Taliban: Afganistan’daki askerlerini çekmeleri için Batılı güçlere ek süre vermeyeceğiz

Alman siyasetçi, 31 Ağustos’tan sonra da tahliyelerin devam etmesinin ancak güvenliğin sağlanması halinde olabileceğini de vurguladı.

İngiltere, tarihin ötelenmesi için çağrı yapabilir

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın Salı günü video konferans yöntemiyle yapılacak G7 Zirvesi’nde ABD Başkanı Joe Biden’a, Afganistan’da kalan son Amerikan birliklerinin geri çekilmesini ertelemesi çağrısı yapması bekleniyor.

Johnson, Kabil Havalimanı’nda tahliyelere daha fazla zaman ayrılması için bunun gerekli olduğunu düşünüyor.

İngiltere’de başbakanlık ofisinden Pazartesi günü yapılan açıklamada da güvenli olduğu müddetçe Afganistan’dan tahliyelerin devam edeceği aktarıldı.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby ise “Çekilme tarihi ile ilgili olarak özel yürütülen konuşmalardan haberdar değilim” dedi; ancak ABD’nin Kabil’deki havalimanı özelinde Taliban ile sürekli iletişim halinde olduğunu vurguladı.

General William Hank Taylor ise tahliyelerin zamanında tamamlanması için son 24 saatte Kabil Havalimanı’ndan 16 bin kişinin tahliye edildiğini söyledi.

Biden: Kabil’den binlerce kişinin tahliye edilmesi zorlu ve acılı olacak

ABD Başkanı Joe Biden, çekilmenin tamamen sonlanmasının planlandığı 31 Ağustos tarihinin ertelenmesi ve tahliyelerin bu tarihten sonra da sürmesi konusunda baskı altında.

Bu konuda birçok ülke lideriyle iletişim halinde olduğunu belirten Biden, “Buna gerek kalmayacağını umduğunu” söyledi.

Biden, ABD askerlerinin Afganistan’dan çekilmesi konusunda yeterli planlama yapılmadığı ve 20 yıldır ABD için çalışan Afganların risk altında arkada bırakıldığı eleştirilerine de maruz kalıyor.

Pazar günü Beyaz Saray’dan son durumla ilgili açıklama yapan Biden, “Açık konuşayım, Kabil’den binlerce kişinin tahliye edilmesi zorlu ve acılı olacak. Ne zaman başlarsa başlasın böyle olacaktı. Daha çok uzun bir yolumuz var ve daha birçok yanlış olabilir” dedi.

Biden, bir haftadır havalimanı dışında ölümlere ve yaralanmalara yol açan olayların Pazar günü durulduğunu hatırlattı ve “Taliban’ın havalimanı çevresindeki güvenli alanın genişletilmesi konusunda işbirliğine açık hareket ettiğini” söyledi:

“Dört kıtadan 25’ten fazla ülke tahliye çalışmalarına yardımcı oluyor. Kabil Havalimanı etrafındaki güvenlik çemberini genişlettik. Bu adımı atarken Taliban da işbirliği yaptı. Cuma günü söylemiştim, IŞİD Taliban’ın yeminli düşmanı ve birbirleriyle savaş geçmişleri var. Ancak bizim de sahada askerlerimiz var. Havalimanındaki bu askerler ve siviller, belli bir mesafeden de olsa IŞİD saldırısı tehdidi altındalar.”

İngiltere Kara Kuvvetleri’nden sorumlu bakan James Heappey de, Taliban’ın havalimanı dışında işbirliği yaparak tahliye uçağı bekleyenleri bir sıraya soktuğunu ve süreci hızlandırdığını söyledi.

İngiltere 14 Ağustos’tan bu yana 6600 kişiyi tahliye etti. Afganistan’da tahliyeler için çalışan 1000’in üzerinde İngiliz askeri var.

İran, petrol ihracatına tekrar başladı

Diğer yandan İran, Afganistan’da petrol ve gaz ihracatına birkaç gün önce tekrar başladı.

İran Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İhracatçılar Birliği’nin açıklamasına göre Taliban’ın petrol üzerindeki gümrük vergisini yüzde 70 kesmesinin ardından birkaç gün önce ihracat yeniden başladı.

Taliban’ın yönetimi ele geçirmesiyle ortaya çıkan panik yüzünden ülkedeki petrol fiyatları artmıştı.

Taliban, bu fiyat artışıyla mücadele edebilmek için İran’dan kapılarını ticaret için açmasını istedi.

Bunun üzerine bazı İranlıların endişelerine rağmen ticaret yeniden başladı.

Rusya’dan IŞİD uyarısı

Rusya ise eski Sovyetler Birliği Cumhuriyetleri’nden oluşan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) üyesi ülkeleri, Afganistan’dan bölgeye yayılabilecek radikal İslamcılar konusunda uyardı.

Rus medyasında yer alan bilgilere göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, müttefik ülkeler ile yaptığı video konferansta, başta IŞİD olmak üzere bölgeye yayılabilecek militan gruplara dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Devlet yayın organı RIA Novosti haber ajansı, Rusya’nın Afganistan’a komşu müttefik ülkelere düşük fiyatlarla silah ve askeri ekipman satabileceği açıklamasına yer verdi.

