ABD’nin Kuzey Carolina eyaletindeki hastane zinciri, korona virüsü (Covid-19) aşısı olmayan 175 çalışanının işine son verdi. Sağlık kuruluşu, tıbbi veya dini muafiyeti olan çalışanları için ise haftalık Covid-19 testi, kurum içinde N95 maskesi ve göz koruması kullanmaları zorunluluğunu uygulamaya soktu.
***
Küba Dışişleri Bakanı Bruno Rodriguez Parrilla, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’ndaki konuşmasında Covid-19 aşılarına erişimdeki eşitsizlik karşısında küresel silah harcamalarının devasa boyutuna dikkat çekerek, bu durumu ‘utanç verici’ olarak gördüklerini belirtti.
***
BM Özel Raportörü Lawlor’ın Av. Çelik ve Av. Aydın’a TMK kapsamında açılan dava ve soruşturmalarla açıklama istediği mektuba yanıt veren Türkiye, Çelik’e verilen görüş ve hücre cezasını COVID-19 tedbirleriyle açıkladı. Çelik’in tutuklu bulunduğu süreçte 3 ay boyunca avukat ve ailesiyle görüştürülmemesi ve tek kişilik hücrede tutulmasını COVID-19 kapsamında alınan tedbirlere bağlayan Türkiye, her duruşma sonrası Çelik’in tek kişilik hücrede tutulmamasıyla ilgiliyse şöyle dedi: “Mahkemeye gidiyordu. Hastalık bulaşmasın diye, tedbir amaçlı hücreye konuldu.”
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 28 bin 892 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 239 kişi. Toplam vaka sayısı 7 milyon 96 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 63 bin 611 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 357 bin civarında. Aktif hasta sayısı yeniden artışa geçti, 479 bin 198 aktif hastaya sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Okulların son üç hafta açık kalmasıyla 0-17 yaş arası vaka sayısı bir kat daha arttı. Ortalama aktif vakamız şu an 400 bin. Dörtte biri 0-17 yaş grubunda. Yüzde 25 oranında. Daha önce yüzde 10-11 oranındaydı” dedi.
Vaka sayılarındaki artışın hastane yatışına yüzde 10 yansıdığını aktaran Koca, yüz yüze eğitimin geleceğiyle ilgili şu bilgileri verdi: “Vaka artışı yoğun bakım ve entübe sayılarına yansımadı. Dolayısıyla bu anlamda tedirgin olabilecek bir durum yok. Yakından takip ediyoruz. Bilim Kurulu ve Sağlık Bakanlığı olarak ikili ve hafta sonu eğitim dahil olmak üzere bütün alternatiflerin denenmesini ve her haliyle okulların açık kalmasını düşünüyoruz. Sadece Milli Eğitim Bakanlığı okulları değil üniversite eğitimi için de aynı şekilde düşünüyoruz.”
***
İstanbul’da bulunan Samatya Eğitim-Araştırma Hastanesi’nde çalışan bir doktor, Covid-19’a yakalanan veya Covid-19 olan kişilerle temas halinde bulunanlara Sağlık Bakanlığı sisteminden hastane randevusu verildiğini söyledi. Covid-19 olan kişilerin kendi sağlıkları başta olmak üzere hem doktorların hem de toplum sağlığını riske attığını dile getiren doktor, “Devlet için bu kadar değerliyiz işte” sözleriyle de duruma tepki gösterdi.
***
Aşı yapılacak nüfus alt sınırının 12 yaşa indirilmesi, 3. doza rağmen halen günlük 1 milyon doza ulaşabilmiş değiliz. Dahası 500 bin dozun bile altına inmiş durumdayız. Sağlık Bakanlığı hızlı ve etkin aşılama için herhangi bir çaba göstermiyor, aşılama kendi ritminde devam ediyor.
‘‘28 Eylül saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 428 bin 209 doz aşı uygulandı.Türkiye’de bugüne kadar, 53 milyon 658 bin 331 birinci doz, 44 milyon 59 bin 772 ikinci doz, 10 milyon 280 bin 158 üçüncü doz aşı uygulandı.18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması % 86.5, ikinci doz ortalaması % 71 oldu.’’
