Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Direktörü Kluge, kıtada 2022’nin ilk haftasında 7 milyondan fazla Covid-19 vakasının tespit edildiğini, bu sayının iki hafta içinde ikiye katlandığını söyledi. Vaka artışına işaret eden Kluge “Bu oranda, Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü, bölge nüfusunun yüzde 50’sinden fazlasının altı-sekiz hafta içinde enfekte olacağını tahmin ediyor” diye belirtti.
***
Avrupa Birliğinin (AB) ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Ajansı (EMA) yetkilileri, Omicron varyantının hızla yayılmasını olumlu değerlendirmemelerine rağmen bunun pandemiden endemiye giden sürece yol açabileceğini bildirdi.Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) birkaç ay içinde Avrupa nüfusunun yarısından fazlasına Omicron’un bulaşabileceği açıklamasını değerlendiren EMA’nın aşı stratejisinden sorumlu yetkilisi Marco Cavaleri, Omicron dalgasının yaratacağı yükten endişeli olduklarını, hastalık nispeten hafif geçiyor görünse de bu dalganın sonuçlarına hazırlıklı olmak gerektiğini vurguladı. Omicron varyantı daha bulaşıcı olduğu için çok sayıda kişinin, semptom göstermese bile virüse maruz kalacağını aktaran Cavaleri, şöyle devam etti:
“Bu da hepimizin bağışıklık sisteminde doğal bir güçlenme olabileceği anlamına geliyor. Ek bir bağışıklık katmanının ortaya çıkması çok önemli çünkü bu daha sonra salgının endemiye dönüşmesini sağlayabilir. Omicron’un çok fazla yayılması iyi bir haber değil ama bu dalganın Avrupa’yı ve dünyanın diğer yerlerini etkisi altına almasından sonra çok sayıda kişiye virüsün bulaşmış olacağını, bu sayede bizi pandemiden endemiye götürecek güçlü bir bağışıklığa sahip olacağımızı düşünebiliriz.”
***
Manisa Saruhanlı Sulh Ceza Hakimliği, sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle para cezası kesilen bir kişinin cezasını yapılan itiraz sonrasında iptal etti. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda sokağa çıkma yasağı şeklinde bir tedbir yer almadığını belirten mahkeme ceza için “kanunilik ilkesine aykırı” dedi.
***
Faz 3 çalışmaları yayımlanmadan Turkovac aşısının uygulanmaya başlamasına yönelik eleştirilerin ardından Hacettepe Üniversitesi, Turkovac aşısı Faz-3 çalışmaları sonucuna ilişkin yarın basın açıklaması düzenleneceğini duyurdu. Yapılan açıklamada “Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye Yerleşkesi Kültür Merkezi M Salonunda, 12 Ocak 2022 Çarşamba günü (yarın) saat 10.00′ da, Prof. Dr. Serhat Ünal ve Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver’in katılımlarıyla Turkovac aşısı Faz-3 çalışmaları sonucu kapsamında gerçekleştirilecek olan basın toplantımıza katılımınızı bekler, iyi çalışmalar dileriz.” denildi.
***
Turkovac olmak isteyenler bile aşıya güven duymuyor. Vatandaşlar diğer tüm aşıların 3’üncü faz çalışmasında sonuçlar ortadayken, yerli aşıda neden açıklanmadığını sorguluyor. Aşı randevusuna gelen bir yurttaş “Faz çalışmalarının sonucu açıklanır ve hekimler de onaylarsa ilk tercihim Turkovac olur” dedi. Turkovac aşısı henüz ASM’lere gönderilmedi. Vatandaşlar gelip gelmeyeceğini soruyor ancak hekimlerin aktardığı bilgilere göre talep çok az: “Biz de gönül rahatlığıyla öneremiyoruz. Çünkü bilimsel olarak tespit edilmiş bir koruyuculuk oranı belirtilmedi. Oran olarak derseniz 10 kişide biri soruyor ‘ASM’ye de gelecek mi’ diye.” Aşı olmaya giden vatandaşların tepkilerini sorduğumuzdaysa “Bilimsel bir rapor olmadığı için onlar da tedirgin. Güvenemiyorlar. Bu nedenle ya Sinovac’a ya da Biontech’e yöneliyorlar” yanıtı verildi. Şehir hastanelerinde de durum aynı. Aşı için giden vatandaşların çoğu Turkovac’ın koruyuculuğundan şüpheli. Turkovac şehir hastaneleri olmayan illerde uygulanamıyor. Bu illerden biri de Aydın. Aydın aynı zamanda 3’üncü faz çalışmalarının yapıldığı illerden biriydi. Ancak çalışmanın sonuçlarından Aydın’daki doktorların bile haberi yok.
