Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), korona virüsünün (Covid-19) omicron varyantının hızla yayılmasının, salgına karşı m-RNA teknolojisiyle geliştirilen aşıların etkililik oranını azalttığını açıkladı. Bu konuda ABD’de yapılan bir araştırmaya göre Moderna ve Pfizer-BioNTech aşılarını 2 doz yaptıranlarda bir ay sonra aşıların etkililik oranı sırasıyla yüzde 40 ve 30 olarak gözlemlendi. 2 doz aşının tamamlanmasından 6 ila 7 ay sonra ise etkililik oranının yüzde 0’a indiği kaydedildi. Buna karşın m-RNA aşılarının omicronun hastanelik etme riskine karşı etkililik oranında büyük düşüş olmadı. Araştırmaya göre Pzifer-BioNTech aşılarını tamamlayan kişilerde 3 ay içinde hastaneye yatış riskine karşı yüzde 70 etkililik gözlemlendi. Bu oranda 6 ay içinde düşüşe rastlanmadı.
***
İstanbul Tabip Odası Genel Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip, omicron varyantı sonrasında hekimler arasında Covid-19 geçirme sıklığı, seyri, aşılama oranları ve kurumlarında alınan önlemleriyle ilgili 14-24 Ocak tarihleri arasında bir anket yaptığını açıkladı. İTO tarafından yapılan ankete yarısı erkek, yarısı kadın 3 bin 895 hekim cevap verdi. Saip, anketle ilgili şu bilgileri paylaştı: “Ankete katılan hekimlerin yüzde 45’i 4 doz, yüzde 41’i 5 doz aşı yaptırmış. Toplam yüzde 96 tam aşılılar. Aşı olmayan hekim sayısı yüzde 1’den az. Sadece yüzde 0,67. Aşı sonrası hekimlerin yüzde 90’ında yan etki ya hiç olmamış ya da günlük yaşamı etkilemeyecek şekilde görülmüş. Ağır ciddi yan etkiler sadece yüzde 7 oranında. Hekimlerin yüzde 33’ü Covid-19 geçirmiş durumda. Bu Türkiye nüfusu ile kıyaslandığında yüzde 15’i olarak kaydedildi. Özellikle aşı sonrasında yoğun bakımlara yatma oranı hekimler arasında yüzde 0,26’dır. Şu anda 4 hekim arkadaşımız yoğun bakımda. İkisi aşısız, biri kronik hastalığı olan bir hekim, diğerinin ise aşı durumu bilinmemektedir. Aşılanma sonrasında hekim ölümlerinde ve yoğun bakım oranında ciddi azalmalar oldu. Artık hem iktidarın hem belediyelerin de bu konuda yeterli aşı kampanyaları yapmadığını düşünüyoruz. Toplumu aşılanmaya bir kez daha çağırıyoruz. Maalesef iktidar önlemleri almamakta.”
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB), Covid-19 virüsüne karşı zorunlu aşı uygulamasına ilişkin Etik Kurul görüşünü açıkladı. TTB Etik Kurul görüşünde, “Toplum sağlığının korunması ortak ilkesinin gereği olarak aşının zorunlu kılınması olanaklıdır. Bu düzenleme açık, anlaşılabilir ve belli ölçütlere uygun bir yasal çerçeve ile yapılmalıdır. Aşı olmayanların Anayasada tanımlanan temel hak ve özgürlüklerini ölçüsüz sınırlandırmayacak şekilde hak sınırlamalarına gidilmesi söz konusu olabilmektedir” denildi.
