Sermaye pandemiden endemiye geçtiğimizi fısıldamaya başladı. İngiltere merkezli ilaç şirketi, AstraZeneca, Covid-19 aşılarını kâr etmeden satma politikasından vazgeçeceğini açıkladı. İlaç devi önümüzdeki yıldan itibaren kâr edeceği aşı satış sözleşmeleri imzaladığını duyurdu. AstraZeneca daha önce aşı satışından sadece Covid-19 salgınuı artık pandemi sayılmadığında kâr edeceğini açıklamıştı. Şirket yöneticisi Pascal Soriot, koronavirüs pandemisinin endemiye dönüşmeye başladığını söyledi. Pfizer ve Moderna gibi diğer şirketler, ürettikleri aşılardan kâr ediyor. İlaç sektöründe ortalama kâr marjı yüzde 20 civarında.
Fakat Soriot, Covid-19 aşılarından o boyutta kâr etmeyeceklerini söyledi. Şirket aşılarını, dozu beş dolara satıyor. Eylül sonu itibarıyla AstraZeneca ve onun lisansıyla üretim yapan şirketler 1,5 milyar doz aşı üretti.
***
Kültür-sanat etkinliklerinden sonra dini mekanlarda da fiziksel mesafe kuralı kaldırılıyor. Türkiye’de 11 Mart 2020 tarihinde görülen ilk koronavirüs vakası sonrasında 13 Mart 2020’de cami ve mescitlere tedbir ve kısıtlama getirilmişti. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş tarafından açıklanan tedbirler çerçevesinde camiler 74 gün kapalı kalmış ve saf arasına boşluk verilmişti. Diyanet İşleri Başkanlığından bugün 81 ile ‘saf düzeni’ hakkında bildiri gönderildi. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın imzasıyla gönderilen karara göre, yarından itibaren cami ve mescitlerde, temizlik ve maske kurallarına uymak şartıyla saflar yeniden sıklaştırılacak.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 23 bin 607 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 217 kişi. Toplam vaka sayısı 8 milyon 364 bine dayanırken toplam can kaybı ise 73 bin 127 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 354 bin civarında. Aktif hasta sayısı yüksek hızda devam ediyor, 447 bin 677 aktif hastaya sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanlığının 23-29 Ekim tarihlerinde illere göre 100 bin kişide görülen Covid-19 vaka sayıları en çok artan iller arasında Antalya ve İzmir de yer aldı. Türkiye’nin turizm merkezlerinden olan Antalya, İzmir ve Muğla’da uzun süredir düşük olan vakaların sezonun bitmesiyle artması dikkat çekti. Milyonlarca turistin geldiği, haraketliliğin yoğunlaştığı dönemlerde orta risk grubunda yer alan bu iller bir anda yüksek risk kategorisine geçti. İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, Sağlık Bakanlığının salgın verilerindeki rakamlarındaki çelişkilere dikkat çekerek şu hatırlatmaları yaptı: “Yaz başından ekim ayına kadar; haftalık vaka sayılarında yüz binde 250’ler düzeyinde bir ortalama varken; İzmir Aydın, Muğla ve Antalya’nın sayıları yüz binde 40’lar düzeyinde gösteriliyordu hep. İzmir’in hemen yanı başındaki Manisa’da vaka sayıları yüz binde 200’lerin üzerindeki iken, İzmir’in düşük olması nasıl açıklanabilir?” İzmir’de sahadan aldıkları verilerin açıklanan resmi verilerin 3-4 katı olduğunu söyleyen Çamlı “Bu arada İzmir Valisi de ‘İzmir’de günlük 1200-1500 vaka var’ açıklaması yaptı. Oysa aynı hafta Sağlık Bakanlığı günlük 300 vaka olarak açıklamıştı” diye konuştu. Turizm sezonunda bu bölgelerdeki vaka sayılarının nispeten daha düşük gösterildiğini belirten Çamlı’nın işaret ettiği bu noktalar Sağlık Bakanlığı tarafından hâlâ açıklığa kavuşturulmuş değil.
