Sağlık Bakanı Sağlık Fahrettin Koca, Covid-19 kısıtlamalarına ilişkin yeni alınan kararları açıkladı. Bakan Koca’nın ortak mutabakatla alınmadığını söylediği kararlara göre açık havada maske takma zorunluluğu kaldırıldı. Koca ayrıca, “Kapalı ortamlarda havalandırma yeterli ise ve mesafe kuralına uyum gösteriliyorsa maske takmak artık şart değil. Maskeleri hayatımızdan çıkarmıyoruz, gerektiğinde takmak üzere yanımızda taşıyoruz” dedi. Pozitif vakaları tespit etmede kullanılan HES Kodu uygulaması da kaldırıldı.
***
TTB Başkanı Fincancı, bakanlığın toplumda rehavet yaratacak bir açıklama yaptığını söyledi. Türkiye’de şu anda 600 binin üzerinde aktif vaka olduğunu, her hafta bin 500’e yakın insanın hayatını kaybettiğini belirten Fincancı, “Nasıl bu kadar duyarsız olabiliriz? Açık havada mesafesiz, maskesiz olabilir. Ama kapalı ortamda HES kodu sorgulaması yapılmadan, insanların takipleri bırakılarak alınan kararlar salgını yeniden alevlendirecek bir sürecin başlangıcı olarak değerlendirilebilir” dedi. Alınan kararlardan en çok zarar görecek olanların yaşı ileri ve kronik hastalığı bulunan kişiler olduğunu belirten Fincancı, “Nüfus azaltma ve sistemin üzerinde yük olarak gördüğü yaşı ileri insanları tüketme davranışı bu” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Kapalı mekanlarda da havalandırma yeterliliği uygunsa maskeye gerek yok’ diyor bakan. Nasıl olabilir böyle bir şey? Kapalı mekanda havalandırma istediği kadar yeterli olsun. Mesafeyi kim kontrol ediyor? Zaten hiçbir yerde denetim ve sorumluluğu yerine getirmedi. Çalışma Bakanlığı da yerine getirmedi. Çalışma ortamları açısından uygun mudur? Mesafe korunabiliyor mu?”
***
TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut’a göre bakanlığın aldığı bu kararlarını sonucu, vakaların ve ölümlerin katlanarak artması olur. Bakanlık tarafından varsayılamayan ya da öngörülemeyen konunun, “Yıkıcı bir varyantın Türkiye’ye girmesi” uyarısında bulunan Bulut şunları kaydetti:
“Şu anda olup, olmadığı bilinmeyecek bir şekilde yeni bir varyant türü gelişiyor olabilir. Zaten aşılama oranları yetersiz. Üç aşı, yüzde 35 oranındayken Türkiye’de, böyle bir kararı vermek, çoğu insanın hasta olmasını sağlayacaktır. Tek korunma önlemi kalmıştı, bu da maske, mesafe, hijyendi. Bu konudaki önlemler gevşetilince, toplu alanlardaki önlemler gevşetilince olacak şey vaka rakamlarının çok yükselmesi, ölüm rakamlarının da katlanarak artması sonucu doğar. Zaten rakam 70 binin altına hiç düşmedi. Bu rakam bir kere yüz binlerin üzerine çıkar. Yoğun bakımlarda tıkanma olacağı için yine ölümler artar. Bunun ardından yeni bir varyant giriş yapabilir. Girince de büyük bir toplum kesimini etkiler. Ölüm rakamları katlanarak artar. Çok yanlış bir karar verdiler.”
***
Ankara Tabip Odası Başkanı Ali Karakoç’a göre haftalık olarak bin beş yüzün üzerinde yurttaşın korona virüsü nedeniyle hayatını kaybettiği, halen 100 bin vakanın görüldüğü ortamda maske zorunluluğunun kaldırılması kabul edilir bir şey değil. Halen Covid-19 pandemisinin bütün yıkıcılığıyla devam ettiğini ifade eden Karakoç, “Bütün önlemleri kaldırmak toplum sağlığını hiçe saymak demektir” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Bize örnek olarak İngiltere, Danimarka gibi ülkeler gösteriliyor. Bizim aşılarını tamamlamış nüfus oranımız yüzde 32’lerde. Bize örnek verdikleri ülkelerin aşılama oranı çok çok yüksek, yüzde 82’lerde. Onları örnek alarak böyle bir tutum almak kabul edilebilir değil. Toplumun ve yurttaşların hayatını hiçe sayıyorlar.”
