Manisa’nın Soma ilçesinde 301 madencinin öldüğü katliamda tazminatlarını alamayan ailelere şimdi de haciz kondu.
Mağdurların tazminatını ödememek için ‘iflas’bahanesiyle ‘devletin kasası’nı kullanan SOMA A.Ş., 10 bin liralık vekalet ücreti için, işçilerin ve yakınlarının her şeyine haciz koydurdu.
Diken’e konuşan avukat Seçil Ege, “Gariban insanlar. Haklarını alamadıkları gibi üstüne bir de eziyet çekiyorlar” dedi.
Manisa’daki Soma Kömür İşletmeleri’nde 13 Mayıs 2014’te, Türkiye tarihinin ‘en fazla can kaybıyla sonuçlanan maden kazası’ meydana gelmişti. Günlerce süren kurtarma çalışmalarında 301 kişinin cansız bedenine ulaşılmış, 162 kişi yaralanmış, 432 çocuk babasız kalmıştı.
Katliamda yaşamını yitirenlerin aileleri, iş mahkemesine manevi tazminat davası açmış, mahkemeyse ailelere tazminat ödenmesine karar vermişti. Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. karara itiraz etmişti. Ama Yargıtay 1’inci Hukuk Dairesi, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin itirazını reddederek tazminatın ödenmesine hükmetmişti.
Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde yedi yıl süren yargılama sonunda ‘küçük patron‘ Can Gürkan ‘bilinçli taksir’ suçundan 20 yıl hapse çarptırılmıştı. Daha sonra 2014’te girdiği cezaevinden AKP ve MHP’nin 2019’daki infaz düzenlemesiyle çıkmıştı.
Maden şirketinin ‘büyük patronu‘ Alp Gürkan’sa takipsizlik kararıyla sanıklıktan ‘kurtarılmıştı’.
SOMA A.Ş. tazminatı da devlete kitlemişti
Avukat Seçil Ege’nin Soma davasından altı vekili var.
Sorumlu şirket her ne kadar yargı sürecini uzatabilmek için elinden geleni yapsa da tazminat davaları nihayete erdirilmişti.
Avukat Ege tazminat sürecini şöyle anlattı: “Biz mahkemenin hükmettiği tazminatı icraya koyduk, bu aşamada da hem Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) hem de SOMA A.Ş. parayı ödememek için türlü hukuki yollara başvurdular. En sonunda zaten dosyanın kesinleşmesiyle tazminatı TKİ ödedi. Soma A.Ş.’nin ödediği beş kuruş dahi para yok.”
SOMA A.Ş. o dönemde iflasını açıklamıştı. Avukata göre bunun nedeni tazminattan kaçınmak. Yani iflas, tazminatı ‘devlete ödetmek’ için öne sürülen ‘bahane’.
10 bin lira için haciz
Avukat şöyle devam etti: “Tazminatı TKİ ödedi. Bizim dosyamızda da TKİ ödedi. Biz bunun ancak bir kısmını çekebildik ve bizim dosyamızda karşı taraf avukatına da vekaletname ücreti çıkıyor. SOMA A.Ş.’ye 10 bin lira gibi vekaletname ücreti çıkmıştı. Bunu Bakırköy icra dairesinde takibe koymuşlar. Bu dosya üzerinden kendilerinin borçlu, bizim alacaklı olduğumuz tazminat davasının icra dosyasına haciz koyduruyorlar. Yani bize para yattığında onlar da oradan paralarını alacaklar.”
Ege, müvekkillerinin maddi durumunun zaten kötü olduğunu belirtti: “Gecekonduda yaşıyorlar, babalarının -kanunda yasak olmasına rağmen- emekli maaş hesabına, beş tane kardeşinin bütün banka hesaplarına, maaş hesaplarına, altlarında çok eski motorları var ona da, yani akla hayale gelebilecek her şeylerine haciz koydular. Bunu yapan icra müdürü de kanuna aykırı davranıyor. 10 bin lira için bu kadar çok mala haciz konmaz. Hele ki tazminat dosyasında haciz varken.”
‘Haklarını alamadılar üstüne bir de eziyet’
Katliamdan kurtulanlar ya da yakınları şimdi de hacizle uğraşıyor. Tüm hesapları kilitli. Maaşlarını bile çekemiyorlar. İş yerlerinde sürekli “Hacizli dosyanız mı var” sorularıyla karşılaşıyorlar.
Tüm bu çektirilen eziyetse bir tek 10 bin liralık vekaletname ücreti için: “Bu ailelere beş lira bile ödememiş olan şirket, tüm mal varlığını, o da ne kadarcık, onun hepsine haciz koyduruyor. Bu davalar bitmedi, bu davalar da bu ailelerin avukatları da Soma A.Ş. ve TKİ’yle uğraşmak zorunda kalıyorlar. Haklarını alamadıkları gibi üstüne bir de eziyet çekiyorlar.”
Katliamda aynı aileden madende iki kişi, kanuna aykırı
Soma katliamında ölen Cengiz Ç.’nin kardeşi de Ege’nin müvekkili.
Cengiz Ç.’nin kardeşi Fethi Ç. katliam anında madende. Yani aynı vardiyada çalışıyorlar. Bu kanuna aykırı. Çünkü aynı aileden iki kişinin aynı anda madene inmesi yasak.
Fethi Ç. dokuz saat süren çalışmaların ardından göcükten kurtuluyor. Uzun süredir psikolojik tedavi görüyor. Çünkü travmayı hala atlatamadı. Avukatın aktardığına göre ‘engelli’ hale geldi.
SOMA A.Ş. işçilik haklarının da üstüne yattı
Soma A.Ş. katliamdan sonra çalışanlarını işten çıkarmıştı. Başka ocaklarında da iş imkanı vermemişti. Hatta sözleşmelerimi feshederken kanunda yazan tazminat ve işçilik haklarını da vermemişti. Yani şirket katliamdan kurtulanları da beş kuruşsuz kapının önüne koydu.
Ege hukuki süreci şöyle anlattı: “Biz işçilik alacaklarında dolayı haksız ve usulsüz iş akdinin feshinden dolayı iş mahkemesinde dava açtık Bu dava sekiz senendir devam ediyor. Uzatabilmek için yapmadıkları itiraz kalmadı. Biz de bilirkişilere şikayet ettik. Çünkü bu işçilerin sendikal haklarını hiç dikkate almadılar. Tazminatlarını işçilik alacaklarını küçük miktarlar çıkarabilmek için gerçekten hepsi çaba sarf etti en sonunda dosyamız bitme noktasına geldi. Bu davaları biz hukuk usul kanunda belirsiz alacak davası olarak açmıştık. Çünkü burada alacaklar zaman aşımına maruz kalmıyor. Tam belirli hale getirdik. TKİ vekilleri bu alacakların zaman aşımına uğradığını iddia etti. İtiraz ettik hakim buna rağmen dosyayı kendisinin hukuki bilgisiyle çözmesi gereken bir konuda, bilirkişi yasağı olmasına rağmen, iki kere şikayet ettiğimiz bilirkişi bu alacakların zaman aşımına uğradığını ve işçinin hiçbir hakkı kalmadığı konusunda rapor düzenlemiştir. Bu da bu hafta geldi.”
Kaynak: DİKEN-AYŞEGÜL KASAP