***
Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemine prim borcu olan vatandaşlar, yıl sonuna kadar sağlık hizmeti alabilecek. Resmi Gazete’de yayınlanan cumhurbaşkanı kararına göre GSS sistemi kapsamında olup prim borcu nedeniyle sağlık hizmeti alamayacak vatandaşlara ve bakmakla yükümlü yakınlarına, Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık tesisleri ile devlet üniversitelerinin sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde (üniversite hastanelerinde) 31 Aralık 2022’ye kadar sağlık hizmeti verilecek.
***
Fransa’nın deniz aşırı toprağı Saint Pierre ve Miquelon’da aşı karşıtları, Milletvekili Stephane Claireaux’ya evinin önünde saldırdı. Claireaux, üzerine yosun, taş ve çöp atıldığını söyledi.
Omicron varyantı tüm dünyayı sallamaya başladı. Covid-19 Omicron varyantı başta Kuzey Amerika ve Avrupa olmak üzere tüm kıtalarda vaka sayısında artışa yol açtı. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı kısa sürede 314 milyona dayanırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5.5 milyona üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı da 46 milyon 772 binin üzerine çıktı. Kısa sürede ciddi yükseliş gösteren aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 2 milyon 785 bin civarında… Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 8 bin 167 kişi oldu. Günlük vaka sayısının 100 binin üzerinde olan ülke sayısı 7’ye yükseldi: ABD (672.8 bin), Fransa (368.1 bin), İtalya (220.5 bin), Hindistan (194.7 bin), İspanya (134.9 bin), Arjantin (134.4 bin) ve İngiltere (120.8 bin). Bu ülkeleri 20 binin vakaya sahip şu ülkeler izliyor: Avustralya (92.9 bin), Türkiye (74.3 bin), Brezilya (71.4 bin), Almanya (61.2 bin), Portekiz (33.3 bin), Yunanistan (32.7 bin), İsrail (31.5 bin), Kanada (29.6 bin), Hollanda (29 bin), Filipinler (28 bin), Kolombiya (23.1 bin), ve Danimarka (20.9 bin). Bu ülkeleri de 10 bin üzerinde vaka bildiren 8 ülke ve 5 binin üzerinde bildirim yapan 10 ülke izliyor. Özetle pandemi yeniden tüm kürede ağırlığını hissettirdi diyebiliriz.
***
Türkiye’de son 24 saatte 74 bin 266 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise137 kişi. Toplam vaka sayısı 10 milyon 118 bine dayanırken toplam can kaybı ise 83 bin 980 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan Delta varyantına bağlı pik kontrol alınamamış, bunun üzerine daha da fazla bulaştırıcı olan Omicron varyantı eklenmiştir. Artan bulaş günlük test sayısına da yansıdı, dün 430 binin üzerinde test yapıldı. Aktif hasta sayısı 640 bin civarında. Yükselen aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin daha da artacağını gösteriyor.
Türkiye’de omikron varyantıyla birlikte vakalar artışı sürüyor. Günlük vaka sayısı 65 bine dayandı. Sağlık Bakanlığının illere göre 100 binde vaka yoğunluğuna göre Trakya, Marmara ve Doğu Karadeniz’deki illerin HES haritası kırmızıya büründü. Bir önceki haftaya göre İstanbul’da vaka sayısı 2.2 kat, İzmir’de ise vakalar 5 kat arttı. Tabloya göre 55 il yüksek ve çok yüksek risk kategorisinde. Vaka sayısı en çok Eskişehir, İstanbul, İzmir, Aydın, Çanakkale, Muğla, Kırklareli, Gümüşhane, Edirne, Kocaeli’de arttı. Sağlık Bakanlığının verilerine göre Türkiye’de vakaların yüzde 62’si Marmara Bölgesi’ndeTest pozitifliği yüzde 16’ya çıktı
İstanbul Tabip Odası (İTO) Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu ile konuştuk. İstanbul için vaka sayılarının açıklanandan daha da yüksek olduğunu tahmin ettiklerini dile getiren Prof. Dr. Küçükosmanoğlu “Çünkü test yaptırmak bir sorun haline geldi. Kamu hastanelerinde uzun kuyruklar var, özel hastanelerde ise test ücretli. Ayrıca birçok kişi de testim pozitif çıkarsa işimden gücümden olurum diye test yapmaya da gidemiyor. Bu etkili bir neden ve gerçekten İstanbul’da vaka sayısı çok yüksek” diye konuştu.