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu üyesi Dr. Levent Akyıldız, “Karara göre, ‘Pandemiye paydos’ dedik” diye konuştu. Kararların bilim kurulu toplantısıyla değil, Bakan Koca’nın birkaç gündür verdiği ipuçlarının da gösterdiği gibi önceden alındığını vurgulayan Akyıldız, şöyle devam etti: “Kararın içeriği de sorunlu sunumu da. Ayrıntıların önemsizliğini düşündüren, ‘Kısıtlamalar kalktı’ vurgusunun ardında herhangi bir istisnai durumun olabilirliğini sorgulatmayan siyasi bir tercih. Bilim kurulu üyelerinin bu kararın ardında politik tercih olduğunu beyan etmesini değil, bilimsel rasyoneli olmayan sürece nasıl kayıtsız kalabildiklerini açıklayabilmelerini beklerim.” Pandeminin kontrol altında olmadığını söyleyen doktor, şunları kaydetti: “Kararla, ‘Herkes başının çaresine baksın’ deniyor. Dün 29 bin kişi aşılanmıştı. En düşük günlük aşılanma oranlarından biriydi. Günlük 200 dolayındaki ölüm sayılarına da bakınca bu kararlar hiç rasyonel değil. Bize özgü koşullar hiç hesaba katmayan bu yaklaşımı pandemi yönetimi açısından haklı bulabilecek bir zeminimiz yok.”
***
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mikrobiyoloji ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, “Bakan, ‘Karne kötü, karne kötü olunca da mazeret sınavını almayacağım’ dedi” ifadesini kullandı. ‘Aşılama artmadıkça pandemi kontrolünden sonuç almanın olanaksız olduğunu’ belirten Şenol şöyle devam etti:
“Kontrolün sağlandığını gösterecek bir verimiz de yok. Vaka sayılarındaki azalma, test pozitiflik oranları yüzde 50’lerden yüzde 30’lara indi. Hala çok yüksek. Ölüm sayılarımız da öyle. Bu noktada, ‘Ben salgını bıraktım demek’ çok amiyane bir tabirle ‘Ne haliniz varsa görün’ demek. Toplumun henüz yüzde 32’si üç doz aşılıyken, havalandırmanın iyi olduğu yerlerde maske çıkarılacak. Havalandırmanın iyi olduğunu kim, nasıl ölçecek? Benim önerim, kapalı yerlere girmeyin. Güvenli değil. Aşısız yüzde 60-70 insan bulaştırma potansiyeli taşıyor. Girmek zorunda kalırsanız, kimseyi maske için uyarmayın. O kadar agresif ve kızgın bir ortama dönüştürüldü ki şiddete uğrarsınız.”
***
Hacettepe Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan salgınla mücadelede ‘yeni bir yol’ denendiğini söyledi: “Önlemsiz önlem.” Günlük vaka sayılarının 60 binlerde, üç doz aşılı oranının da yüzde 32’lerde olduğunu vurgulayan Ceyhan, şöyle konuştu: “Günde 200’ün üzerinde insan ölüyor. Buralarda tedbirleri kaldırmak, vaka sayısını yani pandeminin sonuna yaklaşmış bile olsak oldukça uzun sürmesine neden olacak. Bulaştıracak çok insan var toplumda. Tedbirler zaten oldukça düşük oranda uygulanıyordu. Böyle bitmez bu iş. Tedbirleri aşı oranlarınız yükseldikçe, vaka sayıları düştükçe azaltırsınız. Vaka sayıları ciddi bir düşüş göstermedi. Aşılama oranları yerinde duruyor. Artık aşılayamıyoruz. Dolasıyla bu aşılananlara haksızlık olacak. Aşıya rağmen korunamayan insanlar, virüs taşıyanlar maskelerini çıkardığı için onlarla temas edip hastalanma riskiyle karşı karşıya kalacaklar. Bunun arkasından ne olacağının bir garantisi yok ki. Yeni bir varyantla yeni bir dalga gelebilir. Kaldı ki hiç yeri bir varyant olmasa bile henüz daha bin ila 2 bin vaka sayılarında değiliz.”
***
Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD) Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, hala hasta yükünün çok olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Yoğun bakım yataklarının doluluk oranı yüzde 60. Bu az bir rakam değil. Aşılılar, gençler, sağlıklılar hastalığı daha az sorunla geçirse de ek sağlık sorunları bulunanlar, aşılarını tamamlamayanlar, yaşlılar hala risk altında. Hastaların yüzde 90’ı yoğun bakımlarda ölüyor.”
