Ordinaryüs Prof. Dr. İvet Bahar, Covid-19 pandemisiyle ilgili iyimser bir tahminde bulundu: “Yeni varyantlar çıksa da bence artık pandeminin sonuna geldik” dedi. Bilgisayar laboratuvarında ekibiyle ilaç tasarlayan Bahar, Covid-19’dan sonra çocuk ve yetişkinlerde ölümlere yol açan aşırı bağışıklık sistemi reaksiyonlarında tedavinin kapısını da araladı. Bahar, “Çocuklar veya yetişkinlerde görülen çok şiddetli, bağışıklık sisteminin aşırı şiddetli reaksiyonunu en azından hafifletecek, azaltacak bir antikor bulduk ve yayınladık. Halen ABD’de üç, Almanya’da bir laboratuvarla ortak çalışmamız sürüyor. Simülasyonlarla yaptığımız gözlemlerimizin, deneylerle incelenmesi devam ediyor” dedi. Dijital ilaç tasarımı yaparken, bilgisayarların son derece hızlı ve hatasız tarama yapabildiklerini anlatan Bahar şöyle devam etti: “Bilgisayarla inanılmaz yoğun bilgi üretiyoruz. Sonuçlar buluyoruz. Fakat sonuçlar ancak ve ancak deneylerle de doğrulandığı takdirde anlam kazanıyor. Bu yüzden de çok heyecanlanıp, ‘Buldum’ demeden önce şöyle bir geriye yaslanıp, iki-üç kere düşünmek, farklı gruplar, yöntemler ve deneylerle tasdik etmek ve geçerliliğini kanıtlamak çok önemli.” Saptanan moleküllerin, organ özellikleri gösteren hücrelerde denendiğini belirten Bahar, daha sonra hayvan deneylerine geçildiğini söyledi: “Klinik evrelerde biz devreden çıkıyoruz. Ama ondan önceki laboratuvar aşamalarının sonuçları bize geliyor. Geri bildirim sayesinde modellerimizi, yöntemleri gözden geçiriyoruz. Tekrar yapay zeka algoritmalarına yüklüyoruz, simülasyonlar yapıyoruz.”
Omicron varyantı tüm dünyada etkisini sürdürüyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 436 milyona, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 968 bine dayandı. Aktif hasta sayısı düşüş eğilimine girse de hala yüksek, 63 milyon 640 bin civarında. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin hala ciddi olduğunu gösteriyor.
Dünya genelinde Ocak ayı sonu başlayan vaka sayısında azalış eğilimi devam ediyor. Son 24 saatte küresel yeni vaka sayısı 1 milyon 102 bin civarında, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 4 bin 576 kişi. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Güney Kore (163.6 bin), Rusya (116.1 bin), Almanya (95.2 bin), Vietnam (87 bin), Japonya (69.7 bin) ve Türkiye (49.8 bin).
Küresel eğilime benzer şekilde Türkiye’de vaka sayısındaki düşüş eğilimi devam etti. Son 24 saatte 49 bin 792 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 206 kişi. Toplam vaka sayısı 14 milyonun üzerine çıkarken toplam can kaybı 94 bin 232 kişiye yükseldi. Test yaptırma konusunda gevşemelere rağmen yapılan PCR testi sayısı hala oldukça yüksek: 394 binin üzerinde. Vaka sayısında azalma aktif hasta sayısına da yansıdı. Resmi istatistiklere göre bile 642 bin civarında aktif hastaya sahibiz. Bulaştırma potansiyeli olan aktif hasta sayısının oldukça yüksek olduğunu not etmeliyiz.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca mesajında “Vaka sayılarındaki düşüş trendi sonucunda, risk grubunda olup hastalığa yakalananların ve buna bağlı vefatların sayısı azalıyor. Dünya salgına karşı mücadeleyi artık aşıyla veriyor. Hatırlatma dozlarını hepimiz yaptırmalı, risk grubundaysak kendimizi iyi korumalıyız” ifadelerini kullandı.
Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim sorunları (yetersiz bildirim ve bildirim yapmayan ülkeler) nedeniyle gerçek tabloyu görmüyoruz. Bu durum pazartesi günlerine de yansıyor. Bu nedenle pandeminin seyrini değerlendirirken haftalık vaka ve ölüm sayıları daha çok dikkate alınıyor.
İstanbul Tabip Odası (İTO) Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Recep Koç, “Türkiye’de üç doz aşılı kişi sayısı çok düşük. Bu kişiler Omicron varyantına karşı savunmasız durumda.” dedi. Koç, “Sağlık Bakanlığı’nın açıklamaları ve aşıyı teşvik etmemesi insanları rehavete sürükledi. Özellikle son dönemde aşıya talep yok denecek kadar az. Türkiye’de 18 yaş üstü 4,5 milyon kişi şimdiye kadar hiç aşı olmadı. Bazı üç doz aşı olan kişilerin son dozunun üzerinden de 6 ay süre geçmiş durumda. Bu yüzden Türkiye’de üç doz aşılı kişi sayısı çok düşük. Bu kişiler Omicron varyantına karşı savunmasız durumda.” diye konuştu.
Covid-19’un ardından bazı kalıcı hastalıkların ortaya çıktığını fakat Omicron sonrası için henüz net bir şey söylemenin erken olduğunu belirten Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Tevfik Özlü, “Çünkü ‘Post Covid’ dediğimiz, Covid sonrası dediğimiz dönem, genelde 3 aydan sonra başlayan durumu temsil ediyor. Omicron geçirenler için henüz daha böyle bir döneme yeni yeni giriyoruz. Dolayısıyla Omicron ile ilgili net bir şey söyleyemem. Covid durumu, bundan sonrasının en büyük sorunudur. Bunu unutmamak lazım. Akut dönemini bir şekilde atlatıyoruz, geçiyor” ifadelerini kullandı. Uzun vadede bu durumun sağlık sistemi üzerinde yükünün çok büyük olacağını belirten Özlü, “Hâlâ 2 yıl, 6 ay önce Covid geçirmiş ve Covid’den dolayı hasarlanmış akciğer, kalp ve böbrekle uğraşıyoruz. Covid sonrası şeker hastası olanlar var. Covid sonrası böbrek yetmezliği var, en sık gördüğümüz akciğer yetersizliği olanlar var. Bunların bazıları hâlâ oksijen ile bağımlı olarak tekerlekli sandalye ile yaşamak zorunda olanlar, bu şekilde hayata devam etmek zorunda kalanlar var. Gerçekten bu da çok büyük bir sorun oluşturuyor” diye konuştu.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
