Covid-19’un Güney Afrika ortaya çıkan Omicron mutasyonu tüm dünyada yayılmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan açıklamada, 9 Aralık itibariyle, Omicron mutasyonunun 63 ülkeyi kapsayan 6 WHO bölgesinin tamamında tespit edildiğini ve mutasyonun aşıların etkinliğini azaltabileceğini aktardı. WHO, “Omicron için bugüne kadar aşı etkililiği veya etkinliği hakkında sınırlı veri vardır ve kesin bir kanıt yoktur. Ön kanıtlar Omicron ile ilişkili enfeksiyon ve bulaşmaya karşı aşı etkinliğinde bir azalma olduğunu göstermektedir. Mevcut veriler göz önüne alındığında Omicron’un topluluk iletiminin gerçekleştiği Delta mutasyonunu geride bırakması muhtemeldir“ ifadelerini kullandı.
***
İngiltere Başsağlık görevlileri tarafından yapılan açıklamada, Sağlık Güvenliği Kurumu’nun tavsiyesi ve ülkede Omicron vakalarındaki hızlı artış nedeniyle alarm seviyesinin ikinci en yüksek olan 4’e yükseltildiği bildirildi. Açıklamada, “İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) şu anda esas olarak Covid-19 dışı nedenlerle baskı altında. Artan bulaşıcılık ve azalan aşı etkinliğiyle yayılan bir varyantla, bu baskının yakında yükseldiğini göreceğiz” ifadesine yer verildi. Beş kademeli olan alarm seviyesinin 4’e yükseltilmesi, sağlık yetkililerinin hastalığın bulaşma oranlarının yüksek olduğunu düşündüğü ve sağlık hizmetlerine baskı uygulandığı anlamına geliyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Omicron varyantına karşı bu haftadan itibaren tüm yetişkinlere üçüncü doz aşı sunulacağını, ülke genelinde günde bir milyon aşı yapılmasını hedeflediklerini açıkladı.
İngiltere’de hükümetin geçen yıl getirilen katı korona virüsü önlemlerine uymadığı iddialarına bir yenisi eklendi. Bu sefer İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın bu kuralları ihlal ettiği öne sürülüyor. Johnson’ın geçen yıl farklı hanehalklarının buluşmasının yasak olduğu bir dönemde iki iş arkadaşı ile Noel eğlencesi için bir araya geldiği iddia edildi. Johnson’ın istifa etmesi gerektiğini düşünenlerin oranı ise yüzde 57’ye yükselmiş durumda. İngiltere Başbakanı’nın kişisel destek oranlarının iki haftada 14 puan düştüğü de belirtildi.
***
Ülkenin başkenti Viyana’daki eylemde, aşı konusunda getirilen zorunluluklar ve aşısızların zaruri ihtiyaçlar dışında sokağa çıkmasının geçici olarak yasaklanması protesto edildi. Viyana’da yaklaşık 44 bin kişinin sokağa çıktığı, 1400’e yakın da polisin görevlendirildiği açıklandı. Üç kişinin maske takmadığı ve havai fişek kullandığı için gözaltına alındığı belirtilirken, eylemi izleyen gazetecilere kar topu ve buzla saldırı düzenlendi. Polis, bir muhabirin kişisel olarak saldırı girişimine maruz kaldığını da açıkladı. Faşist Özgürlük Partisi’nin lideri Herbert Kickl eylemde yaptığı konuşmada protestoların devam edeceğini söylerken, halkın hükümetin kendilerine ne yaptığının henüz farkına varmadığını savundu. Eylemde “Zorunlu aşıya hayır” ve “Ellerinizi çocuklarımızdan çekin” yazılı pankartlar taşındı.
***
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Elimizdeki ilk verilere göre Omicron tanımlanmış hastalarda virüs daha hafif seyrediyor. Avrupa’da çok az insanda tanımlandı henüz.Virüs bağışıklıktan kaçıyor ama aşı ya da hastalık geçirenlerde vücudunuz virüsü tanıdığı için hafif geçiyor. Eğer aşılı ya da hastalığı geçirmişseniz rahatlatıcı olabilir. Yaklaşık 2 hafta içerisinde virüsün gidişatı daha net belli olacak” diye konuştu.
Prof. Dr. Alpay Azap, Türkiye’de de saptanan yeni varyant Omicron’un, Covid-19’u atlatanlar, eksik aşılılar ve aşısının üzerinden çok zaman geçenlerde de Delta’ya kıyasla daha fazla hastalık yapabileceğini söyledi. Azap, “Vaka sayısı arttıkça, yakalama şansı da artacaktır. Bizdeki sorunlardan biri virüsün genetik takibinin, taramasının istenen düzeylerde olmaması. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü kapasiteyi artırmaya çalışıyor. Şu anda yüzde 1 civarında tarama. En azından yüzde 10’a ulaşmalı. Tabii bu tarama sonuçlarının en azından bilimsel kamuoyuyla paylaşılması önemli” dedi. Azap, Omicron ile ilgili iyimser senaryolara temkinli yaklaştı: “Omicron’un yapmış olduğu hastalık, daha hafif ya da Delta’ya kıyasla daha ağır değil gibi görünüyor. Ancak henüz yeterli veri yok. Dünyada çok fazla hastalanan insan olmadığı için net konuşmak kolay değil. En azından gözlemler, ilk başta Güney Afrika’da söyledikleri gibi daha hafif bir hastalığa dönüştüğü hipotezini desteklemiyor. Çünkü Güney Afrika pandeminin başından beri Covid-19’un sürekli yüksek sayılarda seyrettiği, o yüzden de nüfusun yaklaşık yüzde 70’inin bağışıklık kazandığı, aşılamanın düşük ama hastalığı geçirenlerin çok fazla sayıda olduğu bir yer. Öyle olunca da Omicron’la tekrar hastalananlarda daha hafif bir seyir ortaya çıkması zaten beklenir. Dolasıyla daha hafif olduğunu düşünmüyoruz.”