***
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Reşat Sipahi, Covid-19’un kısa sürede yok olacağına dair yanlış bir algı oluştuğunu belirterek “Omicron, evrimsel anlamda kısa sürede yok olmayacak” dedi Prof. Dr. Sipahi şu ifadeleri kullandı:
“Hangi varyant, dünyada yoğunlaşırsa yeni varyantlar çıkıyor. Omicron’dan kaynaklı BA1 ve BA2 varyantları ortaya çıktı. Şu ana kadar göründüğü kadarıyla bu varyantlar daha fazla öldürmüyor ancak daha az öldürdüğüne dair de net bir veri yok. Ölüm datası için biraz daha zamana ihtiyaç var. Yayılımı Omicron gibi. Bence adının ne olduğundan bağımsız bütün varyantlar için maske, mesafe ve aşı çok önemli. En önemlisi de bütün dünyanın ortak bir güçle hareket etmesi gerekiyor. Hem servislerde hem de yoğun bakımlarda yüzde 90’ın üzerinde doluluk devam ediyor. Bir ay öncesiyle karşılaştırdığımızda, tanı koyduğumuz hasta sayısı hastanemizde yaklaşık 5 kat artmış durumda. Öğrencilerin yarıyıl tatiline girmesiyle birlikte havanın da soğuk olmasının etkisiyle kapalı alışveriş merkezlerindeki hareketlilik arttı. Nüfusumuz açısından günlük 70 bin civarındaki rakamlara devam edecek olursa, kısa sürede bu virüsten kurtulmamız mümkün gözükmüyor. Bir varyant gelecek ve bütün dertleri çözecek gibi bir algı var. Elimizde daha hızlı bulaşan ve nispeten daha az öldüren bir varyant var ancak bunun Covid-19’un tamamen yok olmasını sağlayacağını herhangi bir garantisi yok”.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB), topluma seslenerek Covid-19 aşılarının tamamlanmasını isterken, ‘kırılgan gruplar’da aşının yetersiz koruyuculuk sürecine girdiğini bildirdi. TTB Pandemi Çalışma Grubu ile Merkez Konseyi’nin hazırladığı açıklamada, yurttaşlara da çağrı yapıldı: “Sevgili yurttaşlara seslenmek istiyoruz; Her zaman olduğu gibi kamu otoritesinin yükümlülüklerini ısrarla hatırlatmaya ve kamu otoritesini gereğini yapma çağrılarımıza devam ediyoruz. Bu konuda mevcut eksikliklerin hiçbir yurttaşımızın canını almasına göz yumamayız. Tüm yurttaşlarımızı da aşı takvimlerini en hızlı ve kısa sürede tamamlamaya; kendilerine, sevdiklerine, topluma karşı sorumlulukları kapsamında aşılanmaya, aşılarını tamamlamaya davet ediyoruz. Hava yoluyla bulaşma özelliği artık net olarak ortaya konulan bu etkene karşı salgın koşullarında iyi havalandırılan ortamlarda, maske ve mesafeyi de dikkate alarak sosyal buluşmalarımızı yapma konusunda özenimizden vazgeçmeyelim. Gerek orta dereceli okulların tatil edildiği bir dönemde gerek mevsimsel koşullar nedeniyle bireysel ve toplumsal sorumluklarımızı birbirimize hatırlatmak ve gereğini yapmak için çabalamak, birbirimizin sağlığını korumak için hepimize düşen bir görevdir.”
***
Londra Emniyet Müdürlüğü, İngiltere’de Covid kısıtlamaları sürerken Başbakanlık’ta düzenlenen partilerle ilgili soruşturma başlattı. Başbakanlık sözcüsü ise Boris Johnson’ın Covid kurallarını ihlal etmediğini düşündüğünü açıkladı. İngiltere’de son olarak Başbakanlık, ilk koronavirüs kısıtlamalarının uygulandığı Haziran 2020’de Başbakanlık çalışanlarının Boris Johnson’ın doğum gününü kutlamak için Başbakanlık konutunda bir partide bir araya geldiğini kabul etmişti.
