Çin’in kuzeyindeki Şaanşi eyaletinin merkezi Şian şehrinde yeni tip koronavirüsün(Covid-19) Omicron varyantının, dünyada giderek yayılan “BA5” alt varyantını taşıyan vakaların tespit edildiği bildirildi. Şaanşi Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Cang Yi, vakaların varlığını doğrularken, “Omicron BA5 alt varyantı, daha önceki BA2.2 alt varyantından çok daha bulaşıcı, hızlı yayılıyor ve aşılara direnç kabiliyeti daha güçlü.” ifadesini kullandı. Yerel yönetim salgın nedeniyle şehri düşük, orta ve yüksek riskli kontrol bölgelerine ayırırken, vatandaşlara evlerinden çıkmamalarını tavsiye etti. Şehirden ayrılmak isteyenlere son 48 saat içinde yapılmış Covid-19 testinin negatif sonucunu bildirme zorunluluğu getirildi. Şehirde yarından itibaren bir hafta süreyle hareket kısıtlamaları uygulanacak, toplu etkinlikler yasaklanacak. Gıda marketleri, eğlence merkezleri, kütüphaneler ve sinemalar kapatılacak, restoranlar yalnızca paket servis hizmeti verecek. Düğün törenleri ve yemekli toplantılar iptal edilirken, cenazelere katılım sınırlanacak. Öte yandan, ilk ve orta dereceli okullar ile ana sınıflarının yaz tatiline erken girmesine karar verilirken, üniversite ve yüksek okul öğrencilerine kampüslerinden çıkmaları yasaklandı.
Özetle Çin ’Sıfrı Vaka’ stratejisine devam ediyor.
***
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), dünyada 6 binin üzerinde maymun çiçeği vakasının bulunduğunu açıkladı. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, DSÖ’nün haftalık basın toplantısında maymun çiçeği salgınında son duruma dair bilgi verdi. An itibarıyla 58 ülkeden 6 binin üzerinde vakayı doğruladıklarını açıklayan Ghebreyesus, “Vakaların test ile belirlenmesinde hala zorluklar yaşanıyor ve büyük ihtimalle önemli sayıda vakalar resmi olarak kayıtlara geçmedi” ifadesini kullandı. Ghebreyesus, Avrupa’nın maymun çiçeği salgınının merkezi olmayı sürdürdüğünü, “toplam vakaların yüzde 80’inin Avrupa ülkelerinde görüldüğünü” kaydetti.
Virüsün Afrika’da da yayıldığına dikkati çeken Ghebreyesus, kıta genelinde şimdiye kadar virüsün hiç etkili olmadığı bölgelerde yeni vakaların tespit edildiğini belirtti. DSÖ Genel Direktörü, virüsün yayılımının süreceğinin altını çizdi ve “Acil Durum Komitesi’ni yeniden toplamayı planlıyoruz. 18 Temmuz’da veya daha öncesinde komite yine toplanacak” dedi.
***
Avrupa Birliği’nin (AB) ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Kurumu (EMA), AB’nin yeni bir korona virüsü (Covid-19) dalgasından geçtiğini belirterek, 60-79 yaş aralığındakiler ve tıbbi açıdan savunmasız kişilerin ikinci takviye doz aşıları yaptırmasını tavsiye etti. EMA’nın aşı stratejisinden sorumlu yetkilisi Marco Cavaleri, AB’deki birçok ülkenin, omicron varyantının yüksek oranda bulaşıcı mutasyonları tarafından yönlendirilen yeni bir Covid-19 dalgası yaşadığını söyledi. BA.4 ve BA.5 mutasyonlarının kıta genelinde baskın hale gelmesinin beklendiğini belirten Cavaleri, “Muhtemelen temmuz sonuna kadar diğer tüm varyantların yerini alacaklar” dedi.Nisanda EMA’nın, 80 yaş ve üstü kişilere ikinci bir aşı takviyesi almalarını tavsiye ettiğini anımsatan Cavaleri, AB’de 60-79 yaş arasındaki kişilere ve “her yaştan tıbbi açıdan savunmasız kişilere” ikinci takviye dozlarının önerildiğini dile getirdi.
