2023 Nobel Barış Ödülü’nün sahibi belli oldu. Ödülü, cezaevindeki İranlı insan hakları savunucusu Nergis Muhammedi’nin kazandığını duyuruldu.
2023 Nobel Barış Ödülü, kadın hakları çalışmalarından ötürü cezaevindeki İranlı insan hakları savunucusu Nergis Muhammedi‘ye verildi. Komite tarafından yapılan açıklamada, “Norveç Nobel Komitesi, 2023 Nobel Barış Ödülü’nü İran’da kadınlara yönelik baskıya karşı verdiği mücadele ve herkes için insan hakları ve özgürlüğü teşvik etme mücadelesi nedeniyle Nergis Muhammedi’ye vermeye karar vermiştir” dendi.
12 yıl hapse mahkum edilen Muhammedi Evin Cezaevi’nde bulunuyor
Muhammadi, kadın hakları ve idam cezasının kaldırılması için kampanya yürüten İran’ın önde gelen insan hakları savunucularından biri. Front Line Defenders adlı hak örgütüne göre Muhammadi şu anda başkent Tahran’daki kötü ünlü Evin Cezaevinde yaklaşık 12 yıl hapis cezasına mahkum edilmiş durumda. Suçlamalar arasında devlete karşı propaganda yapmak da var. Muhammadi ayrıca 2003 yılında Nobel Barış Ödülü sahibi İranlı avukat ve insan hakları savunucusu Şirin Ebadi tarafından yönetilen bir sivil toplum kuruluşu olan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi’nin başkan yardımcısı.
Nobel Komitesi Başkanı: Cesur mücadelesinin çok büyük kişisel bedelleri oldu
Norveç Nobel Komitesi Başkanı Berit Reiss-Andersen kürsüye geldiğinde İranlı eylemcilerin geçen yılki ünlü sloganını tekrarlayarak “Kadın, yaşam, özgürlük” (Jin, Jiyan, Azadi) dedi. Reiss- Andersen “Muhammadi’nin cesur mücadelesinin çok büyük kişisel bedelleri oldu. Rejim onu 13 kez tutukladı, beş kez mahkum etti ve toplam 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına çarptırdı. Ben konuşurken Bayan Muhammadi hala hapiste” ifadelerini kullandı.
Reiss-Andersen, geçen yılki protesto dalgası Tahran’da tutulan siyasi mahkumlar tarafından duyulduğunda Muhammadi’nin “bir kez daha” mahkumlarını örgütlemeye başladığını ve New York Times’da bir makale yayınlanmasını sağladığını söyledi. “Nobel komitesi bu yılki Nobel barış ödülünü ona vererek, İran’da insan hakları ve demokrasi için verdiği cesur mücadeleyi onurlandırmak istiyor” diyen Reiss-Andersen bu ödülün aynı zamanda İran rejimi ve rejimin kadınları hedef almasını protesto eden diğer pek çok kişiyi de takdir ettiğini belirtti. Muhammadi’yi Nobel barış ödülüne layık görmenin ‘bütün bir hareketin tanınması’ olduğunu söyleyen
Reiss-Andersen, “Umarız bu ödül, bu hareketin uygun bulduğu biçimde çalışmalarını sürdürmeleri için bir teşvik olur” ifadesini de kullandı.
Nobel Barış Ödülü’nü kazanan 19’uncu kadın oldu
Muhammadi, 122 yıldır verilen Nobel Barış Ödülü’nü kazanan 19’uncu kadın oldu. Ayrıca 2021 yılında Filipinli Maria Ressa’nın Rus Dmitriy Muratov ile birlikte ödülü kazanmasından bu yana ödülü kazanan ilk kadın oldu. Değeri 11 milyon İsveç kronu ya da yaklaşık 1 milyon dolar olan Nobel Barış Ödülü, 1895 yılındaki vasiyetinde ödülleri kuran İsveçli sanayici ve dinamitin mucidi Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta Norveç ‘in başkenti Oslo’da verilecek.
Ödül İranlı kadınların özgürlük mücadelesinin ardından geldi
Nobel komitesinin barış ödülünü Nergis Muhammadi’ye verme kararı, ülkede kadınların öncülük ettiği bir yılı aşkın süredir devam eden protestoların ardından geldi. Protestolar Eylül 2022’de 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini’nin İran’ın kötü şöhretli “ahlak polisi” tarafından gözaltına alındığı sırada şüphe şekilde ölmesinin ardından başlamıştı. Huzursuzluk hızla ülke geneline yayılmış ve talepler daha fazla özgürlükten devletin devrilmesine kadar uzanmıştı. Başörtülerini meydan okurcasına ateşe veren ve “kadın, yaşam, özgürlük” sloganları atan İranlı kadınların görüntüleri dünyada yankı uyandırmıştı. Ancak İranlı yetkililer protestoları acımasızca bastırmış 500’den fazla eylemci ölmüştü, binlerce kişi de gözaltına alınmıştı.
Kaynak: Siyasihaber