Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından hazırlanan 2021 Üretim Açığı Raporu, artan iklim hedefleri ve verilen net sıfır emisyon taahhütlerine rağmen hükümetlerin, 2030 yılına gelindiğinde küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlandırmak için gereken fosil yakıt üretiminin iki katından fazlasını planladığını ortaya koyuyor. Hükümetler, 2030’da küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlandırmaya yönelik sınırdan yaklaşık yüzde 110 daha fazla fosil yakıt üretmeyi planladığı ortaya çıkarken bu oran 2°C ısınma hedefindeki sınırın yüzde 45 üzerinde olduğu belirtiliyor.
Fosile 300 milyar dolar finans!
Rapora göre, 2030’da küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlandıracak seviyeyle kıyaslandığında yaklaşık yüzde 240 daha fazla kömür, yüzde 57 daha fazla petrol ve yüzde 71 daha fazla doğal gaz üretiminin planlandığı ortaya çıkıyor. Bu ülkelerin planlarına göre, küresel doğal gaz üretiminde en fazla artış beklendiği dönem 2020 ile 2040 yılları arasında gerçekleşiyor. Doğal gaz üretimindeki bu sürekli, uzun vadeli küresel ölçekte yaşanan artış, Paris Anlaşması’nda belirlenen küresel sıcaklık artışı eşiğiyle tutarsızlık gösteriyor. Ülkeler, son 2 yıldır fosil yakıtlara yönelik 300 milyar doları aşkın yeni finansmanlar sağladı.
İngiltere yüzde 335 arttırdı
İngiltere’nin kömürden elektrik üretimi yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre yüzde 335 arttı. Veri analiz şirketi EnAppSys’ye göre İngiltere’nin 2021 yılı 3. çeyrekte kömür santrallerinin elektrik üretimi, artan doğal gaz fiyatları ve rüzgar enerjisi seviyesinin düşmesiyle bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 335 arttı. 3. çeyrekte kömürden elektrik üretimi 1.15 TWh oldu. Aynı dönemde doğal gazdan elektrik üretimi de bir önceki yıla göre yüzde 5 düşerek 24.89 TWh oldu. Bununla birlikte doğal gaz enerji bileşiminin hâlâ yüzde 40’ından fazlasını oluşturdu.
Türkiye’de değişen bir şey yok
Paris İklim Anlaşması’nı imzalayan Türkiye’de AKP iktidarının fosil yakıtlardan vazgeçeceğine yönelik hiçbir emare yok. Eylül 2021 döneminde Çelikler Holding’e verilen teşvik dikkat çekti. 186 milyon 136 bin 168 TL’lik yatırım tutarıyla Çelikler Seyitömer Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait, Kütahya merkezde gerçekleştirilecek olan, 600MW/yıl kapasiteli, yerli kömüre dayalı termik santral projesi, enerji sektöründe yatırım teşvik belgesi alan, yatırım tutarı en yüksek projelerden biri oldu. Çelikler Seyitömer A.Ş.’nin teşvik paketinde gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, faiz desteği, yüzde 80 vergi indirimi, yüzde 40 yatırıma katkı oranı ve 7 yıl sigorta primi işveren hissesi desteği bulunuyor.
İklimin sağlığa etkisi kötüleşiyor
Her yıl yayınlanan Lancet Geri Sayım Raporu’nun son sayısı, iklim değişikliğiyle doğrudan bağlantılı olan 44 sağlık etkisi göstergesini izliyor. Rapor, temel eğilimlerin giderek kötüleştiğini ve sağlık alanında ve toplumda zaten var olan eşitsizlikleri şiddetlendirdiğini gösteriyor. Bu kemikleşmiş eşitsizlikleri gidermek, sağlık koşullarını iyileştirmek ve ekonomik ve çevresel açıdan sürdürülebilir COVID-19 kurtarma planları sunmak üzere eylem ve politikaları devreye sokma fırsatlarının hâlâ devam ettiği raporda vurgulanıyor. Rapora göre, dünyayı 2.4°C’lik ısınmaya doğru yola koyan mevcut taahhütlerle birlikte, iklim ve sağlık üzerindeki eylemsizliğin maliyeti, şimdi harekete geçmenin maliyetlerinden çok daha ağır olacak.
Türkiye dahil 5 ülke için çağrı
Glasgow öncesi gözler, yeni kömür projelerinin yüzde 80’ine ev sahipliği yapan altı ülkeye çevrili durumda. Brüksel, Berlin, Londra ve Washington’da faaliyet gösteren E3G adlı düşünce kuruluşu, yayımladığı raporda, kömür santrali projelerinin büyük çoğunluğunun Çin, Hindistan, Türkiye, Endonezya, Vietnam ve Bangladeş’te yer aldığını kaydetti. Araştırmacılara göre, kasım ayında Glasgow’da gerçekleşecek BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı (COP26) için önde gelen hedeflerden biri, kömür santrallerinin tarihe karışması adına bu yeni projelerin iptal edilmesini sağlamak amacıyla çağrı yapılıyor.
Karşılıksız ve yetersiz çağrılar
Sri Lanka, Şili, Danimarka, Fransa, Almanya, Karadağ ve Birleşik Krallık’ın da aralarında bulunduğu bir grup hükümet bugün, 1.5 derece hedefini ulaşılabilir kılmak için, BM İklim Zirvesi COP26 öncesi tüm ülkeleri yeni kömürlü santrallerinin inşaatını durdurma taahhüdü vermeye teşvik etmeyi amaçlayan “Yeni Kömür Santrali Yok Sözleşmesi”ni duyurmuştu. Bu ülkeler, diğer tüm hükümetleri bu adımları atmaya ve BM İklim Zirvesi COP26’nın “kömür enerjisini tarihe bırakma” şeklindeki iddialı hedefine ulaşılmasına yardımcı olmak için zirve öncesinde sözleşmeye katılmaya çağırıyor. Ancak bu yönde çağrıya yeni katılımlar henüz ortaya çıkmış değil. Kömür için yapılan çağrının doğal gaz santrallerini kapsamıyor olması ise yetersiz bir girişim olarak değerlendiriliyor.
Kaynak: Yeni Yaşam
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…