Antalya Tabip Odası Başkanı Nursel Şahin de yaz döneminde tüm Türkiye’de vakalar artarken İzmir, Muğla, Antalya ve Mersin’de vakaların biraz daha az olduğunu gördüğümüz hatırlatmasını yaparak “Komşumuz Burdur, Isparta ve Konya’da bu kadar yüksek yayılan hastalığın Antalya’da az olması çok beklenen bir şey değildi” ifadelerini kullanarak turizm sezonu boyunca Antalya genelinde az test yapıldığı için vaka sayılarının da düşük çıktığını söyledi.
***
Aşı yapılacak nüfus alt sınırının 12 yaşa indirilmesi, 3. doza rağmen halen günlük 1 milyon doza ulaşabilmiş değiliz. Sağlık Bakanlığı hızlı ve etkin aşılama için herhangi bir çaba göstermiyor, aşılama kendi ritminde devam ediyor. Hafta sonu günlük yapılan aşı dozu 100 binin altına kadar geriliyor.
Sağlık Bakanlığı resmi sitesindeki son rakamlara göre: 12 Kasım saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 189 bin 268 doz aşı uygulandı.Türkiye’de bugüne kadar, 55 milyon 793 bin 328 birinci doz, 49 milyon 554 bin 129 ikinci doz, 11 milyon 600 bin 163 üçüncü doz aşı uygulandı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması %89.9, ikinci doz ortalaması %79.8 oldu.
Aldatma devam ediyor. Hatırlatmaya devam ediyoruz, toplum bağışıklığı için hesaplama tüm nüfus üzerinden yapılmalı, ideali ülkede aşı kapsamında olan tüm nüusun alınması, yani mülteciler, göçmenler, sığınmacılar, yurtsuzlar vb. topluluklarda hesaba dahil edilmeli. Bunlar dikkate alındığında hesaplamada 90 milyon tercih edilmesi tercih edilmesi gerekir. Aşı takvimini tamamlayan kişiler içinde iki doz Biontech yaptıranlar, 3 doz aşı yaptıranlar (3. Doz Sinovac ya da Biontech yapılanlar) kabul edilmeli. Bu da yetmiyor, son yapılan aşı Biontech ise geçen sürenin 6 ayı geçmemesi, Sinovac ise 3 ayı geçmemesi gerekiyor. Sinovac tercihinde kişilerin enfeksiyona karşı korunması daha kısa sürede yetersiz hale gelebiliyor. Kaba hesaplama yapılırsa ikinci doz aşısı yapılanlar koruma için tüm kriterleri karşılıyor diye kabul edilse bile elde ettiğimiz aşı takvimini tamamlayanların oranı %50’in altında oluyor. Delta varyantı sonrası aşıyı tamamlayana nüfusun en az %80-85 olması isteniyor.
***
Çankırı Valiliği, yoğun bakımda yeni tip Koronavirüs (Covid-19) tedavisi gören hastaların bir günde kullandığı ilaçların fotoğrafını paylaşarak, aşı çağrısında bulundu.
***
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Stoere, 18 yaşın üzerindeki herkesin yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı hatırlatma dozu aşısını olabileceğini bildirdi.
***
Covid-19 vakaları yeniden artışa geçti. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 253 milyon 214 bine yaklaşırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 104 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı 19 milyon 123 bine dayandı. Son dönem artan vaka artışı aktif hasta sayısına da yansıdı. Yükselen aktif hasta sayısı bulaşın daha da artacağı anlamı taşıyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 528 bin 511 kişiye Covid-19 tanısı konurken 7 bin 620 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (90.2 bin), Almanya (48.2 bin), İngiltere (40.4 bin), Rusya (40.1 bin), Ukrayna (24.1 bin), Türkiye (23.6 bin), Hollanda (16.2 bin), Brezilya (14.4 bin), Hindistan (11.9 bin), Avusturya (11.8 bin=, Belçika (10.4 bin) ve Çekya (10.4 bin).
