Amed Sağlık Platformu, “1 Nisan Covid-19 Nedeniyle Yaşamını Yitiren Hekim ve Sağlık Çalışanlarını Anma Günü”nde Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi önünde anma düzenledi. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi üyelerinin de katılğı anmada açıklama yapılmak istendi. Ancak Diyarbakır Valiliğinin 27 Mart’ta aldığı eylem ve etkinlik yasağı nedeniyle basın açıklaması yapılmasına izin verilmedi. Okunmasına izin verilmeyen açıklamada COVID-19 nedeniyle yaşamını yitiren ilk hekim Dr. Cemil Taşçıoğlu hatırlatıldı. Taşçıoğlu’nun hayatını kaybettiği 1 Nisan’ın bu nedenle anma günü olarak belirlendiği ifade edildi: “Bugün Türkiye’nin dört bir yanında yitirdiğimiz sağlık çalışanlarını anıyor, anıları önünde saygıyla eğiliyoruz. Biz onların anılarını yaşatmaya, bu salgınla doğru temelde mücadele etmeye devam edeceğiz, buna söz veriyoruz. Bu salgını bilimsel ilkelerle yönet(e)meyenlere rağmen yaşamlarını yitirme pahasına mücadele eden tüm meslektaşlarımıza, sağlığa emek verenlere verebileceğimiz en güçlü söz: Toplum sağlığını onlara bırakmayacağımız, bilimin gereklerini yapacağımız, doğruları söylemekten asla vazgeçmeyeceğimizdir. Kaybettiğimiz mesai arkadaşlarımızın ailelerine bile hürmetsizlik edip ‘COVID-19’un Meslek Hastalığı Sayılması’ için illiyet bağı isteyenler; pandemi sürecinde istediğimiz 120 gün yıpranma payını bize çok görenler; ‘giderlerse gitsinler’, ‘gidişleri olsun da dönüşleri olmasın’ diyebilecek kadar minnetsiz olanlar bilsinler ki: Kaybettiklerimizin haklarını sormak; emek verenlerimizin haklarını korumak için gitmiyoruz, kalıyoruz! COVID-19’un illiyet bağı aranmaksızın meslek hastalığı sayılması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını istiyoruz. Hakkımız olan yıpranma payının uygulanmasını istiyoruz. Hayatımızı korumamıza yardım edecek çalışma koşulları istiyoruz. İsteklerimiz o kadar zor mu ki bizleri hedef göstermeye, itibarsızlaştırmaya, toplumla karşı karşıya getirmeye çalışmayı; haklarımızı vermeye tercih ediyorsunuz?”
***
Biontech Sahibi Uğur Şahin, Almanya’nın ilk 10 zengini arasına girecek şekilde kârını artırdı. Şahin ve hissedarları zenginleşirken çalışanlarının TİS hakkı bile yok. Korona pandemisi sayesinde, Biontech’in Kurucusu Uğur Şahin şu anda 13.6 milyar ABD doları özel varlığa sahip en zengin on Almandan biri. Çarşamba günü sunulan ticari rakamlar, yazar kasanın daha hızlı ve daha yüksek sesle çalışmaya devam ettiğini gösteriyor. Mainz merkezli firma, 2021 için 19 milyar satışla 10.3 milyar avro net kâr bildirmeyi başardı. 2020’de, yani korona aşısının piyasaya sürülmesinden önceki mali yılda, kâr çift haneli düşük milyon aralığındaydı. Orada da kalmayacak, çünkü Almanya’da yapılan aşı pandemiyi durduramamış olsa bile, siyasi desteği sabit: Sağlık Bakanı Karl Lauterbach (SPD) şimdiden dördüncü aşıyı destekliyor ve genel aşı zorunluluğu Biontech’in sipariş defterlerini daha fazla dolduracak. Şirket ayrıca şu anda, omikron varyantına uyarlanmış bir aşı versiyonunun özellikle etkili ve satın almaya değer olduğunu nisan ayında halka kanıtlayacak bir kurum içi çalışma üzerinde çalışıyor. Söz konusu olan önceki Covid-19 aşısı ile birleştirilecek olan yeni bir Omicron bazlı aşı. Firma “olası onay başvuruları”nın desteklenmesini istiyor.