Oysa sağlık otoriterleri tüm nüfusa göre aşı oranın hesaplanmasını öneriyor. Böyle ele alırsak birinci doz aşı oranı % 64.2, ikinci doz ise % 52.7 olduğunu görürüz. Buna göre salgını kontrol için hedeflenen nüfusun %70’inin ikinci dozu yaptırması hedefinin oldukça gerisindeyiz. Bölgeler ve iller arasında ciddi eşitsizlik devam ediyor. Mülteciler ve ötekileştirilen topluluklarda ne kadar aşı yapıldığı verisine ulaşamıyoruz. Dahası Delta varyantı nedeniyle bu oranın en az %85 olması gerektiği iddia ediliyor. Türkiye özgünlüğünde istatistik kritik bir konuda 2 doz Sinovac yapılanların ‘ikinci doz aşı oranı’ hesaplanmasına dahil edilmesi. Salgın kontrolü için iki doz Sinovac’ın yeterli olmadığı kabul ediliyor, bu nedenle bu kişilerin 3.doz aşı olunca (Sinovac ya da Biontech) hesaplamaya dahil edilmesi daha gerçekçi değerlendirmeyi sağlayacaktır. Özellikle yaşlı nüfusun 3. doz aşılanması konusunda ciddi sorunlar olduğunu sahadan elde ettiğimiz verilerle söyleyebiliriz.
***
Koca, “Her geçen gün öğretmenlerimizin aşılanma oranları yükseliyor. En az bir doz aşı olanların oranında yüzde 92’ye, iki doz aşı olanların oranında yüzde 82’ye gelindi. Öğretmenlerin aktif vaka içindeki oranı yüzde 3’lerde. Yaklaşık 12 bin gibi” dedi.
***
Türk İlaç ve Serum Sanayi, Sputnik Light Covid-19 aşısının Türkiye’de acil kullanım onayı için Sağlık Bakanlığı’na başvurdu. Şirket açıklamayı Kamuyu Aydınlatma Plaftormu’na yaptı. Türk İlaç ve Serum Sanayi geçen hafta, aşının Türkiye’deki tek temsilcisi olarak seçildiğini açıklamış ayda 50 milyon doz Sputnik Light üreteceğini bildirmişti.
***
Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVKK), COVID-19 aşı ve test sonucu bilgisinin işlenmesinin kanuna aykırı olmadığına hükmetti. Kurulun kararında, COVID-19’un sebebiyet verdiği salgın hastalığın kamu güvenliği ve kamu düzenini tehdit etmesi sebebiyle ve hastalığın yayılımını engellemek amacıyla, aşı bilgisi, negatif sonuçlu PCR test bilgisinin iş yeri/işverenler tarafından işlenmesinin söz konusu kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen önleyici ve koruyucu faaliyetler kapsamında gerçekleştirilebileceği, dolayısıyla bu faaliyetlerin kanun kapsamı dışında olduğu aktarıldı. Ayrıca kararda, salgın kapsamında yürütülen kamu güvenliğini ve kamu düzenini koruma amacına yönelik faaliyetler dışında kalan ya da bu amacı aşan nitelikteki kişisel veri işleme faaliyetlerinin ise kanun kapsamında yer alacağı vurgulandı.
***
Diyarbakır’da aşı hakkı tanımlanan, ailesinin onay verdiği 12 yaş ve üstü öğrencilere yeni tip koronavirüs aşısı yapılması için okullarda stant kuruldu. Bu kapsamda 40 sağlık ekibi de kentte eğitim öğretime devam eden öğrencilere yönelik 75 okulda aşılama çalışması başlattı.
***
Covid-19 vakaları düşüş eğilimine girse de halen yüksek hızda devam ediyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 233 milyon 533 bini geçerken, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4 milyon 778 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 19 milyonun altında devam ediyor, dün itibarıyla 18 milyon 412 bin civarında aktif hastaya sahibiz. Düşme eğilimi de olsa hala yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 426 bin 584 kişiye Covid-19 tanısı konurken 7 bin 929 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (105.6 bin), İngiltere (34.5 bin), Türkiye (28.9 bin), Hindistan (21.9 bin), Rusya (21.6 bin), Brezilya (15.4 bin), Filipinler (13.8 bin), İran (11.7 bin), Malezya (11.3 bin) ve Romanya (11.1 bin).
***
Sigara içenlerin Covid-19 enfeksiyonunu ağır geçirmeleri ve hastalık nedeniyle hayatlarını kaybetmeleri riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koyuldu. Geniş kapsamlı gen araştırmaları ve biyomedikal veritabanı grubu UK Biobank’ten uzmanlar, 2020 yılının Ocak ve Ağustos ayları arasında 420 binden fazla gönüllünün tıbbi verilerini, Covid-19 test sonuçlarını, hastane kayıtlarını ve ölüm belgelerini inceleyerek, sigara tüketimiyle Koronavirüsün neden olduğu ağır hastalık arasındaki bağı ortaya çıkardı. Araştırma, genetik olarak sigara içme eğilimi olan kişilerin Korona enfeksiyonu riskinin yüzde 45, Covid-19 nedeniyle hastaneye yatırılma riskinin de yüzde 60 daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00) alıyoruz.