2023’te eğitimde neler yaşandı?

“Bir kere hukuk devletinde yaşıyoruz. Biz Milli Eğitim Bakanlığı olarak kiminle protokol yapabiliriz? Benim protokol yapmam için karşımda ya bir gerçek kişi olacak ya da bir hukuki tüzel kişilik olacak. Gerçek kişiden kastım, mesela Çorum’un Alaca ilçesinde bir hayırseverimiz cuma günü geldi, ’18 yaşında kızımı kaybettim, onun adına bir okul yapmak istiyorum.’ dedi. Bu bir gerçek kişidir ve protokol yaparım. İkincisi, hukuki bir tüzel kişilik. Bu bir kamu kurumu veya bir sivil toplum örgütü olabilir. Bunların dışında bir kişiyle herhangi bir cemaatle ya da tarikatla protokol imzalamamız hukuken mümkün mü? Değil. Öyle bir hukuki tüzel kişilik yok. Dolayısıyla ben diyorum ki; siz bunlara ‘cemaat ya da tarikat’ diyorsunuz, kodluyorsunuz, biz öyle bir şey yapmıyoruz, biz STK’lerle protokol yapıyoruz.”

2023’te eğitimde neler oldu?

Uzun uzun anlatmak mümkün fakat kapanış Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in yukarıdaki bu sözleriyle oldu.  Hatırlatmak gerek var mı bilmem ama Yusuf Tekin’in “cemaat ve tarikatlarla protokol yapmaya devam edeceğiz” sözleri 2023’ün son dönemine damgayı vurdu.

Tekin, gelen tepkiler üzerine her ne kadar söylediklerinden geri adım atmış gibi görünse de vazgeçmiş görünmediği çok açık küçük bir manevra ile toparlamaya çalışıyor sadece.. 2024’te de oldukça tartışma yaratacak bir konu başlığımız gibi görünüyor.

2023’ün başına geri dönelim.

Deprem

2023’ün ikinci ayında Maraş merkezli 11 ili etkileyen 6 Şubat ve 20 Şubat depremleri yaşandı. On binlerce insan yaşamını yitirdi, kentler yıkıldı, sancıları ise hâlâ devam ediyor.

Depremden sadece yerleşim yerleri değil kamu binaları, hastaneler, okullar da zarar gördü. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Mahmur Özer, Türkiye geneli tüm okullarda deprem nedeniyle 13 Şubat’a kadar okulların tatil edildiğini duyurdu. İkinci kez verilen aranın ardından 71 ilde okullar 18 Şubat’ta ders başı yaptı. Deprem bölgesindeki iller ise kategorilere ayrıldı ve aralıklarla ders zili çaldı. 20 Nisan’da en büyük yıkımın yaşandığı Hatay, Adıyaman, Maraş ve diğer illerde de öğrenciler konteynerlerde ders başı yaptı.

Tepkiler üzerine YÖK geri adım attı

YÖK Başkanı Erol Özvar da üniversitelerin bahar yarı yılında uzaktan eğitime geçtiğini açıkladı ancak öğrencilerin ve akademisyenlerin tepkisi üzerine karardan geri dönüldü, 3 Nisan’da üniversiteler hem uzaktan hem de yüz yüze eğitime başladı.

Bu sırada İstanbul başta olmak üzere birçok ilde üniversite öğrencileri yurtlardan çıkarıldı, öğrencilerin yerine depremde evleri yıkılmış yurttaşlar yerleştirildi. Yurtta kalan öğrenciler arasında depremde evi yıkılanın olup olmadığı elbette dikkate alınmadı, öğrencilerin ellerine bavulları verildi, “haydi evinize” denildi.

Depremin üzerinden birkaç ay geçmişti ki, Milli Eğitim Bakanlığı deprem bölgesindeki öğrencilerin sınava hazırlanma koşullarını hatırladı ve Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavı ile Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) öğrencilerin ikinci dönemin konularından muaf tutulduğunu duyurdu.

Özer’den Tekin’e görev devri

Depremin üzerinden beş ay geçmişti ki, 14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimleri yapıldı. Seçimin ardından kabine değişikliğine gidildi. Stajyerlik eğitimi adı altında çocuk işçiliğinin önünü açan mühendis Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer gitti, yerine tarikat sevici Yusuf Tekin geldi. Tekin, 2013 yılında Nabi Avcı’nın bakanlığı döneminde müsteşar olarak göreve başladı. 2018 yılında müsteşarlık sisteminin kaldırılmasıyla beraber görevi sona erdi.

Tekin, görevi süresince dershanelerin kapatılması, öğretmenlere performans sisteminin dayatılması, sözleşmeli öğretmenlik gibi birçok önemli konunun mimarı olarak biliniyor.

Müsteşarlığı döneminde de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan taleplerine sadık bir isim olarak tanınan Tekin, göreve de bu özgüven ile başladı. Öyle ki, önceki bakanlara da laf atmadan geri kalmadı. “Eğitimin bundan sonra önceki gibi olmayacağını” açıklıkla söyledi.

ÇEDES tüm okullarda

Neler mi yaptı, göreve geldiğinden beri neredeyse adından en çok söz ettiren Bakan oldu.

2021 yılında ortaokullarda uygulamaya başlanan ve bu yıl Tekin’in göreve başlamasıyla ilkokul ve liseler dahil tüm okullarda “Çevreme duyarlıyım, değerlerime sahip çıkıyorum/(ÇEDES)” projesi uygulamaya konuldu. Diyanet İşleri Başkanlığı işbirliğinde yürütülen projede okullara ‘manevi danışman’ adı altında imam, vaiz ve Kuran kursu öğrencilerinin atanmasının yolu açıldı.

