DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, örgütün Cenevre’deki merkezinde düzenlenen basın toplantısında, küresel Covid-19 vakalarındaki artış ve maymun çiçeği salgınına dair son durumu değerlendirdi. Son 6 haftada küresel haftalık yeni vaka sayılarının neredeyse 2 kat arttığına vurgu yapan Ghebreyesus, “Covid-19 kaynaklı ölümler, vakalar kadar hızlı olmasa da yükselişte. Artan vakalar, ilerleyen haftalarda daha çok hastaneye kaldırılma ve can kaybı bekleyebileceğimiz anlamına geliyor.” dedi. Covid-19’un yeni varyantının çıkması durumunda eskilerinden daha güçlü ve etkili olacağını vurgulayan Ghebreyesus, “Bütün ülkeler hazırlıklı olmalı. Salgınla mücadele kapasitesini azaltan ülkeler büyük risk alıyorlar.” uyarısında bulundu. Ghebreyesus, “Hastaneler henüz dolu değilken şimdi bütün ülkeler için virüs takip, bağışıklık, iş gücü, tedarik ve dayanıklılık alanındaki boşlukları doldurma zamanıdır.” açıklamasını yaptı. Mevcut Covid-19 aşılarının ağır hastalık ve ölüm riskine karşı hala etkili olduğunu belirten Ghebreyesus, DSÖ üyesi ülkelere, sağlık çalışanları başta olmak üzere yaşlılar ve risk altındaki diğer grupları aşılama çağrısında bulundu.
DSÖ Genel Direktörü Ghebreyesus, maymun çiçeği vakalarının da artışta olduğunu kaydederek, “70’ten fazla ülkede yaklaşık 14 bin vaka bulunuyor.” dedi. Şimdiye kadar maymun çiçeği nedeniyle 5 kişinin yaşamını yitirdiğini belirten Ghebreyesus, tüm can kayıplarının Afrika’da görüldüğünü ifade etti.
Sağlık Bakanlığı, Covid-19 salgınına ilişkin resmi verileri açıkladı. Haftalık vaka tablosuna göre önceki hafta 117 bin 95 olan vaka sayısı 226 bin 532’ye çıktı. 96 kişi vefat etti.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut’a göre yükselişe geçen salgın tablosuna karşı planlı bir salgın yönetimi şart. Prof. Dr. Vedat Bulut, açıklanan veriler içerisinde de ne kadar kişiye test yapıldığına, Türkiye’de hangi varyantın daha yaygın olduğuna ilişkin bir bilgiye yer verilmediğine vurgu yaparak şunları söyledi: “Sağlık Bakanlığı hali hazırda günlük olarak hem vaka sayısını hem de test sayısını açıklamıyor. Mesela yaygın olan varyanta karşı aşılar ne kadar etkili? Bu sorunun da cevabı verilmiyor. Sağlık Bakanlığı’nın, şu saatten sonra iyi bir sağlık yönetimi planlaması yapılabilmesi için günlük olarak test sayısını, vaka sayısını, vefat sayısını, yoğun bakım oranlarını ve aşıların bölge bölge hangi popülasyonda yapıldığını açıklaması gerekiyor. Bu süreçte önleyici tedbirler de şart. Maske, mesafe ve temizlik kurallarına uymak lazım. Son süreçte PCR testlerinden neredeyse tamamen vazgeçilmiş durumda. Bu da vaka sayının tespitini zorlaştırıyor. Bize, hastanelere test için başvuranların bu konuda zorluk yaşadıklarına dair şikâyetler geliyor.”
***
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Bilim Kurulu, artan Covid-19 vakalarına ilişkin alınması gereken önlemleri açıkladı. Hatırlatma dozlarının mutlaka yapılması gerektiği vurgulanan açıklamada, “Maske zorunluluğu, toplu taşıma araçlarında ve kapalı ortamlarda yeniden yürürlüğe konmalı ve denetlenmeli” ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, “Ülkemizde aşılanma oranlarının toplum bağışıklığını sağlayabilecek seviyeden çok uzakta. 2. doz aşı uygulananlar toplam nüfusun yüzde 63’ünü, hatırlatma dozu alanlar ise sadece yüzde 33’ünü oluşturuyor.” vurgusu yapıldı.
***
Yeni varyantlara karşı önem kazanan hatırlatma dozu aşısı için Bakan Koca’nın, TURKOVAC’ı önermesine uzmanlar “Etkinliği ve etkililiğine dair veriler yok. Bu veriler paylaşılmalı” cevabını verdi.
Pandemi 6. Dalgası devam ediyor. Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Şu ana kadar toplam vaka sayısı 571 milyon 405 binin üzerine çıkarken toplam ölüm sayısı 6 milyon 396 bine dayandı. Aktif hasta sayısı yükselmeye devam ederek 22 milyon 450 bin civarında.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 977 bin civarında, Covid-19’a bağlı 2,063 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Almanya (137 bin), ABD (114 bin), Fransa (90 bin), İtalya (86 bin), Japonya (81 bin), Güney Kore (76 bin), Brezilya (56 bin), Avustralya (49 bin), Meksika (34 bin), Tayvan (27 bin) ve Hindistan (22 bin).
