Dünyanın etkili tıp dergilerinden olan Lancet’te yayınlanan “COVID-19 aşısının ilk yılının küresel etkisi: Bir matematiksel modelleme çalışması” başlıklı makale, 152 ülkenin 2021’in sonuna kadarki verilerini içeren COVİD-19 aşısının eşitsiz dağıtımın yarattığı sonuçlara odaklanıyor. Özellikle düşük gelirli ülkelerde aşılara erişimin yetersizliği üzerinden küresel aşı eşitliğini gündeme getiriyor.
2020’de geliştirilme ve ardından 2021’de dağıtılma hızına rağmen, ilk aşının uygulanmasından bu yana dünya genelinde COVID-19 nedeniyle 3,5 milyondan fazla ölüm rapor edildiğine dikkat çekiliyor.
Makale, aşı tedariğinin kısıtlı olması nedeniyle küresel aşı dağılımında büyük eşitsizlikler yaşandığını, adil erişimin sağlanamadığını, özellikle bazı ülkelerin küresel aşı tedarikinin daha büyük bir bölümünü elde etmesi, ilaç şirketlerinin COVAX’a karşı sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve kısa süreli aşılar da dahil olmak üzere tedarikte öngörülemeyen gecikmeler başta olmak üzere çok sayıda zorluğun bir sonucu olarak birçok düşük-orta gelirli ülkede ve düşük gelirli ülkede belirlenen hedeflere ulaşılamadığı tespitini yapıyor.
Aşılamanın virüsün yayılmasında ve bulaşmayı önlemesinde etkili olduğu belirtilen makalede, aşıya erişimdeki eşitsizlikler nedeniyle yüksek gelirli ülkelerde ölümlerin önlenme oranının yüksek olduğu, aşırı ölüm oranına dayalı aşı etki tahminleri ile COVID-19’a bağlı resmi ölümler arasındaki farkın, düşük gelirli bölgelerde fazla olduğu ve aşırı ölüm tahminlerine dayanıldığında düşük gelirli ülkelerde yaklaşık on kat daha fazla ölümün önlendiğinin tahmin edildiği belirtiliyor. Buna göre, kişi başına yüksek aşı seviyelerine sahip Avrupa bölgesinde virüs kaynaklı ölümlerin önlenebilme oranları yüksekken, önlenebilir ölümler 25 düşük gelirli ülkede yoğunlaştı. 2021 sonunda 96 ülke ve idari bölgenin DSÖ’nün %40 aşılama kapsamı hedefinin altında olduğunun tespit edildiği makalede, ölümlerin çoğunun, düşük orta gelirli ülkelerde, Afrika ve Doğu Akdeniz bölgelerinde meydana geldiği belirtildi.
Aşıların eşit ve hızlı dağıtımının daha fazla hayat kurtaracağına vurgu yapan makale, “Aşı kapsamı hedeflerine ulaşmak ve küresel olarak aşı kapsamını iyileştirmek, yalnızca aşı bağışlarının iyileştirilmesine değil, birden çok faktöre bağlıdır. Aşı fikri mülkiyetinin, aşı üretimi ve tahsisini çevreleyen daha açık teknoloji ve bilgi aktarımı ile gelecekte daha hızlı paylaşılması gerekiyor. Aşı dağıtım ve dağıtım altyapısının da dünya çapında yaygınlaştırılması ve aşı talebini iyileştirmek için yanlış bilgilerle mücadele edilmesi gerekiyor. Mevcut aşı hedeflerine ulaşmak ve gelecekte aşıların daha adil bir şekilde dağıtılmasını sağlamaya yardımcı olmak için tüm bu alanlarda iyileştirmeler yapılmalıdır.” çağrısı yapıyor.
Pandemi 6. Dalgası pikini yaptı ve inişe geçti. Bu son dalgada Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Küresel düzeyde vaka sayısı ve ölümlerde azalma olsa da Güney Amerika, Asya ve Afrika kıtasında vaka sayısında artış gözlendi. Pandemi boyunca toplam vaka sayısı 637 milyon 568 binin, toplam ölüm sayısı ise 6 milyon 605 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı 14 milyonun altına indi.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 231 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ise 561 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (74 bin), Güney Kore (41 bin), Fransa (27 bin) ve Tayvan (26 bin).
Hafta sonu bildirim sorunları (bildirim yapmama, yetersiz bildirim vb.), sağlık hizmetlerine erişim ve PCR testi yaptıramama gibi nedenlerle gerçek vaka ve ölüm sayısı saptanamıyor. Bu durum Pazartesi günlerine de yansıyor.
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…