Pandemi Gündemi

Endemik olma hali tamamen bir hastalığın kontrol altına alınması değil. Diğer bölgelere göre daha yüksek görülme hızının varlığını kabul etmek demektir. Yine endemik her hastalığın her an epidemi yapma potansiyeli taşıdığı anlamını taşır. Endemik hastalıklar konusunda alınacak önlemler bu açıdan oldukça kritik önemdedir. Endemik bir hastalık örneği: KKKA (Kırım Kongo Kanamalı Ateşi). Dünya genelinde KKKA’nın endemik olduğu birkaç ülkeden biriyiz. Görüşme sıklığı ve ölümleri en fazla bizde. Mayıs ayı ile birlikte Kelkit Vadisi coğrafyasında kene ısırığı, kendi kendine kene çıkarma/çıkaramama ve can kaybı haberleri basına yansımaya başlar, üçünci sayfa haberleri olarak. Bakanlık da tamamen ilgisizdir bu konuda. Can kayıplarına rağmen ketumluk devam eder.

Sivas’ta, kenelerden bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı şüphesiyle tedavi gören iki kişi öldü.

Malatya’nın Doğanşehir ilçesinde Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) şüphesiyle hastaneye kaldırılan 19 yaşındaki genç öldü.

Yağışlı geçen kış ayları nedeniyle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını bulaştıran kene popülasyonunda artış yaşanabileceğine dikkati çeken uzmanlar uyardı.

KKKA virüsünü bulaştıran kenelerin sıklıkla görüldüğü Tokat, Sivas, Yozgat, Giresun, Gümüşhane, Erzincan ve Erzurum’un çok miktarda yağış aldığına değinen Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çetin, “Bu yağışlarla ot miktarının fazla olacağını tahmin ediyoruz. Kene popülasyonu da otların yoğun olduğu bölgede artıyor. Bu nedenle bu yıl ülkemizde ve bölgemizde kene sayısında çok ciddi artış bekliyoruz” dedi. Çetin, bilim insanlarının kene sayısına paralel KKKA hastalığında da artış beklediğini belirterek şöyle devam etti: “Nisan ortalarından itibaren bu hastalığı görmeye başlıyoruz. Bu süreçten sonra insanlarımızın daha fazla dikkat etmesi gerekiyor. Özellikle açık alanlarda ve arazide, otların yoğun olduğu alanlarda çalışan, hayvancılıkla uğraşan insanların kendilerine daha fazla dikkat etmesini öneriyoruz. Hayvancılık yapan insanların araziden geldikten sonra, hayvanlarının üzerindeki keneleri kene ilacıyla bertaraf etmelerini öneriyoruz.”

KKKA hastalığının öldürücülük oranının Corona virüsünden özellikle Omicron varyantından 3-4 kat daha fazla olduğunu vurgulayan Çetin, vücuda tutunan kenelerin mutlaka sağlık kuruluşlarında çıkartılması gerektiğinin altını çizdi. Erken müdahalenin çok önemli olduğu hastalığın ilk kez 2002 yılında Tokat’ta bir hemşirede ortaya çıktığını anımsatan Çetin, üniversitenin hastanesinde Sivas ve çevre illerden gelen yılda ortalama 250-300 vakaya müdahale ettiklerini, bunlardan 10-15’ini kaybettiklerini sözlerine ekledi.

***

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca geçtiğimiz hafta Türkiye’de maymun çiçeği vakasının görülmediğini söyledi. Dünya genelinde ise vaka sayıları artıyor.  Şimdiye kadar 20’den fazla ülkede maymun çiçeği vakası görüldü. Avrupa’da 300’ü aşkın kişiye hastalık teşhisi kondu ya da hasta olduğundan şüpheleniliyor.  Dün Norveç Toplum Sağlığı Enstitüsü, ülkedeki ilk vakayı açıkladı. Bu kişinin yakın zamanda yurt dışına çıktığı kaydedildi.

***

Birleşik Krallık’ta hafta sonunda 71 maymun çiçeği vakası daha görüldü. Böylece ülkede toplam vaka sayısı 179’a çıktı. Sağlık yetkilileri, hastalık belirtileri gösterenlerin cinsel ilişkiden uzak durmaları tavsiyesinde bulundu. Birleşik Krallık’ta şimdiye kadar İngiltere’de 172, İskoçya’da 4, Kuzey İrlanda’da iki ve Galler’de bir vaka teyit edildi. Ülkede sağlık makamlarının doktorlar ve diğer sağlık çalışanları için yayımladığı yeni kurallara göre maymun çiçeği virüsü testleri pozitif çıkanlar ve bu hastaların yakın temasta olduğu kişilerden, 21 gün evde kalmaları istenecek. Hastalığın cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan sıvılarla geçip geçmediği henüz bilinmiyor. Bu yüzden enfeksiyondan sonraki sekiz hafta içinde, önlem için prezervatif kullanılması öneriliyor. 

Pandeminin Seyri

Pandemi hala devam ediyor. Dünya genelinde yeni vaka sayısı yeniden azalış eğilimi gündemde. Kuzey Kore’de kısa sürede vaka sayısındaki patlaması, tersine dönmeye başladı. Bu da küresel vaka sayısını etkiliyor. Küresel düzeyde toplam vaka sayısı 533 milyon 400 binin üzerine çıkarken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 6 milyon 316 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 23 milyonun altına inerek 22 milyon 803 bin oldu.

Son 24 saatte yeni vaka sayısı 570 bin civarında, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 1,424 kişi oldu. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: ABD (95 bin), Kuzey Kore (93.2 bin), Tayvan (88.2 bin), Almanya (52.4 bin), Brezilya (41 bin), Avustralya (34.8 bin), Fransa (26.1 bin), Japonya (20 bin), İtalya (18.4 bin) ve Güney Kore (15.8 bin).

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, günlük yayımlanan Covid-19 tablosunun bugünden itibaren haftalık olarak yayımlanacağını duyurdu.

Türkiye’de şu ana kadar toplam vaka sayısı 15 milyon 73 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 98 bin 965 kişiye yükseldi. Türkiye toplam vaka sayısında dünya genelinde 10. Sırada yer alıyor. 

Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.