***
Almanya’da antifaşist blok “Essen Stellt sich Quer” ve “Aufstehen gegen Rassismus (Irkçılığa Karşı Ayağa Kalk)” aşı karşıtlarına karşı eylem düzenledi. Eyleme yaklaşık 500 kişi katıldı. Querdenker’e karşı buluşan yaklaşık 2000 kişilik grup, bilim düşmanı bu hareketi teşhir etmek üzere şöyle bir açıklama yaptı:
Omicron varyantı tüm dünyayı sallamaya devam ediyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 360 milyona dayandı. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 634 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı da yükselmeye devam ederek 69 milyona dayandı. Kısa sürede ciddi yükseliş gösteren aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Son 24 saatte dünya genelinde yeni vaka sayısı 3.4 milyon civarında, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 9 bin 837 kişiye yükseldi. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Fransa (501.6 bin), ABD (443.1 bin), Hindistan (285.9 bin), Brezilya (199.1 bin), İtalya (186.7 bin), Almanya (148.4 bin), İspanya (114.9 bin), Arjantin (100.7 bin), İngiltere (94.3 bin), Türkiye (76.3 bin), Rusya (67.8 bin), İsrail (64.1 bin), Portekiz (57.7 bin) ve Hollanda (54.2 bin).Bu ülkeleri 20-50 bin arasında günlük vakayla 12 ülke ve 10-20 bin arası günlük vakayla 17 ülke izliyor.
Türkiye’de son 24 saatte 76 bin 341 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise174 kişi. Toplam vaka sayısı 11 milyonun üzerine çıkarken toplam can kaybı 86 bin 125 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan Delta varyantına bağlı pik kontrol alınamamış, bunun üzerine daha da fazla bulaştırıcı olan Omicron varyantı eklenmiştir. PCR test zorunluluğunun kaldırılmasına rağmen günlük test sayısı hala yüksek, 418 binin üzerinde. Testin yaygın olarak yapılmasının günlük vaka sayısında ciddi artışa yol açacağı dile getiriliyor. Aktif hasta sayısı 605 bine geriledi. Kısmen düşüş gösteren vaka ve aktif hasta sayısı PCR testi ile ilgili kısıtlamalar bağlı olduğu biliniyor. Bu durum bulaş tehdidinin uzun süre devam edeceğini gösteriyor.
***
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sitesinde yayımlanan “Haftalık Epidemolojik Rapor”da, 17-23 Ocak’ta dünya genelinde vaka artış, ölüm, hastaneye kaldırılma ve omicron varyantının Covid-19 vakalarına etkilerine dair veriler paylaşıldı. Rapora göre aralık ayında dünyada 21 milyonun üzerinde yeni vaka görülürken yaklaşık 50 bin kişi virüs nedeniyle öldü. Küresel vaka artış oranında bir önceki haftaya kıyasla yüzde 5 artış gözlemlenirken ölümlerde ise yüzde 1’lik artış yaşandı. Bir önceki haftaya göre haftalık vaka artış oranının yüzde 39 arttığı DSÖ Doğu Akdeniz Bölgesi, en çok vakaların arttığı bölge oldu. Ölümlerin bir önceki haftaya kıyasla yüzde 44 arttığı Güneydoğu Asya’da ise can kayıplarında en fazla artış kaydedildi.
Diğer varyantlara göre omicronun ağır hastalık ve ölüme daha az yol açtığı ancak vaka artış oranını yükseltmesi nedeniyle birçok ülkede Covid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan sayısının arttığı belirtildi. İngiltere’de yapılan araştırmaya göre omicronun vücuda yeniden bulaşma oranının deltaya göre 5,4 kat daha fazla olduğu raporda aktarıldı. Aşı yaptırmayan kişilerde ise omicronun yeniden bulaşma oranı deltaya göre 6,4 olarak gözlemlendi.
***
Fransa Halk Sağlığı Kurumunun açıkladığı verilere göre, bir günde 501 bin 635 kişide virüs tespit edildi. Son bir haftada günlük ortalama vaka sayısı 366 bin 179’a çıktı. Hastanelerde 3 bin 741’i yoğun bakımda olmak üzere 30 bin 189 kişinin tedavisine devam ediliyor. Bu sayı 27 Nisan 2021’den bu yana ilk kez 30 bini geçti.
