanması, personel eksikliği ve olumsuz hava koşulları nedeniyle iptal oldu.
COVID-19 aşılaması
Ourworldindata istatistiklerine göre aşı ile ilgili mevcut durumu şu şekilde:
***
Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre: ‘’18 yaş üstü nüfusta ikinci doz aşı uygulananların oranı %83.1, birinci doz aşı yapılanların oranı %91.7 olarak gerçekleşti.’’
Turcovid-19 sitesi mevcut aşılama oranlarını toplam nüfusa göre paylaşıyor. Bu durum gerçek tabloyu daha net gösteriyor. Doz üzerinden ele aldığımda toplam doz sayısı 132 milyona yaklaşmış durumda. Birinci doz yapılan kişi sayısı 57 milyonda dayanmış durumda (nüfusun %68’i); ikinci doz 51 milyon 622 bin civarında (nüfusun %61.7’si); üçüncü doz 19 milyon 177 binin üzerinde (nüfusun %22.9’u) ve dördüncü doz 4 milyon 206 bin civarında (nüfusun %5’i). Bu istatistikler Covid-19’a karşı bağışık kişi sayısının oldukça düşük olduğunu gösteriyor. Türkiye genelinde verilen bu rakamların Kürt illerinde çok daha düşük olduğunu da not edelim. Üçüncü dozu kriter alsak dahi nüfusun dörtte birine bile ulaşmış değiliz (her ne kadar bunların bir kısmı Sinovac olsa da, Sinovac için 3 doz tamamlama dozu diye kabul ediliyor). Tek adam rejimi sürü bağışıklığına güveniyor olsa gerek. Uzamış Delta varyantından beri salgın kontrolüne dair ciddi bir önlem çabası görülmüyor. Aşısız ve eksik aşılılara yönelik herhangi bir adım atılmış değil. Sağlık meslek ve emek örgütleri sürekli uyarsa da sessizlik devam ediyor. Omicron varyantının yaptığı patlama bir takım önlemleri gündeme getirecek görünüyor. Yarın bunları öğrenebileceğiz.
***
Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilen ve geçtiğimiz günlerde Acil Kullanım Onayı alan Covid-19 aşısı TURKOVAC’ın Delta Varyantı’na karşı yüzde 100 etkili olduğu açıklandı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
