Yayınlanan bir rapora göre, Covid-19 aşıları ABD’de pandemi sırasında üç milyondan fazla ölümü önledi. The Commonwealth Fund tarafından bugün yayınlanan bir rapor, bu iki yıl içinde uygulanan 655 milyon corona virüsü aşısının üç milyondan fazla ek ölümü önlediğini ortaya koydu. 12 Aralık 2020’den bu yana toplam 82 milyon enfeksiyon, 4,8 milyon hastaneye yatış ve 798.000 ölüm kaydedildi. Uzmanlara göre, aşı olmasaydı 1,5 kat daha fazla enfeksiyon, 3,8 kat daha fazla hastaneye yatış ve 4,1 kat daha fazla ölüm olacaktı. Raporda, yaklaşık 120 milyon yeni Covid-19 enfeksiyonunun aşılarla durdurulduğu belirtildi. Kayıplar da 1 trilyon dolardan fazla ekstra tıbbi maliyete neden olacaktı.
Bilim insanları, aşı olmasaydı hastalığın nasıl seyredeceğini görmek için bilgisayar üzerinden simülasyon hastalık bulaşma modeli kullandılar. Model, pandeminin gerçek gidişatını kimsenin koruyucu aşıları olmadığı bir senaryo ile karşılaştırmak için yaş sıralamasını, risk faktörlerini ve dinamikleri, enfeksiyon ve aşılamayı içeriyordu. Çalışma sadece ABD’yi baz aldı.
***
Çin’de ABD’li ilaç şirketi Pfizer’ın ürettiği hap şeklindeki Covid-19 ilacının internetten reçeteyle satışına izin verildi. Devlet Konseyi, tıp kurumlarına gönderdiği notta, acil kullanım onayı olan Covid-19 ilaçlarının internetten reçeteyle satılabileceğini belirtti. Çevrim içi bir kliniğin, Pfizer’ın Covid-19 ilacını, pozitif test ibraz eden hastalara kutusu 2 bin 980 yuan (427 dolar) fiyatla satmaya başladığı bildirildi.
***
Covid-19 salgını sürecinde birçok ülke virüsün bulaşmasını engellemek için sıkı kısıtlamalar uyguladı. Çocuklar haftalarca, aylarca okullardan ve kreşlerden uzak kaldı. Kısıtlamalar kaldırılıp okullar normale dönünce, doktorlar RSV, grip ve strep A olarak da bilinen bir bakteri olan Grup A streptokokun neden olduğu hastalıklar da dahil olmak üzere bazı hastalıklarda dönemsel artışlar olduğunu söylüyor.
Eylül ayından bu yana İngiltere’de 16 çocuk strep A enfeksiyonu nedeniyle hayatını kaybetti. İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı’na (UKHSA) göre, ülkede strep A’nın en yüksek olduğu son sezon olan 2017-18 döneminde, 18 yaş altı çocuklarda toplam 27 ölüm kaydedilmişti. 2022-23 sezonu ise henüz sona ermiş değil ve sayılar artabilir.
Epidemiyologlar, pandeminin ilk yılında solunum yolu enfeksiyonlarının az ya da çok durduğunu göz önünde bulundurarak, Covid-19 kısıtlamalarının diğer hastalıklarda yükseliş olasılığını artırıp artırmadığını araştırmaya devam ediyor.
Covid-19’a yakalanmanın çocukların bağışıklık sistemlerine bir şekilde zarar vererek diğer hastalıklara yatkınlıklarını artırmış olma ihtimali konusunda ise doktorlar böyle bir etkiye dair kanıt olmadığını söylüyor.
Belfast’taki Queen’s Üniversitesi’nden virolog Connor Bamford, 2020 ve 2021 boyunca solunum yolları virüslerinin yayılmasının sınırlı olduğunu belirterek “Başta RSV ve influenza (grip) olmak üzere virüslerde azalma gördük” diyor.
İngiltere Sağlık ve Sosyal Bakım Bakanlığı Mart 2021’de bu eğilimi doğruladı. Avustralya ve Almanya’dan gelen veriler de aynı dönemde solunum yolu virüslerinin düz bir çizgi izlediğini gösteriyor.
Araştırmacılar daha sonraki aylarda olağandışı tırmanışlar tespit etti. Almanya’da yapılan bir araştırma, ülkedeki RSV seviyelerinin Eylül-Ekim 2021 arasında rekor seviyeye ulaştığını ve pandemi öncesi 2017-19 dönemine kıyasla 50 kat arttığını ortaya koydu. Yeni Zelanda’daki tıp araştırmacıları da 2021 yılında RSV vakalarında büyük bir artış olduğunu fark etti.
***
Çocuklarda yaygın olarak görülmeye başlanan grip vakaları okulları da harekete geçirdi. Birçok okul velilere çocukların okula maske takarak gelmesi konusunda mesaj gönderiyor. Bunun yanı sıra mesajlarda, ‘Hastalık belirtisi gösteren çocukları okula göndermeyin’ uyarısı da yer alıyor. Uzmanlar, yaşanan grip salgını için okulların aldığı önlem ve uyarıların yerinde olduğunu vurguluyor.
Pandemi 6. Dalgası pikini yaptı ve inişe geçti. Bu son dalgada Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Küresel düzeyde vaka sayısı ve ölümlerde azalma olsa da Asya ve Güney Amerika kıtalarında vaka sayısında, Asya ve Güney Amerika kıtasında ölüm sayısında artış gündemde. Pandemi boyunca toplam vaka sayısı 655 milyon 500 bine yaklaşırken toplam ölüm sayısı ise 6 milyon 664 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı 18 milyon 700 bine yaklaştı.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 580 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ise 1,533 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (190 bin), Güney Kore (85 bin), Fransa (70 bin), ABD (52 bin), Brezilya (47 bin), Almanya (45 bin), Tayvan (18 bin) ve Hong Kong (15 bin).
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