***
Pfizer ve BioNTech, Koronavirüs’ün Omicron varyantına karşı geliştirilen aşının klinik testlerine başlandığını duyurdu.
AB’nin aşılama ve takviye dozlar açısından dünyada çok ileri konumda yer aldığını belirten Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefkovic, “Dördüncü doz hakkında konuşursak, ek bilimsel tavsiye bekliyoruz” dedi. AB’nin ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Ajansı (EMA), 18 Ocak’taki açıklamasında 4. doz aşıların bağışıklığı baskılanan hastalar için değerlendirilebileceğini, nüfusun geneli için bu aşamada gerekmediğini ve kısa aralıklarla çoklu takviye dozlarının uygulanmasının sürdürülebilir olmadığını duyurmuştu.
***
Hollanda hükümeti tarafından, Covid-19 salgınında vaka artışını ve Omicron varyantının yayılmasını engellemek için yaklaşık 2,5 aydır yürürlüğe konulan kapanmalar, yarından itibaren 6 haftalığına sona erecek. Bu süre zarfında vaka sayılarının şimdiye göre çok daha yüksek olacağına dikkati çeken Rutte, bu nedenle herkesi gelecek üç hafta boyunca geçerli olacak kurallara uymaya çağırarak, 3 hafta sonra durum değerlendirmesi yapacaklarını bildirdi.
***
ABD Çalışma Bakanlığı İş Güvenliği ve Sağlığı Yönetiminden (OSHA) yapılan yazılı açıklamada, 100’den fazla çalışanı bulunan işletmelerin bütün personelinin aşılanması, aşı olmayan çalışanlara da test zorunluluğu getirme kuralının yürürlükten kaldırıldığını duyurdu.
Japon bilim insanlarının yürüttüğü yeni bir araştırmaya göre Kovid-19’un Omicron varyantı, plastik yüzeyler ve insan derisi üzerinde önceki varyantlardan daha uzun süre hayatta kalabiliyor. Kyoto Vilayeti Tıp Üniversitesi’nden bir ekibin henüz hakem değerlendirmesinden geçmeyen araştırması, bir dizi laboratuvar testinin ardından, varyantların orijinal virüsten çok daha uzun süre hayatta kaldığı sonucuna ulaştı. Araştırmaya göre Omicron’un ortamda kalmaya yönelik yüksek kararlılığı – bulaşıcı kalma yeteneği – özellikle baskın varyant olarak Delta’nın yerini almasına ve daha hızlı yayılmasına yardımcı olmuş olabilir. raştırma raporunda şöyle denildi: “Çalışmamız, plastik ve insan derisi yüzeylerinde Alpha, Beta, Delta ve Omicron varyantlarının Vuhan’da çıkan virüse göre iki kattan daha uzun hayatta kalma eğilimi sergilediğini ve genelde ciltte 16 saatten fazla bulaşıcılığını koruduğunu gösterdi.” Plastik yüzeylerde orijinal virüs 56 saat, Alfa varyantı 191.3 saat, Beta varyantı 156.6 saat, Gamma varyantı 59.3 saat, Delta varyantı 114 saat hayatta kaldı. Omicron için bu süre 8 güne denk gelen 193.5 saat oldu. Araştırmaya göre varyantlar orijinal virüse kıyasla etanole karşı daha dirençli, ancak hepsi alkol bazlı el dezenfektanlarına 15 saniye maruz kaldıktan sonra cilt üzerinde tamamen etkisiz hale geldi. Bu nedenle el hijyeni gibi mevcut enfeksiyon kontrol uygulamalarında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tavsiyeleri uyarınca dezenfektanların kullanılması gerektiği belirtildi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
