Konya’da 16 yaşındaki Eren Dağ’ın ölümüyle 1 yılda 9 MESEM’li çocuk çalıştırılırken can verdi. MEB sermaye iş birliği ile MESEM’ler organize çocuk cinayetleri merkezi haline geldi.
Fotoğraf: DHA
İktidarın ve Milli Eğitim Bakanlığının (MEB), Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) aracılığıyla sermayeye bedava iş gücü olarak sunduğu çocuklar iş cinayetlerinde can vermeye devam ediyor. Son olarak Konya’nın Karapınar ilçesinde, kuyu açmak için yapılan sondaj çalışması sırasında elektrik akımına kapılan MESEM’li 16 yaşındaki Eren Dağ yaşamını yitirdi. MEB’in yaygınlaştırarak patronlara bedava çalışacak çocuk işçi sayısını artırmak istediği MESEM’lerde, Eren Dağ’ın yaşamını kaybetmesiyle iş cinayetinde hayatını kaybeden çocuk sayısı 1 yılda 9’a yükseldi.
AKŞAM 8’DE ÇALIŞIYORDU!
Karapınar Mesleki Eğitim Merkezi Öğrencisi Eren Dağ, çalıştığı sondaj firmasıyla Akören mevkisine gitti. Dağ, burada saat 20.00 sularında bir tarlada kuyu açmak için sondaj çalışması yapılırken elektrik akımına kapıldı. Çağırılan ambulansla Ereğli Devlet Hastanesine kaldırılan Eren Dağ, doktorların tüm müdahalesine rağmen kurtarılamadı. Dağ’ın ağabeyi Musa Dağ’ın da aynı iş yerinde çalıştığı öğrenildi.
5 ÇOCUKTAN 1’İ ÇALIŞIYOR
AKP iktidarı, çocuk işçiliğini önleyecek önlemler almak yerine çocuk işçiliğini artıracak adımlar atmaya devam ediyor. Bunun en bariz örneği ise MESEM’ler. Ortaokulu bitiren 14 yaşındaki her çocuk MESEM’lere kayıt olabiliyor. Haftanın 4 günü işte, 1 gün okulda olan çocuk çıraklar için devlet, asgari ücretin 3’te1’i, 12’nci sınıf öğrencisi olan kalfalar için asgari ücretin yarısını ödüyor. Patronların cebinden ise 5 kuruş çıkmıyor. Son dönemde yüz binlerce çocuk MESEM kapsamında çalıştırılırken, Türkiye’de 2 milyonu aşkın çocuk işçi var. 5-17 yaş arasındaki çocukların iş gücüne katılım oranı ise yüzde 22.1. Yani 5 çocuktan biri çalışıyor.
ÖĞRENCİLER SANAYİYE HAZIRLANIYOR
MEB’in hazırlayarak “paydaşlarımız” diye nitelendirdiği patron örgütlerine sunduğu “Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi”, çocuk işçiliğini yayma ve mesleki eğitim yaşını düşürme hedefinin en somut belgesi. Belgede MEB’in, çocuk işçiliğini yaygınlaştırma ve mesleki eğitim yaşını düşürme hedefi alenen ifade ediliyor. Bağımsız MESEM sayılarının artırılıp yaygınlaştırılacağına dikkat çekilen belgede, “Ne eğitimde ne istihdamda olan çocuklar ile mülteci çocuklar MESEM’lere yönlendirilmeli” çağrısı var. Bu belgenin adından Türkiye’de ilk kez Sivas’ta bu yıl ortaokul meslek lisesi açılacağı duyuruldu. Öte yandan MEB bu yaz pilot uygulama olarak 10 il, 196 okulda 7 ve 8. sınıf öğrencileri için okullarda “Zanaat Atölyeleri” adı altında çalıştırmaya başladı.
SINIFTA KALANA MESEM YOLU!
