Türk TORAKS Derneği üyesi bilim insanları, salgının 3. yılında Covid-19 ile ilgili dönemi, bilinmeyenleri, tedavi, aşılar gibi birçok konuda yapılan araştırmaları kamuoyu ile paylaştı
Ülkemizin farklı bölgelerindeki 16 şehirde bulunan 26 merkezde, SBBK (Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu) tedavi rehberlerine göre hastanede tedavi edilen bin 472 yetişkin Covid-19 hastasını izleyen Prof. Dr. Cenk Babayiğit, şu sonuçlara ulaştı. Hastalık tablosunun ağırlığına göre bir veya birden fazla Covid-19 ilacı kullanan hastaların analizinde; Covid-19 ilaçlarının hiçbiri olumlu klinik sonuçlara yol açmadı. Aksine; Hidroksiklorokin veya lopinavir/ritonavir veya favipiravir kullanımının hastanede yatış süresinde uzama riski, Favipiravir kullanımının hastalarda yoğun bakım ve entübe riskinde artış, – Lopinavir/ritonavir kullanımının karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozulma riskinde artış, Favipiravir ve azitromisin kullanımının karaciğer fonksiyonlarında bozulma riskinde artış ile ilişkili oldukları saptandı.
***
Prof. Dr. Oğuz Uzun’un aşıların koruyuculuğu ile ilgili araştırmasına göre İnaktif aşı etkisini yitiriyor, mRNA aşısı koruyor. Pandeminin 4. dalgasının zirve yaptığı 1 – 10 Ağustos 2021 tarihleri arasında, 18 farklı ilden, 25 farklı hastanede Covid-19 nedeniyle hastaneye yatanların aşılama durumunu öğrenmek ve iki farklı hatırlatma dozunu karşılaştırmak amacıyla gerçekleştirilen araştırmada: Toplam bin 401 hasta verisi ile araştırma gerçekleştirildi. Sonuç olarak, İnaktif aşı olan Sinovac aşısı olan hastalarda, aşının koruyuculuğunun sona erdiği ancak iki doz Sinovac aşısı üzerine hatırlatma dozu olarak mRNA aşısı (BioNTech) yapılmış hastalarda koruyuculuğun yüksek olduğu görüldü.
***
Aşıların hatırlatma dozları, hastaneye yatış oranları ve hastanede yatan hastaların aşı durumu ile ilgili çalışmayı ise Dr. Oya Baydar Toprak 5 bin 331 Covid-19 hastası ile bin 645 sağlıklı insan ile yaptı. Bu geniş katılımlı çalışmada, etkili aşılamanın Covid-19 ile ilişkili hastaneye yatış oranını azalttığı ortaya çıktı.
Covid-19 nedeniyle yatan hastaların yaklaşık yüzde 40’ının aşısız olduğu görültü. 2 doz inaktif aşı (Sinovac)+2 doz mRNA aşısı (BioNTech) ile yüzde 97; 2 doz Biontech ile yüzde 90 ve 3 doz BioNTech ile yüzde 98 azaldığı görüldü. Daha önce iki doz iki doz Sinovac almış hastalarda, üçüncü doz olarak Sinovac aşısı yerine,BioNTech kullanılmasının hastaneye yatış ve ağır hastalığı önlemede daha etkili olduğu; Ek olarak, dördüncü bir dozun eklenmesinin daha etkili olabileceği belirlendi.
***
Asian Pacific Journal Of Tropical Medicine’de yayınlanan araştırmada Covid-19 geçirenlerdeki uzamış belirtiler ve yol açan faktörler değerlendirildi. KOAH tanısı, tanı anında zatürre varlığı, hastalık sonrası nefes darlığı ve halsizliğin devam etmesi ve Covid-19 sonrası dönemde acil servise başvurulması uzamış belirtileri olarak kayda geçti.
Araştırmanın birinci basamağında, telefon anketi, ikinci basamakta tıbbi kayıtların geriye dönük değerlendirilmesi, üçüncü basamağında da yüz yüze ziyaretler edildi.
Telefon anketinde birinci yılda şikayeti olan hasta oranı yüzde 27,1 olarak bulundu. Yüzde 17’yle nefes darlığı, yüzde 6,3’le yorgunluk ve yüzde 5’le halsizlik en sık görülen şikayetler.
İkinci basamakta 231 hastanın tıbbi kayıtları analiz edildi. Buna göre ilk yılın sonunda göğüs röntgenlerinin yüzde 1,4’ünün tam düzelmediği, bilgisayarlı tomografilerin yüzde 3,4’ünde akciğer sertleşmesi geliştiği izlendi.
Üçüncü basamakta yüz yüze kontrol sırasında ise 138 hastanın yüzde 49,3’ünde en az bir şikayetin devam ettiği görüldü. Bunların en sık olarak yüzde 27,6 ile nefes darlığı; yüzde 18,1’le psikiyatrik semptomlar (depresif duygu durumu ve kaygı bozukluğu ile ilgili belirtiler) ve yüzde 17,4’le yorgunluk olduğu gözlendi. Bilgisayarlı tomografilerin yüzde 2,4’ünde akciğer sertleşmesi saptandı.
Pandemi 6. Dalgası pikini yaptı ve inişe geçti. Bu son dalgada Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Küresel düzeyde vaka sayısı ve ölümlerde azalma olsa da Asya kıtasında bazı ülkelerde kısmen azalma gösterse de yüksek vaka ve ölüm düzeyi hala devam ediyor. Pandemi boyunca toplam vaka sayısı 624 milyon 241 bine dayanırken toplam ölüm sayısı ise 6 milyon 553 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı 13 milyon 456 bin civarında.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 520 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ise 1,213 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Almanya (134 bin), Fransa (89 bin), İtalya (59 bin), Tayvan (50 bin), Japonya (40 bin), Rusya (22 bin) ve ABD (21 bin).
Geçtiğimiz martta yakalandığı Covid-19 enfeksiyonu sonrası‘uzun Covid-19’ yaşayan göğüs hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Serap Argun Barış, “Covid-19 geçirenlerin yarısında uzun Covid görülüyor. Asla grip gibi değerlendirmemek gerekiyor” diye uyardı. Pandemin başından sonuna kadar Covid servisinde çalışmasına rağmen geçtiğimiz marta kadar enfeksiyona yakalanmayan Barış, “Hastalığım hafif geçti. Ama ateşim uzadı, üç hafta sonra da kalp kası tutulumu oldu. Ciddi nefes darlığı, taşikardi yaşadım. Hala da eski halime tam döndüğümü söyleyemem” dedi. Eski efor kapasitesine henüz ulaşamadığını, küçük adımlarla çalıştığını belirten Barış, şöyle konuştu: “Halsizlik ve yorgunluk yakınması çok önemli belirtiler. Kendim ciddi bir şekilde deneyimliyorum. İşe geliyorum ama eve gittiğimde sanki bir pilim var ve o bitmiş gibi hissediyorum. Bunları yaşamamak için hastalığa yakalanmadan, koruyucu önlemleri almak en doğrusu.” Barış özellikle ek hastalığı bulunanlar, enfeksiyonu ağır geçirenler ve acil servise başvuranların yakın takip edilmesi gerektiğini de söyledi ve ekledi: “Hastalığı hafif geçirenler de uzun Covid-19’a yakalanabiliyor.”
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