Havalimanında silahlı çatışma: 1 ölü, 3 yaralı

Alman ordusu, Kabil Havalimanı’nda Pazartesi sabahı çıkan çatışmada bir Afgan güvenlik görevlisinin öldüğünü açıkladı. Üç Afganın da yaralandığı çatışmayı kimin başlattığı ya da saldırganların kim olduğu bilinmiyor.

Yapılan açıklamada Amerikan ve Alman birliklerin, Afgan güvenlik güçlerinin yanında yer aldığı belirtildi.

Amerikan CNN televizyonuna göre çatışma, havalimanı dışındaki bir keskin nişancının bir Afgan askerini hedef almasıyla başladı.

CNN’in haberini aktaran Reuters haber ajansına konuşan havalimanındaki iki NATO yetkilisi ise durumun kontrol altında olduğunu söyledi.

Tahliye süreçlerinde uluslararası birliklere yardım eden Afgan askerlerin, Taliban’a teslim olmayı reddeden bir birlik olduğu düşünülüyor.

‘IŞİD tehdidi’ gerekçesiyle havaalanında güvenlik çemberi genişletildi

Joe Biden ise Afganistan’daki Amerikan vatandaşlarının ve risk altında olan Afganların tahliye edilmesi için çalışmaya devam edeceklerini; IŞİD tehdidinin “bir yanılsama olmadığını” söyledi.

Biden bu nedenle Taliban’la işbirliği yapılarak havalimanı çevresindeki güvenlik alanının da genişletildiğini duyurdu.

Taliban’ın Kabil’e girdiği 15 Ağustos’tan bu yana Kabil Havalimanı etrafında toplanan binlerce kişi, tahliye uçaklarına binebilmek için uzun kuyruklar oluşturuyor.

Ülkede halk gıda bulmakta gittikçe zorlanıyor. Birçok kişi ya işini kaybetti ya da güvenlik kaygısıyla ile işlerine gitmiyor. Gıda tedarik zincirinde çalışan binlerce kişi de göç etti. Hem para kazanmak hem de gıdaya erişim bu sebeple zorlaşıyor. Bu da ülkeden kaçmak isteyenlerin sayısında her geçen gün artışa yol açıyor.

Bir haftada 28 binden fazla yabancı ülke vatandaşı ve Afgan tahliye edilirken Taliban, havaalanı etrafında ülkeden kaçabilmek için bekleyenlere tehdit olmaya devam ediyor. Afganlara ülkeden çıkmama çağrısı yapan Taliban, “güvenliği sağlamakta zorlandığını ve havaya ateş açtığını” açıkladı.

Son bir haftada yaklaşık 20 kişi havalimanı etrafındaki bekleyiş sırasında silahla yaralanarak ya da izdiham sırasında hayatını kaybetti.

‘Sağlık malzemelerinin teslimatı aksıyor’

Kabil Havalimanı’nda yaşanan kargaşa, Afganistan’a gönderilen sağlık malzemelerinin teslimatını da aksatıyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Doğu Akdeniz Bölgesi Acil Durum Direktörü Richard Brennan, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, 500 tonluk sağlık malzemesinin havalimanının ticari uçuşlara kapalı olması sebebiyle ülkeye gönderilemediğini söyledi.

Ticari havayolu şirketlerinden tahliyeler için destek istendi

Tahliyeleri askeri uçaklarla sürdüren ABD, altı ticari havayolu şirketinden de tahliyeler için yardım istedi.

ABD’nin en büyük havayolu şirketleri olan United Airlines, American Airlines, Atlas Air, Hawaiian Airlines ve Delta Air dahil olmak üzere şirketlerden 18 uçak talep edildi.

Bu uçakların, Afganistan’dan askeri uçaklarla çıkarılıp üçüncü ülkelere götürülen ABD vatandaşları ve ABD vizesi olan Afganları bu ülkelerden alarak ABD’ye taşımaları istendi.

ABD ordusunun ticari şirketlerden yardım istediği son uluslararası operasyon, 2003’teki Irak işgali sırasında sivillerin tahliyesi olmuştu.

ABD yasaları, sivillerin taşınması için ticari şirketlerden yardım istenmesine izin veriyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da, Afganistan’da hâlâ birkaç bin ABD vatandaşı bulunduğunu tahmin ettiklerini söyledi.

Anadolu Ajansı da, Afganistan’ın başkenti Kabil’den, Türk Hava Kuvvetleri’ne ait uçakla önce Pakistan’a götürülen 16’sı bebek toplam 357 yolcunun Türk Hava Yolları seferiyle İstanbul’a getirildiğini duyurdu.

Taliban’ın üst düzey üyelerinden Amir Han Mutaqi, havalimanındaki kargaşadan ABD’yi sorumlu tuttu.

Mutaqi, yeni bir hükümetin kurulması için tüm taraflarla görüşmeye devam ettiklerini de açıkladı.

Kaynak: BBC TR