Cavaleri, “Bu yeni dalga AB içinde yayılırken, savunmasız grupların korunmasını sürdürmek ve aşılamanın herhangi bir şekilde ertelenmesini önlemek esastır” diye konuştu
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO), son iki haftada dünya genelinde COVID-19 vaka artış oranının yüzde 30’a yükseldiğini duyurdu. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Cenevre’de düzenlediği basın toplantısında, DSÖ’nün altı bölgesinden dördünde son haftalarda vaka artış oranlarında yükselme gözlemlendiğini belirtti: “Son iki haftada küresel alanda COVID-19 vakaları, önceki haftalara kıyasla yaklaşık yüzde 30 arttı.” DSÖ’nün Avrupa ve Amerikalar bölgesinde yeni vakaların çoğunu Omicron varyantının alt varyantı BA.4 ve BA.5’in oluşturduğunu kaydeden Ghebreyesus, Hindistan’da ise BA.2.75 alt varyantının yaygın olduğunu vurguladı.
Ghebreyesus, virüsle mücadeleyi zorlaştıran sebepleri de açıkladı: “Birinci sebep test sayılarının birçok ülkede büyük oranda düşmesi. Bu sebepten ötürü COVID-19’un küresel alanda gerçek yükünü açık bir şekilde göremiyoruz. İkinci sebep ise ağız yoluyla alınan antiviral COVID-19 ilaçlarının orta ve düşük gelirli ülkelere ulaşamaması. Üçüncü sebep ise virüsün evrim geçirdikçe aşı etkililiğinin azalması.”
Vakalardaki bu artış sebebiyle küresel ve ulusal adımların atılması gerektiğini vurgulayan Ghebreyesus, “Hükümetler, bilim insanları, aşı üreticiler, DSÖ ve vatandaşlar, üzerine düşen görevi yapmalı” dedi.
Ghebreyesus, mevcut vaka artışlarının önüne geçebilmek için DSÖ üyesi ülkelere, “risk altındaki kişileri aşılama” ve “antiviral ilaçları herkes için erişilebilir kılma” çağrısı yaptı. Şimdiye kadar antiviral ilaçlardan Molnupiravir’in 20 ülkede kullanımının kabul edildiği bilgisini paylaşan Ghebreyesus, Nirmatrelvir-Ritonavir’i ise 43 ülkenin kullanmayı düşündüğünü ekledi.
***
Sağlık Bakanlığının son verileri içeren 27 Haziran-3 Temmuz’da 57 bin 113 kişinin testi pozitif çıktı, 25 kişi yaşamını yitirdi, iyileşenlerin sayısı ise 30 bin 478 oldu. Haziranın ilk haftalık verilerini içeren 30 Mayıs-5 Haziran’da 7 bin 322 kişinin testi pozitifti. Yani, vaka sayısı son 1 ayda 8 kat artmış oldu.
***
Geçen hafta günlük ortalama 8 binden fazla vaka kaydedildi. Aktif vaka sayısı da uzun bir aradan sonra hızla artmaya başladı. Son hafta tespit edilen vakalarla aktif vaka sayısı 60 bine yükseldi. Türkiye’de kısıtlamaların kaldırıldığı Nisan ayının son haftasından bu yana haftalık ölümler 20 civarında gerçekleşirken, son hafta ölümlerde de artış kaydedildi ve 27 Haziran-3 Temmuz arasında bu sayı 25’e yükseldi.
Varyantlarlar birlikte Covid-19’un bulaştırcılığın arttığı görüyoruz. Bulaştırıcılığı gösteren çoğalma katsayısı (R0) şöyle bir seyir izliyor
Orijinal Wuhan suşu 3.3
Delta varyantı 5.1
Omicron BA.1 varyantı 9.5
Omicron BA.2 varyantı 13.3
Güney Afrika BA.4/5 varyantı 18.6. Bu son varyant şimdiye kadar en bulaşıcı viral hastalığımız olan kızamığa benzer.
Bu bilgi şunu gösteriyor. Yeni varyant kişiden kişiye bulaşması çok daha fazla. Bireyin ve toplumun direncini artırma için Aşı ve Maske yanında toplu yaşam-çalışma alanlarının havalandırması, kalabalıkların azaltılması, sosyal ahreketliliğina azaltılması, kapalı yerlerde maskeli dahi olsa geçirilen sürenin azaltılması gerekiyor. Aşılı nüfusun artırılması kritik önemde. En az 3 doz etkili aşı olma en önemli özsavunma diyebilir.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
