TTB-Pandemi Çalışma Grubundan Güçlü Yaman: ‘’Belediye vefat verilerine göre 24 kentte salgın boyunca tespit edilen fazladan ölümlerin sayısı 27 Ekim-2 Kasım haftasında 100 bini geçti. 3 hafta öncesinin insidans değerlerine göre hesaplanan fazladan öllümler Türkiye projeksiyonu, ayni hafta icin açıklanan resmi Covid-19 ölümlerinin 2,6 katına çıktı. Aradaki makas açıldı.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi ve günlük can kaybı yüksek hızda devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 27 bin 824 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 187 kişi oldu. Toplam vaka sayısı 8 milyon 260 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 72 bin 314 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 358 bin civarında. Aktif hasta sayısı 450 binin altına indi. Düşüş eğilimine girse de bu sayı hala bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
ABD’de bu yıl Koronavirüs kaynaklı ölümlerin, genellikle aşı karşıtlarının yoğunlukta olduğu Cumhuriyetçi Parti’nin, Demokratlardan daha fazla oy aldığı ilçelerde yüksek olduğu ortaya çıktı. 2020 Başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti’ye yüzde 60 ve üzeri oranda oy verilen ilçelerde geçen ay her 100 bin kişide 25 kişi Covid-19’dan hayatını kaybetti. Demokrat Parti’ye yüzde 60 ve üzeri oy verilen ilçelerde ise 100 bin kişide 7.5 kişi Covid-19’dan yaşamını yitirdi. Aradaki farkın nedeni olarak, Cumhuriyetçilerde aşı karşıtlığının daha fazla olması gösterildi. Yapılan bir araştırmaya göre ABD’de Demokratların yüzde 90’ı, Cumhuriyetçilerin ise yüzde 60’ı Covid-19 aşısı olmuştu.
***
ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell, Koronavirüs pandemisinin ABD ekonomisindeki köklü eşitsizlikleri genişlettiğini ve kadınların erkeklere kıyasla daha fazla iş kaybı yaşadığını açıkladı. Nisan 2020’de işsizlik oranının kadınlarda yüzde 16,1, erkeklerde ise yüzde 13,6 olduğunu anımsattı. Salgın sırasında artan çocuk bakım sorumluluklarının birçok ebeveynin çalışma hayatını etkilediğini aktaran Powell, küçük çocukları olan annelerin salgın sırasında iş gücünden çıkma olasılıklarının önceki dönemlere kıyasla daha yüksek olduğunu dile getirdi.
***
Aşı çalışmaları durma noktasına geldi. Günlük yapılan aşı sayısı 50 binin altına indi. Buna rağmen Sağlık Bakanlığı’nda kıpırdanma dahi görülmüyor.
Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre: ‘’8 Kasım saat 19:00 itibariyle Türkiye’de bugüne kadar, 55 milyon 663 bin 350 birinci doz, 49 milyon 270 bin 114 kinci doz, 11 milyon 423 bin 235 üçüncü doz aşı uygulandı.18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması %89.7, ikinci doz ortalaması %79.4 oldu.’’
Aldatma devam ediyor. Hatırlatmaya devam ediyoruz, toplum bağışıklığı için hesaplama tüm nüfus üzerinden yapılmalı, ideali ülkede aşı kapsamında olan tüm nüusun alınması, yani mülteciler, göçmenler, sığınmacılar, yurtsuzlar vb. topluluklarda hesaba dahil edilmeli. Bunlar dikkate alındığında hesaplamada 90 milyon tercih edilmesi tercih edilmesi gerekir. Aşı takvimini tamamlayan kişiler içinde iki doz Biontech yaptıranlar, 3 doz aşı yaptıranlar (3. Doz Sinovac ya da Biontech yapılanlar) kabul edilmeli. Bu da yetmiyor, son yapılan aşı Biontech ise geçen sürenin 6 ayı geçmemesi, Sinovac ise 3 ayı geçmemesi gerekiyor. Sinovac tercihinde kişilerin enfeksiyona karşı korunması daha kısa sürede yetersiz hale gelebiliyor. Kaba hesaplama yapılırsa ikinci doz aşısı yapılanlar koruma için tüm kriterleri karşılıyor diye kabul edilse bile elde ettiğimiz aşı takvimini tamamlayanların oranı %50’in altında oluyor. Delta varyantı sonrası aşıyı tamamlayana nüfusun en az %80-85 olması isteniyor.
***
Türk Tabipler Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu (AHEK) Başkanı Doktor Emrah Kırımlı,aşılamanın yavaşladığını ve grip salgını ile Koronavirüs vakalarındaki yoğunluğunu bir tutmamak gerektiğini belirterek, “Ne yazık ki grip aşıları bitti. Grip aşılarını da yapamıyoruz” dedi. AHEK Başkanı Dr. Emrah Kırımlı, Koronavirüs aşılarının başladığı günden bu yana bir çok problem yaşandığını, bu durumun da aşılamada tereddütlere yol açtığını hatırlatarak, “Şu anda ise Koronavirüs aşısı neredeyse durmuş durumda. Aşı kararsızlığı, çekincesi olanlar aşı olmuyor. Bizler çok az birinci aşı yapabiliyoruz. Bazı günler Aile Sağlığı Merkezlerinde 5-6 bin gibi çok az rakamlar yapabiliyoruz. Bazı günler 6 doz Biontech aşısını tamamlayacak hastamız olmayabiliyor. Böyle durumlarda ertesi güne randevusu olanları çağırıyor veya aşıları ertesi güne bekletiyoruz. Genelde 2., 3. ve 4. dozları yapıyoruz” dedi.