***
ABD’de Covid-19 salgınında hayatını kaybedenlerin sayısı son 24 saatte 1836 artışla 839 bin 500’e yükseldi. Johns Hopkins Üniversitesi’nin derlediği verilere göre, virüs tespit edilenlerin sayısı son 24 saatte 1 milyon 467 bin 870 artarak 61 milyon 558 bin 507 olarak kayıtlara geçti. Ülkede 1836 kişinin daha yaşamını yitirmesiyle Covid-19 kaynaklı can kaybı sayısı 839 bin 500’e çıktı. Kaliforniya 6 milyon 313 bini aşkın vakayla ülkede ilk sırada yer alırken, bu eyaleti yaklaşık 5 milyon 87 bin vakayla Teksas ve 4 milyon 759 bini aşkın vakayla Florida izledi.
ABD’de Sağlık ve İnsan Hizmetleri (HHS) verilerine göre, Covid-19’dan hastaneye kaldırılan hasta sayısının en yüksek seviyeye ulaştığı belirtildi. HHS, salı 145 bin 900’dan fazla kişinin Covid-19 teşhisiyle hastaneye yatışının gerçekleştiğini, bu rakamın Ocak 2021’de görülen rakamları aştığı, iki hafta öncesinin ise iki katının üzerine çıktığını bildirdi. Covid-19 nedeniyle hastaneye yatışların en son 14 Ocak 2021’de 142 bin 246’ya yükseldiği tespiti paylaşıldı.
Fransa’da 368 bin 149 ve İtalya’da 220 bin 532 yeni korona virüsü vakası tespit edildi. Bugünkü vaka sayıları 2 ülkede de günlük vaka rekorları oldu. Kaliforniya can kaybında da 77 bin 203 ile ilk sırada bulunurken, bu rakam Teksas’ta 76 bin 530, Florida’da ise 62 bin 810 oldu.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Covid-19 aşılarının performansını değerlendirmek için oluşturulan Covid-19 Aşı Teknik Danışma Grubu tarafından yapılan yazılı açıklamada, aşılara dair uyarıda bulunuldu. Açıklamada, Covid-19’a karşı hatırlatma dozu uygulamanın, ortaya çıkan mutasyonlara karşı uygun bir strateji olmadığı ifade edildi.
***
EMA’nın aşı stratejisinden sorumlu yetkilisi Marco Cavaleri, Covid-19 aşılarının 4. takviye dozunun gerekip gerekmeyeceği sorusunu yanıtlarken, bu konuda henüz yeterli bilimsel veri bulunmadığını aktardı. “Kısa aralıklarla takviye aşı yapılması hakkında endişelerimiz bulunuyor” ifadesini kullanan Cavaleri, şunları dile getirdi: “Takviye dozlar kapsamlı bir stratejinin parçası olmamalı. Her 3-4 ayda bir sürekli takviye aşı yaptıramayız. Örneğin 4 ayda bir takviye doz uygulanması durumunda ileride bağışıklık sisteminden istediğimiz tepkiyi alamayabiliriz. O yüzden tekrarlayan aşılamalarla bağışıklık sistemine fazla yükleme yapmamaya dikkat etmeliyiz. Ayrıca halk arasında sürekli takviye aşı yapılmasına karşı bıkkınlık oluşabilir.” Daha uzun aralıklarla yapılacak takviyelerin düşünülebileceğini vurgulayan Cavaleri, “İdeal olanı ise şudur; endemiye doğru giden bir senaryo olursa takviye dozlar kış mevsiminin gelmesiyle grip aşısı ile senkronize şekilde yapılabilir” diye konuştu.
***
ABD’de CDC verilerine göre, 5 yaş ve üstü nüfusun yüzde 79’una en az bir doz, yüzde 66,5’ine iki doz aşı uygulandı. Aşısı tamamlananların yüzde 36,5’ine ise hatırlatma dozu yapıldı. Ülkede 247 milyonu aşkın kişiye ilk doz, 207 milyondan fazla kişiye ikinci doz, 75 milyonun üstünde kişiye ise hatırlatma dozu uygulandı. Türkçe konuşan tıp fakültesi öğrencileri, Çarşamba günleri saat 08:30-13:00 saatleri arasında “088-7555777” numaralı hattı arayanlara bilgi verecek. Hollanda’da üniversite ve sağlık kuruluşlarının yaptığı araştırmalara göre, koronavirüs salgını en fazla Türkiye ve Surinam kökenli göçmenler arasında etkili oldu. Türkiye kökenli göçmenler arasında, koronavirüs vakalarının sayısı fazla ancak aşılama oranı oldukça düşük.