***
2019 yılında yurtdışına bilet alan yurttaşlar covid-19 tedbirleri kapsamında seyahatler yasaklanınca biletleri kullanamadı. Türk Hava Yolları (THY), daha önce bilet alan ancak pandemi nedeniyle kullanamayan yolcularına iki şart sundu: Yolcular ya biletlerini son kullanım tarihine kadar kullanacaklar ya da son kullanım tarihinden sonraki iki aya kadar fark ödeyerek uçuşlarını gerçekleştirecekler. Yurttaş, “Kısıtlamalar olduğu için biletleri kullanamadık. Bu yaz kullanmayı planlıyorduk ancak THY kabul etmiyor. Bilet paraları da iade edilmiyorlar” dedi.
***
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, hastanelerdeki başvuru yükünü azaltmak için hasta raporlarına ilişkin yeni düzenleme talimatı verdi. Genel Müdürlüğün “Sağlık Raporları Hakkında Alınan Tedbirler” konulu yazısında; Covid-19 temaslı takibi, salgın yönetimi, evde hasta izlemi ve filyasyon rehberinde varyant virüslerin yayılımının önüne geçilebilmesi, epideminin kontrol altına almada varyantlardan dolayı fazladan sorunlar yaşanmaması amacıyla sağlık raporları ve ilaç/tıbbi malzeme temini konusunda çeşitli tedbirlerin alındığı belirtildi.
Ayrıca Covid-19’a yakalanan çalışanlara verilen istirahat raporlarına ilişkin de düzenleme yapıldı. Çalışanlara Covid-19’a yönelik 14+14 şeklinde verilen, 28 günlük istirahat raporu uygulaması kaldırıldı. Rapor hakkı, bugüne kadar iş yerlerinde salgının etkisinin azaltılması için, çalışanların yıllık maksimum 40 gün olan izin hakkına dahil edilmiyordu.
Düşüşe geçse de pandemi hala devam ediyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 490 milyon 715 bine yaklaşırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 6 milyon 174 bine dayandı. Aktif hasta sayısı 59 milyon civarında. Aktif hasta sayısı dalgalı seyrediyor, ciddi bir düşüş gözlenmiyor. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidi ciddiyetini koruyor.
Dünya genelinde yeni vaka sayısı yeniden azalış eğilimine girdi. Bununla birlikte hala Asya ve Avrupa kıtasında vaka sayısı hala yüksek seyrediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 1 milyonun biraz üzerinde, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 2 bin 628 kişiye yükseldi. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Güney Kore (264.1 bin), Fransa (132.1 bin), Almanya (128.6 bin), İtalya (70.8 bin), Vietnam (65.6 bin), Avustralya (54.5 bin) ve Japonya (53.5).
Türkiye’de ise vaka sayısındaki düşüş eğilimi devam etti. Son 24 saatte 11 bin 783 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 41 kişi. Toplam vaka sayısı 14 milyon 886 bine yaklaşırken toplam can kaybı 98 bin 119 kişiye yükseldi. Test yaptırma konusunda gevşemeler, test sayısına yansıdı. Günlük PCR testi sayısı 242 bin civarında. Vaka sayısında azalma aktif hasta sayısına da yansıdı. Resmi istatistiklere göre 227 bine indi.
Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim sorunları (yetersiz bildirim ve bildirim yapmayan ülkeler) nedeniyle gerçek tabloyu görmüyoruz. Bu durum pazartesi günlerine de yansıyor. Bu nedenle pandeminin seyrini değerlendirirken haftalık vaka ve ölüm sayıları daha çok dikkate alınıyor.