***
Our World in Data’ya göre, dünya nüfusunun yarısından fazlası henüz tek doz Covid-19 aşısı olmamış durumda, bu rakam düşük gelirli ülkelerde yüzde 5’in altına düşüyor.
Güçlü Asya-Pasifik ticaret grubu APEC’in bu hafta sanal olarak Yeni Zelanda’nın ev sahipliğinde yapacağı toplantıların gündeminde aşı erişiminin iyileştirilmesi olacak. Rusya, Çin ve ABD’yi içeren APEC üyeleri, haziran ayında düzenlenen özel bir toplantıda Covid-19 aşılarının paylaşımını ve üretimini genişletme ve ilaçlar için ticaret engellerini kaldırma sözü vermişti.
***
Britanya, ‘onaylı aşılar’ listesine Türkiye’de de kullanılan Sinovac ile iki aşıyı daha ekleyecek.
***
Covid-19 vakalarında yeniden artış başladı. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 251 milyon 60 bine, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 71 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 18 milyon 683 bine dayandı. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor. Küresel düzeyde son 24 saatte 379 bin 616 kişiye Covid-19 tanısı konurken 5 bin 572 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (54 bin), Rusya (39.4 bin), İngiltere (32.3 bin), Türkiye (27.8 bin), Almanya (20.6 bin), Macaristan (17.8 bin), Ukrayna (13.1 bin) ve Hollanda (11.8 bin). Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama ve bildirim sorunları (yeterzi bildirim ya da yapmama) günlük istatistiklerin gerçek tabloyu göstermemesine yol açıyor. Bu eğilim pazartesi gününe de yansıyor. Haftanın ilerleyen günlerinde salgının durumu daha net görünmeye başlıyor.
***
Doğu Avrupa’da enfeksiyon artışı rekor seviyelerde… Dünyada günlük ortalama vaka sayısı son üç ayda yüzde 36 oranında düştü, ancak yüksek oranda bulaşıcı olan Delta varyantı nedeniyle virüs hala her 90 günde 50 milyon kişiye bulaşıyor. Pandeminin birinci yılında virüs 50 milyon kişiye bulaşmıştı. Dünya Sağlık Örgütü’nün önde gelen epidemiyologlarından Maria Van Kerkhove Reuters’e verdiği demeçte, “Bugün ile 2022’nin sonu arasının, ciddi hastalıkları ve ölümleri önemli ölçüde azaltabileceğimiz ve bu virüsü kontrol etmeyi başaracağımız zaman olduğuna inanıyoruz” diye konuştu.
240 ülkeden 55’inde enfeksiyonlar hala artıyor. Rusya, Ukrayna ve Yunanistan, pandeminin başlamasından bu yana bildirilen vakaların rekor seviyelerine ulaştı. Doğu Avrupa’daki aşılama oranları kıtadaki en düşükler arasında. Örneğin Rusya’da iki doz aşı olan kişilerin oranı yüzde 33,6, Ukrayna’da ise sadece yüzde 19. Artan vakalar ve rekor sayıdaki ölümler nedeniyle bu hafta bazı Rus bölgelerinde ek kısıtlamaların getirilmesi ve işyerlerinin kapanması gündemde.
***
Ukrayna’da yeni tip Koronavirüs (Covid-19) aşısı olmamış devlet memurları ve öğretmenler bugünden itibaren işten uzaklaştırılacak. Ukrayna’da mayıstan itibaren düşüşe geçen vaka sayıları, eylülde tekrar artmaya başlamıştı. Ülkede salgının durumuna göre bölgeler “yeşil”, “sarı”, “turuncu” ve “kırmızı”ya ayrılırken, kırmızı bölgede en katı, yeşil bölgede en hafif tedbirlerin uygulandığı ülkedeki pek çok yer, kırmızı bölge durumunda.
***
Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, ülke genelinde yeni tip koronavirüs ile mücadele çerçevesinde kamuya açık birçok mekanda 1 Aralık’tan itibaren Covid-19 belgesi olarak “yeşil pasaport” gösterilmesinin zorunlu olacağını bildirdi. 18 yaşından büyükler ve turistler için restoranlar, eğlence merkezleri, sinema, opera ve müzeler gibi yerlere girişte gösterilecek “yeşil pasaport” belgesiyle ilgili detayların daha sonra açıklanacağını, bu belgenin sadece ziyaretçilerden isteneceğini, bu mekanlarda çalışanlar için geçerli olmayacağını belirtti.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 08.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