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 17 bin 956 kişi, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 182 kişi. Toplam vaka sayısı 9 milyon 40 bini geçti, toplam can kaybı ise 79 bin 151 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan pik henüz kontrol altına alınabilmiş değil. Günlük test sayısı 346 bin civarında. Aktif hasta sayısı, 350 binin altına indi, bir miktar düşüş gözlense de aktif hasta sayısı hala yüksek hızda devam ediyor. Mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre: ‘12 Aralık saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 25 bin 238 doz aşı uygulandı. Türkiye’de bugüne kadar 56 milyon 517 bin 947 birinci doz, 50 milyon 916 bin 147 bin ikinci doz ve 12 bin 625 bin 778 üçüncü doz aşı uygulandı. Toplamda 121 milyon 625 bin 778 aşı yapıldı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması %91.1, ikinci doz ortalaması %82 oldu.’
Sağlık Bakanlığı resmi istatistiklerine göre dahi hafta için 100 binlere, hafta sonu 25 binlere kadar gerileyen aşı uygulaması ile Omicron varyantı ile daha da büyüyen tehdide karşı ne yapılacak? Çok bulaşıcı olduğu bilene Delta varyantını kontrol altına alamayan Türkiye, Omicron varyantı ile nasıl mücadele edecek? Avrupa’da bir çok ülkede önlemler sıklaştırıldı. Aşılara hız verildi, hatırlatma dozu devreye sokuldu, 5-11 yaş aşılamaya başlandı, aşısızlara yönelik kısıtlamalar yaygınlaştırıldı. Sağlık Bakanlığı ise hala toplumu istatistiklerle aldatmaya devam ediyor. İkinci dozun %82’ye yükseldiği söyleniyor? Bu doğru ise Ağustos’tan bu yana bir türlü azalmayan vakalar ve ölümler neden? Tüm bilim insanları sağlık örgütleri, DSÖ, CDV vb. kuruluşlar aşı takvimi tamamlayan nüfusun %80-85 olmasını hedefliyor. Ülkede yaşayan tüm nüfusun, mülteciler dahil. Dahası aşısını tamamlayanlara bir de hatırlatma dozu öneriyor. Bunun için ise son aşı sonrası 3-6 diye öneriliyor. Bunları dikkate aldığımızda Türkiye’de aşısızlar, eksik aşılılar, hatırlatma dozu gelenlerin sayılarının her geçen gün yükseldiğini söyleyebiliriz. Günlük aşılanlara göre aşısız-eksik aşılıların sayısı daha fazla artıyor. Hastalığa karşı koruyucu olanların sayısı her geçen gün azalıyor. Aşı dışındaki önlemler ise her geçen gün daha da gevşetiliyor. Sürü bağışıklığı stratejisi devam ediyor…
***
Covid-19 vakaları artış eğilimini sürdürüyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 270 milyon 417 bini geçerken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 322 bine dayandı. Aktif hasta sayısı 22 milyon bin civarında. Yükselen aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde hafta son günü 435 bin 946 kişiye Covid-19 tanısı konurken 4 bin 224 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: İngiltere (48.9 bin), Fransa (43.8 bin), ABD (38.8 bin), Güney Afrika (37.9 bin), Rusya (29.9 bin), Almanya (29.6 bin), Polonya (19.5 bin), İtalya (19.2 bin), Türkiye (18 bin), Hollanda (16.6 bin) ve Vietnam (14.6 bin). Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptırabilme, bildirim yapmama, yetersiz bildirim vb. sorunlar nedeniyle vaka ve ölüm sayıları istatistiklere daha düşük yansıyor. Bu düşüklük sıklıkla pazartesi gününe de yansıyor.
***
Güney Afrika’da vaka sayısı katlanarak yükseliyor. Günlük vaka sayısı 38 bine dayanırken, can kaybı 21 kişi olarak bildirildi. Güney Afrika Devlet Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa’nın Covid-19 testinin pozitif çıktığı ve Ramaphosa’nın hafif semptomları olduğu ifade edildi.
***
Uzmanlar, düşük aşılama oranları nedeniyle Papua Yeni Gine’nin yeni Koronavirüs varyantının yayıldığı yer olabileceğini söyledi. Avustralya Kızıl Haç’ından Adrian Prouse “Papua Yeni Gine’nin yeni varyantın çıkacağı yer olmasıdan endişe ediyorum. Burada yetişkin nüfusun yüzde 5’inden azı aşılandı, Endonezya’da üçte birinden az. Bu iki ülkeler hemen yanımızda” dedi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