Hiç olmazsa mart, nisanı geçirdikten sonra mayısta önlemlerin kaldırılmasının gündeme gelmesinin daha doğru olabileceğini vurgulayan Aydın, şöyle devam etti: “Önlemlerin kaldırılması için erken olduğunu düşünüyorum. Mart soğuk bir ay, insanlar kapalı alanlarda kalmayı tercih ediyor. Açık alanlarda maske kaldırıldı da İstanbul’daki İstiklal Caddesi’nin kalabalığıyla başka bir şehirdeki, cadde kalabalığı aynı mı? Kapalı alanlardaki havayla ilgili kararı kim verecek. Denetçi mi koyacaklar? Ancak bir başkasının soluduğu havayı solumadığınızı düşündüğünüz ortamlarda maske takmayabilirsiniz. HES kodunun kaldırılmasıyla kapalı alanlardaki insanlar risk altına sokuluyor. İyi kötü insanlar alışmıştı oysa ki ve uygulanıyordu. Sınıflarda artık pozitifler eve gönderilecek, eğitim devam edecek. Ya evdekiler, riskli yakınları varsa bulaşmadan nasıl korunabilecek?”
***
CHP Milletvekili Murat Emir, maske zorunluluğunun kaldırılmasına tepki göstererek, “Maskeleri çıkartmanın bedelini Bakanlık ödemiyor ama vatandaşlar canı ile ödüyor” dedi.
Omicron varyantı tüm dünyada etkisini sürdürüyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 440 milyon 275 bine dayanırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 992 binin üzerine çıktı, yarın 6 milyonu da geçmiş olacağız. Aktif hasta sayısı düşüş eğilimine girse de hala yüksek, 61 milyon 321 binin üzerinde. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin hala ciddi olduğunu gösteriyor.
Dünya genelinde Ocak ayı sonu başlayan vaka sayısında azalış eğilimi devam ediyor. Son 24 saatte küresel yeni vaka sayısı 1 milyon 578 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 6 bin 972 kişi. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Güney Kore (219.2 bin), Almanya (198.5 bin), Vietnam (110.3 bin), Rusya (97.5 bin), Japonya (61.8 bin), Fransa (57.7 bin), Türkiye (56.8 bin) ve Hong Kong (55.4 bin).
Küresel eğilime benzer şekilde Türkiye’de vaka sayısındaki düşüş eğilimi devam etti. Son 24 saatte 56 bin 780 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 189 kişi. Toplam vaka sayısı 14 milyon 206 binin üzerine çıkarken toplam can kaybı 94 bin 837 kişiye yükseldi. Test yaptırma konusunda gevşemelere rağmen yapılan PCR testi sayısı hala oldukça yüksek: 407 binin üzerinde. Vaka sayısında azalma aktif hasta sayısına da yansıdı. Resmi istatistiklere göre bile 605 binin üzerinde aktif hastaya sahibiz. Bulaştırma potansiyeli olan aktif hasta sayısının oldukça yüksek olduğunu not etmeliyiz.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı, Türkiye genelinde her hafta bin 500’den fazla kişinin koronavirüs nedeniyle hayatını kaybettiği, haftalık 500 binden fazla yurttaşın ise koronavirüse yakalandığı bilgilerini paylaştı. Sağlık Bakanlığı’nın aşıya ilişkin verilerin yanlış olduğunun altını çizen Fincancı, üç doz aşılı yurttaşların toplam nüfusa oranla yüzde 32 olduğu halde Sağlık Bakanlığı’nın verilerinde ise bu oranın yüzde 80 olarak topluma lanse edildiğini ifade etti.
Milli Eğitim Bakanlığı; sosyal etkinliklere, salgının seyrini kontrol altında tutmak için belirlenen kural ve esaslara uygun tedbirler alınarak izin verileceğini duyurdu. Bakanlıkça, illere gönderilen yazıya göre, resmî/özel okul ve kuramlarda öğrenci, öğretmen ve eğitim kurumu yöneticilerinin katılımı yapılması planlanan il/ilçe, ulusal ve uluslararası düzeydeki sosyal etkinlikler 2020’de tedbiren iptal edilmişti.
***
Almanya salgında “yüksek riskli bölge” ilan ettiği aralarında Türkiye’nin de bulundu 62 ülkeyi listeden çıkardı. Almanya’da bulaşıcı hastalıklar alanında çalışmalar yürüten Robert Koch Enstitüsü (RKI), Sağlık, Dışişleri ve İçişleri bakanlıklarıyla hazırladığı riskli bölgeler listesini güncelledi. Güncellemeye göre, yarından itibaren aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 62 ülke “yüksek riskli bölge” kapsamından çıkartıldı.
Rize’nin Güneysu ilçesinde, Koronavirüs nedeniyle 9 ferdini kaybeden Genç ailesinin çağrıları üzerine devreye giren Sağlık Bakanlığı’nın sürdürdüğü genetik araştırmada, aileden 14 kişinin ‘riskli’ olduğu belirlendi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
