Çine’deki Polat Madencilik’te işçilerin işten çıkarılma gerekçelerine dair birtakım iddialar var ama bunlardan belki de en korkuncu bu işçilerin silikozis hastası oldukları için işten çıkarılmaları.
Geçtiğimiz yılın son günlerinde Aydın’a bağlı Çine ilçesinde faaliyet gösteren Polat Madencilik İşletmesinden 15’e yakın işçi işten çıkarıldı. İşçilerin çıkarılma gerekçelerine dair birtakım iddialar var ama bunlardan belki de en korkuncu bu işçilerin silikozis hastası oldukları için işten çıkarılmaları.
38 yaşında evli ve beş aylık bir kız çocuğu olan Hüseyin Demiray işten çıkarılan işçilerden biri. 26 Aralık’ta, içeriğini tam anlamadıkları bir metin dikte edilerek, kendi el yazıları ile yazdırılıp imzalatılmış. “İşten çıkarılırken bütün haklarımı aldım. Bir daha geri dönme talebim olmayacak” gibi bir şeyler yazdığını hatırlıyor ama yazının içeriği ile ilgili aklında kalanlar sadece bunlar. Çalıştığı süre boyunca biriktiği söylenen 47 bin lira ile o ayki maaşı 5 bin 200 liranın toplamı 52 bin lira kadar bir para almış çıkarılırken.
“GÖZ GÖZÜ GÖRMÜYORDU”
3.5 yıldır Polat Madencilik’te çalışan Hüseyin, işletmenin içinde öğütülmüş madenin torbalandığı yerde çalıştığını söyledi. Hüseyin’in çalışma koşulları ile ilgili anlattıkları aslında Çine’deki diğer maden işletmelerindeki çalışma şartlarından pek farklı da değil: “Öğütülmüş maden torbalanacak yere geliyordu. 6-7 tane aynı anda torbalama yapan makine var. İçerisi tozdan göz gözü görmez bir halde idi. Topraklar ağzımızın içinde çatır çatır ediyordu. Verdikleri maske adi maskeler. İyi maskelerin pahalı olduğunu söylüyorlardı. Bize boyacıların kullandığı maskeleri veriyorlardı. İyi maskeler 2-3 bin lira imiş.”
İŞÇİLERİN GÖĞÜS FİLMİ ÇEKİLİYOR AMA…
180-200 işçinin çalıştığı işletmede aslında her ay işçilerin göğüs filmleri çekiliyor. Çine’deki diğer maden işletmelerinde de prosedür böyle. Ancak bu çekilen filmlerin sonuçlarına dair işçilere herhangi bir bilgi verilmiyor. Öyle ki işçilerin ciğerinde bir leke, sorun görüldükten sonra bile çoğu zaman haberleri olmuyor. Herhangi bir gerekçe ile işte çıkarılan işçiler bir süre sonra başka bir işe girmek için sağlık raporu alacakları zaman ciğerlerinde toz, silikozis olduğunu öğreniyorlar.
SİLİKOZİS ENDİŞESİ VE TEHDİT!
Polat Madencilik’ten işten çıkarılan işçiler de şimdi “Acaba ciğerlerimiz hasta oldu da onun için mi işten çıkarıldık?” endişesi içindeler. İşten çıkarılırken bu işçiler “Sakın buradaki çalışma şartları vs. konusunda gazetecilere bilgi vermeyin. Bütün görüntüleriniz elimizde. Maskeyi çıkardığınız, gizli gizli sigara içtiğiniz görüntüler var bizde. Bunlar sizi suçlu çıkarır. Üstelik alacaklarınızı da zor alırsınız konuşursanız” diye tehdit edilmişler. İsimlerini vermek istemeyen işçiler, sağlık sorunu olmasa neden böyle sıkı sıkı “Konuşmayın basına” diye tehdit edilme gereği duyulduğunu sorguluyorlar haliyle. “Demek ki ciğerlerimizde bir sıkıntı var ki ‘İçeride maskenizi düzgün takmadığınıza dair görüntüler elimizde’ diye bizi tehdit ediyorlar” diye konuşuyorlar.
DOKTORLARA KARŞI GÜVEN EKSİKLİĞİ VAR
Hüseyin Demiray Polat Madencilik’te işe başladıktan sonra ilerleyen yıllarda sağlık sorunları başladığını söylüyor. “Üç dört aydır göğsümde çok ağrı oluyor. Nefes almakta zorlanıyorum. Geceleri öksürükten uyuyamıyorum bazen. Bebek uyanıyor, daha 5 aylık. İşe girmeden önce hiç bu tür şikayetlerim yoktu” diyor. Bu şikayetlerle Aydın Atatürk Devlet Hastanesine giden Hüseyin’e doktor “Solunum testini yanlış yapmışlar. Bu testten bir şey anlaşılamıyor” diye göğüs filmi istemiş. Çıkan göğüs filmi ile ilgili herhangi bir yorum yapmayan doktor, göğüs ağrıları ve solunum sorunları ile ilgili birkaç ilaç yazarak “Önümüzdeki ayın başında gelin tekrar bir kontrol edelim” diyerek göndermiş. Gerek Hüseyin’de gerekse diğer işçilerde doktorlara karşı ciddi bir güven eksikliği var. Büyük olasılıkla işyerlerinde her ay çekilen göğüs filmleri ile ilgili kendilerine bilgi vermeyen işyeri hekimlerinden kaynaklanan bu güven eksikliği nedeniyle bütün doktorların “maden patronları ile irtibatlı” olduğundan şüpheleniyorlar. Hüseyin de kendisine bu nedenle ciğer filmi ile ilgili bilgi verilmediği görüşünde. “Doktor hanıma bir sıkıntı var mı, açık açık söyleyin. Benim sağlığım bozulduktan sonra hiçbir şeyin kıymeti yok” dedim. “Ay başında tekrar gel bir kontrol edelim” diye ilaç yazıp gönderdi. Moralim bozulduğu için ilaçları bile almadım” diyor Hüseyin. Yazılan ilaçları eczaneye sorduğunda tamamının göğüs ağrıları ve solunum güçlüğü ile ilgili ilaçlar olduğu görülüyor.
İŞÇİLER HAKLARINI ARAMAYA ÇEKİNİYORLAR
Çine’nin Mutaflar köyünden olan Hüseyin Çine ilçe merkezinde kiralık bir evde oturuyor.
Kendisi gibi işten çıkarılan diğer işçilerin bir kısmında da sağlık sorunları olduğunu ancak işçilerin haklarını aramaktan çekindiklerini söylüyor. “Doktora vs. gidersek başımız ağrır. Tazminatımızı verdiler hazır, diyorlar. Oysa şirkette çalışırken o meslek hastalığına yakalanıyoruz. Tazminatlar da zaten bizim yasal hakkımız diyorum ben ama pek yanaşan yok hakkını aramaya” diye anlatıyor işten çıkarılan diğer işçilerle aralarında geçen konuşmaları.
Geçtiğimiz günlerde tekrar hastaneye giderek renkli göğüs filmi çektiren Hüseyin 15 gün sonra çıkacağı söylenen filmin sonucunu endişeyle bekliyor. Bu arada işten çıkarılan birkaç işçi arkadaşı da gidip göğüs filmi çektirmeye ikna oldular.
Kaynak: EVRENSEL – Özer AKDEMİR