Tekin karma eğitimi hedef aldı

Göreve geleli bir iki ay olmuştu ki Tekin, katıldığı bir televizyon programında kız okullarının açılmasından söz etti ve müsteşarlığı döneminde olduğu gibi bir kez daha karma eğitimi hedef aldı.

Tekin, kız çocuklarının okullaşmasını sağlamak için gerekirse kız okulları açabileceklerini söyledi. Bu açıklamalar oldukça tartışma yarattı, birkaç gün geçmeden Tekin geri adım attı ve “yanlış anlaşıldım” dedi.

Deprem bölgesinde eğitim

Ağustos ayına gelindiğinde ise yeni eğitim öğretim yılı tartışmaları başladı. Depremde bölgesinde okullar, öğretmenlerin tayin durumları, nakil giden öğrenciler bir dizi konu başlığı vardı.

“Eğitim nasıl başlayacak, okullar eğitime hazır mı?” soruları cevap ararken Bakan Tekin imzasıyla okullara genelge gönderildi ve “Deprem bölgesindeki okullarda 2022-2023 eğitim ve öğretim yılının ikinci dönemine yönelik öğrenme kayıplarının giderilmesi için bir aylık telafi programı uygulanacak” denildi.

Sınıf tekrarı geldi, devamsızlık affı kalktı

Bu sırada Tekin, 2022-2023 eğitim öğretim yılında liselerde sınıf tekrarını hayata geçireceklerini, devamsızlık affını kaldıracaklarını, açık liseye geçişi de zorlaştıracaklarını duyurdu. “Özellikle 11. sınıftan 12. sınıfa geçen ortaöğretim öğrencilerinin arasında yaygınlaşmaya başlayan, özellikle pandemi ile başlayıp depremle devam eden süreçte açık liseye kaymalar söz konusuydu. Açık liseye kaymalarla ilgili de bir dizi tedbiri önümüzdeki günlerde mevzuat değişiklikleriyle almış olacağız” dedi.

Bu durum öğrenciler için olumlu ve eğitimcilerin üzerinde durduğu bir konu olsa da plansız ve ön hazırlıksız hayata geçirilmesi tepki çekti.

Ücretsiz okul yemeği uygulaması sona erdi

Çiçeği burnunda Bakan Tekin’in icraatları devam etti. 2022 yılının sonunda kadınların, eğitimcilerin ve kamuoyunun baskısı sonucunda hayata geçen “Ücretsiz bir okul yemeği” uygulaması yeni bakanla sona erdi.

MEB, ücretsiz yemek uygulamasıyla ilgili bianet’e yaptığı açıklamada, “Uygulamanın neden durdurulduğuna ilişkin bildirim yok. Deprem bölgesi dışındaki iller için şu an için uygulamanın devam edip etmeyeceğine dair bir bilgi yok” dedi.

Bu durum kamuoyunda her ne kadar tepki çekse de Bakan işte bu konuda ger adım atmadı hatta 2 milyon öğrenciye yemek verildiğini bunun da “az buz bir şey olmadığını” söyledi.

Öğretmen atamalarında mülakat geri geldi

Hızlı Bakan Tekin, hızlı geçişlerine devam etti. Yine katıldığı bir televizyon programında öğretmen atamalarında mülakatın devam edeceğini, yüzde 50 KPSS, yüzde 50 mülakatın geçerli olacağını söyledi. Bu sözleriyle kamuoyunda uzun süre tartışma yaratan bir konu başlığı daha yaratmıştı Tekin. Ama bu nokta da geri adım atmadı hatta “mülakat gibi mülakat” yapılacağını ifadesiyle geçmiş dönemde yapılan mülakatlara yani bakanlara da taş attı.

Müfredat değişikliği

2023 yılının ikinci yarısında göreve gelmiş olsa da altı ayını dopdolu geçiren Tekin, tüm sınıfları kapsayacak şekilde müfredat değişikliği için çalıştıklarını da iki ay önce duyurdu ve “Söz konusu değişiklikle çocuklarımıza gereksiz, düzeylerinin üstünde bir bilgi yüklemesi yapmayacağız, derslerin tamamında sadeleşme olacak” diye pekiştirdi.

Ve cemaatlerle protokol

Ama Bakan Tekin’in en büyük tepki yaratan açıklaması kuşkusuz “tarikat ve cemaatlerle protokol yapmaya devam edeceğiz” açıklaması oldu. Tekin, 17 Aralık’ta Meclis Genel Kurulu’nda MEB bütçesine ilişkin konuştu. Bu konuşmada “Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, TBMM Genel Kurulu’nda yaptığı açıklamada “Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2023 yılı itibarıyla geçerli 2 bin 709 tane protokolümüz var. Bunların içerisinde sizin ‘tarikat, cemaat’ dediğiniz, bizim ‘STK’ dediğimiz yapılarla toplasanız 10 tane protokolümüz vardır. Onlarla protokol yapmaya da devam edeceğiz. Çünkü onlar çocukların dağa çıkmasını engelliyor” dedi.

Bakan’ın bu sözleri 2023’ün son günlerine kadar tartışılmaya devam etti. Tekin, 31 Aralık’ta katıldığı televizyon programında protokollere değindi, bir önceki açıklamasında geri atar gibi yaptı. Ancak görünen o ki bu tartışma 2024’te de devam edecek fakat Bakan Tekin 2024’te de bu hızla devam ederse yıldızı parlamadan sönecek…

Umutlarınızın yıldızlar gibi parlaması dileğiyle, iyi yıllar…