Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, ve İnterseks Derneği’nin 2024 haklar haritasına göre Almanya, İzlanda ve Slovenya LGBTQI+’ları yasal koruma altına alırken Türkiye, Rusya ve Azerbaycan’da devletler LGBTQI+ karşıtı söylem ve önlemlere öncülük ediyor.
Avrupa çapında nefret suçu ve taciz haberleri rekor düzeylere ulaşırken bu hafta yayımlanan yeni bir araştırma, Avrupa’nın eşcinsel ve trans hakları konusunda gitgide kutuplaştığını ortaya çıkardı.
İlerleyenler
Contex’ten Lucy Middleton’ın haberine göre 49 ülkeyi haklarının korunmasına göre sıralayan yıllık ILGA (Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, ve İnterseks Derneği)-Avrupa Gökkuşağı Haritası ve Endeksi, geçtiğimiz yıl LGBTQI+ nefret suçlarıyla mücadeleye yönelik yasalar çıkaran Almanya, İzlanda, Bulgaristan ve Slovenya’ya övgüde bulundu.
Ayrıca Belçika, Kıbrıs, İzlanda, Norveç ve Portekiz’e, kişinin cinsiyet kimliğini değiştirmeyi amaçlayan, yaygın olarak itibarsızlaşmış bir uygulama olan “dönüşüm terapisi”ni yasaklamaları nedeniyle puan verildi.
Gerileyenler
Ancak Karadağ ve İtalya gibi ülkeler, korumaya yönelik yasama politikalarındaki duraksama nedeniyle sıralamada geriye düştüler.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, geçtiğimiz yıl eşcinsel çiftlerin, çocuklarının doğum belgelerinde ebeveyn olarak gösterilmesini yasaklamıştı. Uygulama daha açık bir mevzuatın bulunmaması nedeniyle önceden ülkenin bazı bölgelerinde geçerliydi.
Son beş yılda artan taciz ve şiddet
Hafta başında Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı’nca gerçekleştirilen bir anket, LGBTQI+ kişilere yönelik şiddet ve taciz haberlerinin rekor düzeye yükseldiğini gösterdi; Avrupa genelinde 100 bin katılımcının yüzde 14’ü 2018 ve 2023 arasında [taciz ve şiddete] hedef olduklarını söylediler.
Atipik kromozomlarla veya cinsiyet özellikleriyle doğan ve kolayca erkek veya kadın olarak sınıflandırılmaları söz konusu olmayan interseks ve trans bireylerin özellikle savunmasız oldukları, diğer azınlıklara göre daha çok şiddet ve tacize maruz kaldıkları görüldü.
ILGA-Avrupa’nın kendisini tek adla adlandıran genel müdürü Chaber, Context’e verdiği söyleşide “Avrupa’da şiddete karşı hem kurumsal hem de bireysel düzeyde yeterli koruma yok; bu durum geriye gidişe kapı açıyor.” dedi.
ILGA-Avrupa ayrıca İspanya, Slovenya, Finlandiya ve İsveç hükümetlerinin LGBTQI+ haklarının ilerlemesini sağlamaya yönelik eylem planlarını yenilemediğini söyledi.
Haritada en fazla ilerleme kaydeden Almanya 14. sıradan 10. sıraya yükselirken, İzlanda üç sıra yükselerek ikinci sıraya yerleşti. Malta üst üste dokuzuncu kez listenin başında yer aldı.
Rusya, Türkiye, Azerbaycan aynı kümede
Yelpazenin diğer ucunda ise Türkiye, Azerbaycan ve Rusya yer alıyor; Rusya, geçen yıl trans sağlık hizmetlerine yasaklar getirmesi ve cinsiyet kimliğinin yasal olarak tanınmasının ardından şu anda en alt sıralarda yer alıyor.
Yüksek Mahkemenin geçen yılki kararının ardından Rusya,, LGBTQI+ aktivistleri “aşırılıkçılık” ile de suçlanmaya başladı.
Harita, Ukrayna, Sırbistan ve Arnavutluk da dahil, Avrupa Birliği’ne katılmak isteyen birçok ülkenin LGBTQI+ bireylerini koruma taahhütlerinin gerisinde kaldığını belirledi. ILGA-Avrupa, aktivistlerin, LGBTQI+ grupları hedef alarak marjinalleştirebileceğini söyledikleri Gürcistan’ın “yabancı ajanlar” yasasını Rustya’nın LGBTQI+ karşıtı yasasına benzetti.
Chaber, “Harita bize Avrupa’nın giderek daha fazla kutuplaştığını gösteriyor.” dedi. “LGBTQI+ bireyler ve hakları söylemde günah keçisi haline getiriliyor ve insanları suçlamak için olarak kullanılıyor.”
Kaynak: Bianet