Bu başlıkta haftalık toplam vaka ve ölüm sayısını paylaşıyoruz. Yine eğilimi görmek amaçlı son bir haftanın ortalama günlük vaka ve ölüm sayılarını da paylaşıyoruz.
Son 7 günün ortalam vaka ve ölüm sayısı düşüş eğilimini sürdürdü.
30 Ocak 2021 tarihinde haftanın ortalama günlük vaka sayısı pik yaparak 3 milyon 383 bine dayanmıştı. Bu tarihi takiben düşüş eğilimi başladı, haftanın günlük ortalaması 1 milyon 429 bin 328 kişiye kadar düşmüş, sonra yeniden yükselişe geçmişti. Martın 3. Haftası yeniden düşüş eğilime girmişti. Önceki haftanın günlük ortalaması yaklaşık 1 milyon 545 bin kişiye inmişti. Bu sayı geçtiğimiz hafta düşüş eğilimin etkisi ile 1 milyon 334 bine kadar indi.
Ölüm sayısında seyir biraz daha farklı oldu: Yedi günün ortalama günlük ölüm sayısı 8 Şubata kadar artışını sürdürerek 10 bin 840 kişiye yükseldi. Bu tarihten sonra düşüşe geçti. Geçtiğimiz haftanın düşüş devam etti, bir önceki hafta 4 bin 380 kişi olan ortalama günlük ölüm sayısı 3 bin 639 kişiye geriledi.
Küresel haftalık vaka ve ölüm sayıları ise şöyle:
| Bir önceki haftaya göre değişim | ||||
| Kıtalar | Son 7 gündeki vaka sayısı | Son 7 gündeki ölüm sayısı | Vaka sayısı | Ölüm sayısı |
| Dünya | 9,351,398 | 25,479 | – %15 | – %19 |
| Avrupa | 4,586,804 | 10,845 | – %14 | – %9 |
| Kuzey Amerika | 272,627 | 4,444 | – %9 | – %24 |
| Asya | 3,726,201 | 7,492 | – %17 | – %24 |
| Güney Amerika | 232,899 | 2,198 | – %27 | – %30 |
| Afrika | 28,110 | 210 | – %29 | – %50 |
| Türkiye | 96,227 | 383 | – %11 | – %31 |
Yukarıda tabloda görüldüğü gibi dünya genelinde geçtiğimiz hafta hem vaka sayısında (-%15) hem de ölüm sayısında (-%19) ciddi azalma görüldü. Son bir haftanın toplam vaka sayısı 10 milyonun altına, ölüm sayısı 25 binlere kadar indi. Azalış tüm kıtalar için geçerli. Bununla birlikte küresel vaka ve ölümlerin çoğunluğu Avrupa ve Asya ülkelerine ait olduğunu not etmeliyiz.
Küresel ve kıtasal eğilimin tersine Fransa (+%13), Avustralya (%8), Japonya (+%18) ve Tayland (+%4) haftalık vaka sayısının artış gösteren ülkeler arasında.
Yine küresel düşüş eğilimin aksi ölüm sayısının da yükseldiği ülkeler var: Almanya (%31), Fransa (%16), İngiltere (%9), Tayland (%9), Avusturya (%5), Hollanda (%7) gibi.
Türkiye’de geçtiğimiz hafta vaka sayısında %11’lik ve ölüm sayısında %31’lik ciddi azalma gözlendi. Yine de tıpkı küresel de olduğu gibi ülke içinde de bölge ve illerimizde pik görülmesi farklı zamanlarda gerçekleşeceğine dikkat etmek gerekiyor. Salgın kontrolünde en güçlü araç olan aşı için herhangi bir motivasyon hala gözlenmiyor, aksine her geçen gün daha da unutulur hale geldi. Günlük yapılan toplam doz 50 binin altında devam ediyor.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