***
Hollanda’da Covid aşısı konusunda şüpheleri olan Türkiye kökenli göçmenleri bilgilendirmek için, bugünden itibaren ulusal Türkçe aşı bilgilendirme hattı devreye giriyor. Hollandaca ve İngilizce hizmet veren aşı danışma hattı, artık arayanları Türkçe olarak da bilgilendirecek.
***
İngiltere’de Covid-19 semptomu göstermeyen ancak evde yaptığı hızlı test pozitif çıkan kişilerin PCR testi yaptırma zorunluluğu kalkıyor. İngiltere’de Omicron vakalarının hızla artışıyla çok sayıda insanın evde yaptırdığı hızlı Covid testi pozitif çıktı. Evdeki testten sonra PCR yaptırmak isteyenlerin oluşturduğu yoğunluk, test kapasitesinin yetersiz kaldığını gösterdi. Britanya’nın günlük 800 binden fazla PCR testi kapasitesi aralık ayı sonunda sınırına ulaştı. Yeni uygulamayla evde yaptığı test pozitif çıkan hastalar izolasyon sürecine başlarken, sağlık çalışanları ve diğer temel alanlarda çalışanlara düzenli PCR testi uygulanabilecek. Öte yandan yüksek ateş, devamlı öksürük, tat ve koku kaybı gibi temel üç Covid semptomu yaptıranları hâlâ PCR yaptırması gerekecek.
***
Marmara Üniversitesi öğrencileri koronavirüsün Omicron varyantı ile bulaşın artması ile birlikte fakültelerinde Covid vakalarının da arttığını belirterek final sınavlarının online olarak yapılması talebiyle imza kampanyası başlattı.
***
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) vatandaşlara, Covid-19 vaka sayısının arttığı Kanada’ya “seyahat etmeyin” uyarısında bulundu. CDC, Covid-19 vakalarının arttığı ülkelere yönelik seyahat uyarısını güncelledi. Ülkenin kuzeydeki sınır komşusu Kanada’yı 4 kategorisindeki “yüksek riskli ülkeler” listesine ekleyen CDC, Kanada’ya seyahat edilmemesi yönünde uyarı yaptı. ABD, Kasım 2021’de Kovid-19 aşısı yaptıranlar için Kanada ve Meksika’ya yönelik seyahat kısıtlamalarını kaldırmıştı
Omicron varyantının ilk tespit edildiği Güney Afrika’da yapılan iki araştırma, bu varyantta semptom göstermeyen Covid vakalarının daha çoğunlukta olduğunu gösterdi. Medrxiv isimli dergide yayımlanan araştırma bulguları, Güney Afrika’daki iki çalışmadan alındı. Araştırma bulguları Omicron varyantının diğer “endişe verici varyantlarla” karşılaştırıldığında daha çok asemptomatik vakaya neden olabileceğini gösterdi. Bu durumun Omicron’un hızlı yayılımının da nedeni olabileceği belirtildi. Güney Afrika’daki araştırmalardan birinde katılımcıların yüzde 31’inin testi pozitif çıkarken, pozitiflerin yüzde 48’i asemptomatikti. Diğer araştırmada ise Beta ve Delta varyantlaırndaki asemptomatik vaka sayılarıyla karşılaştırılan sonuçlarda oranın arttığı görüldü. Araştırmacılar, bulguların önlemlerin ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini söyledi. Dr. Lawrence Corey “Çok sayıda insan semptom göstermediği için kimin virüsü taşıdığını bilemeyiz ancak kendimizi ve çevremizi korumaya devam edebiliriz” dedi.
***
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Koronavirüs’e bir pandemik değil de grip gibi bir endemik hastalıkmış gibi davranılmasının yanlış olacağını ifade etti. Yapılan açıklamada Omicron varyantının henüz stabilize olmadığı belirtildi. DSÖ’nün Avrupa yetkililerinden Catherine Smallwood düzenlediği basın toplantısında, “Önümüzde hala çok fazla belirsizlik var. Virüs hızlı evriliyor ve yeni zorluklar yaratıyor” diye konuştu. Smallwood, “Henüz Koronavirüs’e endemik diyebileceğimiz noktada değiliz” dedi. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Koronavirüs’ün “öldürücülüğünün düşmesinin” ardından hastalığı gribi takip ettikleri gibi takip edebileceklerini belirtmişti. Bunun hayata geçirilmesi, Koronavirüs’e “pandemik” yerine “endemik” hastalık muamelesi yapılması anlamına geliyor.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