***
Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, ülkedeki Koronavirüs salgınında vaka sayılarının artışa geçmesiyle ilgili düzenlediği basın toplantısında, “Vaka sayıları 4 haftada 4 kat arttı” dedi. Alınan yeni önlemleri açıklayan Bakan Spahn, “Durum ciddi. Herkesin bunu anlamasını tavsiye ediyorum” uyarısında bulundu. Hükümetin korona virüsle mücadelede aldığı yeni kararları açıklayan Spahn, önümüzdeki günlerde ücretsiz Covid-19 testi uygulamasına geri dönüleceğini duyurdu.
Almancada aşılanmak, iyileşmek ve test yaptırmak kelimelerinin ilk harfleriyle simgelenen 3G kuralının (Geimpft, Genesen, Getestet) yeterli olmayacağını ifade eden Bakan Spahn, yapılacak etkinliklerin de ihtiyaç olup olmadığının bir kez daha tartışma konusu olmasını istedi. Etkinliklerde 3G kontrolünün zor olduğunu söyleyen Spahn, 3G’nin işyerleri için gerekli olduğunu belirtti. Spahn, “Kitlesel olarak artan sayıda yeni Koronavirüs vakaları göz önüne alındığında halka açık etkinliklere erişimi önemli ölçüde daha zor hale getirmek istiyoruz” diyerek etkinliklerde 2G-Plus kuralının uygulanmasını istedi. 2G kuralı etkinlikler için, aşı olmuş olanların da, hastalığı atlatmış olanların da test yaptırmasını içeriyor. Spahn, “Bu zor bir adım ama atmamız gereken bir adım” diye konuştu.
Doktorların yaptıkları aşı başına aldıkları ücretin arttırılacağını kaydeden Spahn, her aşı için ödenen 20 Euro’nun 28 Euro’ya çıkarılacağını, hafta sonları ise 36 Euro ödeneceğini aktardı. Spahn, federal eyaletlerdeki aşı merkezlerinin Nisan ortasına kadar federal hükümet tarafından yarı yarıya finanse edileceğini kaydetti. Avusturya’nın da yüksek riskli bölge ilan edileceği bilgisini paylaşan Sağlık Bakanı Spahn, “Aşılanmamış veya test yaptırmamış olanlar döndükten sonra karantinaya alınacak” dedi. Spahn, “Bu dinamiği kırmak için her şeyi yapmak zorundayız. Aksi takdirde tüm ülke için acı bir Aralık olacak” ifadelerini kullandı.
***
Avusturya hükümetinin Pazar günü aşı olmayanlara zorunlu kapanma uygulamasını yürürlüğe koyması bekleniyor. Ülkede Covid-19 vaka sayısı rekor seviyelerde. Avusturya’da nüfusun yüzde 65’i tüm aşılarını tamamlamış durumda. Bu oran, Avrupa geneli ile kıyaslandığında daha geride kalıyor. Parlamentodaki üçüncü büyük parti olan aşırı sağcı Özgürlükler Partisi, aşı uygulamasına karşı tutum alıyor.
***
Hollanda’da Covid-19 salgınının başlangıcından beri en yüksek vaka sayısının kaydedilmesinin ardından hükümet üç hafta boyunca kısmi sokağa çıkma yasağı uygulanması için harekete geçti.Cuma akşamı Başbakan Mark Rutte’nin liderliğindeki kabine toplantısı sonrası televizyondan canlı yayınlanacak kısıtlama çerçevesinde barlar ve restoranların erken kapanması, spor etkinliklerinin ise seyircisiz yapılması yönünde kararlar alınacak. Evden çalışmanın da teşvik edilmesi beklenen kısıtlamada, okul, tiyatro ve sinemaların şimdilik açık kalacağı sanılıyor. Yetişkin Hollanda nüfusunun yaklaşık yüzde 85’i Covid-19’a karşı tam olarak aşılanmış durumda. Destek aşıları şimdiye kadar yalnızca zayıf bağışıklık sistemi olan kişilere yapıldı. Aralık ayından itibaren ise 80 yaş ve üstü kişilere sunulacak.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