Türk Toraks Derneği yaz dalgasına sebep olan Omicron’un BA.4 ve BA.5 varyantlarına karşı ikinci hatırlatma dozlarının mRNA aşısıyla olunması gerektiğini açıkladı. Nüfusun büyük bölümünün Sinovac olduğunu hatırlatan Türk Toraks Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Oya İtil: “Bu aşı pandeminin ilk döneminde etkili olmuştu. Ancak, yapılan sınırlı çalışmalarda Omicron varyantına karşı etkili olmadığı gösterildi. Maalesef, Sağlık Bakanlığı’nın gerçek yaşamda inaktif aşının etkililiğine ilişkin hiçbir değerlendirme yapmamış ve yayınlanmamış olması ülkemiz açısından büyük bir eksiklik. Omicron döneminde, iki doz Sinovac sonrası üçüncü doz olarak mRNA aşısı uygulanması, üç doz Sinovac aşısı uygulanmasına göre çok daha etkili bir bağışıklık sağlıyor. Bu nedenle, ilk iki doz Sinovac uygulanan bireylerde, hatırlatma dozlarının mRNA aşısıyla sürdürülmesini öneriyoruz” dedi.
Risk gruplarında aşı koruyuculuğunun iki ila beş ay içinde zayıfladığına dikkat çeken Türk Toraks Derneği Solunum Sistemi Enfeksiyonları Çalışma Grubu Yürütme Kurulu üyesi Prof. Dr. Abdullah Sayıner de şunları ilave etti: “Üçüncü doz aşıların risk gruplarında enfeksiyon gelişmesine ve ağır enfeksiyona karşı koruyuculuğu Omicron döneminde 2-5 ay içinde zayıflamaktadır. Bu nedenle dördüncü dozun uygulanması gündeme geldi. Dördüncü doz (ikinci hatırlatma dozu) mRNA aşısı uygulaması, ABD verilerine göre, 50 yaş üstü bireylerde ölüm riskini hiç aşılanmayanlara göre 42 kat, üçüncü doz uygulanmış olanlara göre 4 kat azaltıyor. Aynı yaş grubunda enfeksiyon riskini hiç aşılanmayanlara göre yüzde 73, üçüncü doz uygulanmış olanlara göre yüzde 18 azaltıyor.”
***
İBB Bilimsel Danışma Kurulu önerilerini şu şekilde sıraladı:
“Bilindiği gibi aşıların ağır hastalığı ve ölümü önlemedeki etkisi özellikle ilk 6 ay için en yüksek seviyelerde seyrediyor, sonrasında ise giderek azalıyor. Bu nedenle salgının kontrolü için hatırlatma dozları mutlaka yapılmalı.
Daha etkili aşı kampanyaları düzenlenmeli.5-12 yaş arasında okul çocuklarına birçok ülkede olduğu gibi aşılanma hakkı tanınmalı. Aşıya ulaşım kolaylaştırılmalı. Halkın altı kişinin gelmesini beklemeden, gittiği anda aşı olabileceği merkezler belirlenerek ilan edilmeli.
Günlük olgu sayısı 1.000’in altına indiğinde kaldırılmış olan maske zorunluluğu, toplu taşıma araçlarında ve kapalı ortamlarda yeniden yürürlüğe konmalı ve denetlenmeli. Kapalı ortamların havalandırılmasına, fiziksel mesafe ve hijyen koşullarına yeniden özen gösterilmeli. Özellikle Kurban Bayramı tatili sırasında yaşanan hareketlilik göz önüne alındığında bu konuda çok hızlı adım atılmalı.
PCR testleri ücretsiz olmalı ve testlere ulaşım kolaylaştırılmalı. Bilimsel çalışmalarla duyarlılığı kanıtlanmış olan hızlı antijen testleri iş yerlerinde ve evlerde tarama testleri olarak devreye sokulmalı.
Bölgeye ait veriler yayımlanarak yerel önlem ve kurallar uygulanmalı. PCR testlerinin belli bir oranında genomik analiz yapılarak hakim varyantlar belirlenmeli ve “Türkiye Mutasyon Haritası” çıkartılmalı.COVID-19 hastalığının tedavisinde etkinliği kanıtlanmış olan tüm ilaçlara ülkemizde ücretsiz ulaşım sağlanmalı.”
***
Eskişehir İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulunca Koronavirüsle mücadele kapsamında şu kararlar alındı:
* Covid 19 vaka sayıları nedeniyle ilimizde bulunan üniversite, özel ve kamu hastanelerine Covid 19 şüphesiyle başvuran hastaların takip ve tedavilerinin öncelikli olarak başvurunun yapıldığı hastanelerde gerçekleştirilmesine ve zorunlu olmadıkça diğer hastanelere sevk edilmemesine,
* Vaka sayıları göz önünde bulundurularak, üniversite, özel ve kamu hastanelerinin Covid 19 yataklı servis, yoğun bakım servisi ve acil servis gibi birimlerinde malzeme, ekipman, yatak ve personel sayılarının gözden geçirilerek gerekli planlamaların yapılmasına,
* Covid 19 hastalarının başvuracağı Covid 19 Çağrı Merkezi ve Filyasyon Merkezinde görevli personel sayısının vaka sayıları ve ihtiyaç doğrultusunda güncellenmesine ve çalışma saatlerinin düzenlenmesine oy birliği ile karar verildi.
***
CHP Covid-19 Danışma Kurulu’nun 20 maddelik önerileri arasında şunlar yer aldı:
Son haftalarda gündeme gelme nedeni ise, COVID-19’un meşhur varyantlarından Omicron’un alt varyantlarına isminin verilmesi oldu. Varyantlara isimlerini normalde ve resmi olarak, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) veriyor. Ancak bu kez Twitter kullanıcıları inisiyatif aldı ve Hindistan’da tespit edilip kısa sürede dünyanın birçok köşesine yayılan BA.2.75 alt varyantına bu ismi uygun gördüler.
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
