PANDEMİ BİTMEDİ (15 Ağustos 2022)

Pandemi Gündemi

Omicron’un BA.4 ve BA.5 alt varyantları, 5 Temmuz itibarıyla Amerika Birleşik Devletleri’ndeki COVID-19 suşlarının yarısından fazlasını oluşturuyor ve artmaya devam etmesi bekleniyor. İki nedenden biri, bir varyantın veya alt varyantın baskın suş haline gelmesine yol açabilir: artan bulaşabilirlik veya antikorlardan kaçınma.

BA.4 ve BA.5, Omicron’un diğer alt varyantlarından daha bulaşıcı olabilse de, BA.4 ve BA.5’in aşılar tarafından veya hatta önceki BA.1 enfeksiyonu (Omicron’un daha önceki bir alt varyantı) tarafından verilen nötralize edici antikorlardan kaçıyor gibi görünmesi, şimdi bu kadar çok yeniden enfeksiyon görmemizin nedeni olabilir. Dikkat çekici bir şekilde BA.1 enfeksiyonu, sonraki BA.2 enfeksiyonuna karşı koruma sağlayan antikorlar sağladı, bu nedenle bu baharın başlarında ABD’de BA.2 vakalarında (kış boyunca büyük bir BA.1 artışından sonra) aynı artışı görmedik.

Tamam, yani antikorlardan kaçmak kötü bir şey değil mi? Tabii ki öyle ama neyse ki, bağışıklık sistemimiz “gereksiz” ve bizi enfeksiyondan korumak için antikorlara güvenmiyor. Aslında antikorlar (burun ve ağızda en yaygın olan mukozal antikor olan IgA ve kan dolaşımındaki en yaygın antikor olan IgG gibi) burun mukozasındaki ilk COVID-19 savunma hattımızdır. Bu nedenle BA.4/BA.5 nazal antikorlarımızdan kaçtığı için hafif üst solunum yolu enfeksiyonları yaygın olacaktır. Neyse ki, muhtemelen virüse karşı yüksek miktarda hücresel bağışıklık nedeniyle, şiddetli hastalık oranı dünya çapında düşük kalıyor. B ve T hücreleri ciddi hastalıklardan koruyucumuzdur.

Örneğin, iki dozlu aşılar, BA.4 ve BA.5 varyantları ile ağır hastalıklara karşı hala yüksek oranlarda koruma sağlıyor ve Güney Afrika verilerine göre hastaneye yatışa karşı %87 koruma sağlıyor. Bu muhtemelen aşılardan gelen T hücresi bağışıklığının “Alfa’dan Omicron’a” varyantlar arasında koruyucu kalması gerçeğinden kaynaklanmaktadır.

(Gandhi M. (12 Temmuz 2022) BA.4 and BA.5 Subvariants Are More Evasive of Antibodies, but Not of Cellular Immunity, https://www.medscape.com/viewarticle/976945?src=mkm_ret_220814_mscpmrk_neuro_allblogs&uac=400050CR&impID=4526378)

Pandeminin Seyri

Pandemi 6. Dalgası devam ediyor. Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Şu ana kadar toplam vaka sayısı 595 milyonun üzerine çıkarken toplam ölüm sayısı 6 milyon 455 bine dayandı. Aktif hasta sayısı 20 milyon 350 bin civarında.

Son 24 saatte yeni vaka sayısı 509 bin civarında, Covid-19’a bağlı ise 1,020 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (167 bin), Güney Kore (120 bin), Rusya (29 bin) ve Tayvan (21 bin).

Hafta sonu bildirim sorunları (bildirim yapmama, yetersiz bildirim, bürokratik sorunlar vb.) ve sağlık hizmetlerine, PCR testine erişim sorunları vaka ve ölüm sayısına yansıyor. Bu sorunlar Pazartesi gününe de yansıyor. Haftanın ilerleyen günlerinde gerçek tablo şekilleniyor. Bu sorunu aşmak için yedi günün ortalama vaka ve ölüm sayısı ya da haftalık toplam vaka ve ölüm sayıları kamuoyu ile paylaşılıyor.

Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.

Pandemide geçtiğimiz hafta

Son 7 günün ortalama vaka sayısında Haziran başında başlayan yükselme eğilimi Temmuzun son haftası ile birlikte düşüşe geçti. 24 Temmuz itibarıyla ortalama günlük vaka sayısı 1 milyon 21 binin üzerinde iken 31 Temmuz tarihinde yedi günün ortalama vaka sayısı 997 bin civarına inmişti. Bir önceki haftanın günlük vaka ortalaması 863 bin kişiye inmişti, düşüş eğilimi devam ederek son bir haftanın günlük vaka ortalaması 744 bin civarına geriledi.

Ölüm sayısında düşüş eğilimi devam etti, bir önceki haftanın günlük ölüm ortalaması 2 bin 389 iken son bir haftada bu sayı 2 bin 74 kişiye indi.

Toplam haftalık vaka ve ölüm sayısı ile biraz daha ayrıntılı değerlendirmesini tablo ile sunuyoruz.

Küresel haftalık vaka ve ölüm sayılarındaki değişim

Yukarıda tabloda görüldüğü gibi dünya genelinde geçtiğimiz hafta hem vaka sayısında  (-%16)  hem de   ölüm sayısında (-%14)  ciddi azalma görüldü. Bununla birlikte Asya kıtasında vaka sayısında %3’lik  azalma görülürken ve ölüm sayısında %20’lik artış devam etti. Asya kıtasında, kıta genelinden farklı olarak Güney Kore’deki vaka artışı (%22) devam ediyor.

Avrupa kıtasında, düşüş eğilim tersine Rusya’da vaka artışı (%53) devam ediyor.