MEB’in yeniden geri getirdiği sınıfta kalma uygulamasının arka kapısı da yine MESEM’e açılıyor. Bu yıl okullarda 9’uncu sınıflarda çok sayıda öğrencinin sınıfta kaldığı bilinirken MEB, bu öğrenciler için bir af ya da telafi sınavı yapılmayacağını duyurdu. Ama MEB bu çocuklara yeni bir yol açtı! Sınıf tekrarı yapmak istemeyen öğrencilere MESEM’e geçme hakkı tanındı. Böylece sınıf tekrarı yapmak istemeyen öğrenciler ya açıktan okuyacak ya da 10’uncu sınıfa MESEM’de yani işletmede, fabrikada çalışarak devam edecek.
MEB: İŞ YERLERİNİN YÜZDE 10’U GÜVENSİZ!
MESEM’lerde artan çocuk ölümlerinin ardından MEB, nisan ayında öğrencilerin çalıştığı 94 bin 301 işletmeye yönelik denetimlerde, iş sağlığı ve güvenliği şartlarına uygun olmayan 8 bin 406 iş yerinin MESEM sözleşmesini feshettiğini duyurmuştu. Böylece çocukların çalıştırıldığı iş yerlerinin yüzde 10’a yakınının da güvenli olmadığı ortaya çıkmıştı. O tarihten sonra ise MEB’den iş güvenliği için herhangi bir açıklama yapılmadı. 11 çocuğun çalışırken can verdiği işletmeler için ne yapıldığı ise bilinmiyor. Öte yandan OSTİM’de MESEM kapsamında çalıştırılan çocuklara iş kazalarına yönelik hukuki ve cezai sorumluk “Size ve velilerinize aittir” ifadelerinin yer aldığı sözleşmeleri gazetemiz gündeme taşımıştı.
“ORGANİZE ÇOCUK CİNAYETLERİ”
Akademisyen Özgür Müftüoğlu, MESEM’lerde yaşanan çocuk cinayetlerini organize olarak nitelendirdi. MEB ve sermeye iş birliği ile bu çocukların okuldan koparılarak MESEM’ler eliyle iş yerlerinde çalıştırıldığına vurgu yapan Müftüoğlu “Bunlar çocuk kölelerdir, işçi değil. Organize çocuk cinayetleri yaşanıyor” dedi. Eğitimde 4+4+4 modeli getirildiğinde bu yaşanacakların olacağını öngörüp itiraz ettiklerini hatırlatan Müftüoğlu, “Bu modelle ikinci 4 yıldan itibaren çocukların işçi olarak çalıştırılmasının önü açıldı” dedi.
“EĞİTİM BAHANESİYLE İŞÇİLİĞE ZORLANIYORLAR”
Bugün yaşananların çocuklar için 19’uncu yüzyıl koşullarından daha ahlaksız olduğuna işaret eden Müftüoğlu “Çünkü bugün çocuk çalıştıranlar bunu bir eğitim gibi sunarak 14-15 yaşındaki çocukların çalıştırılmasını meşrulaştırmak istiyorlar. Sınıfta kalanı bile işçiliğe zorluyorlar. Daha ucuza çalışacakları ve itaat edecekleri için çocukları tercih ediyorlar. MESEM ile de çocuklar MEB eliyle sermayeye peşkeş çekiliyor” ifadelerini kullanarak, eğitim bahanesiyle çocuk işçi çalıştırmanın yaygınlaştırıldığını söyledi. Yaşananların çok organize, MEB ile sermaye iş birliğinin sonucu olduğunu yineleyen Müftüoğlu “Bu çocukların durumu mahkumların ucuza çalıştırılmasıyla benzer. Sanayinin en acımasız koşullarında çalıştırılan çocuklar öldürülüyor. Bu yaşananlar 19’uncu yüzyılda madenlerde ölümüne çalıştırılan çocukların durumunu hatırlatıyor” tepkisini gösterdi.
“1 YILDA 3 İŞ KAZASI YAŞADIM”
MEB’e göre MESEM’lerde 336 çocuk iş kazası geçirirken gazetemize konuşan OSTİM ve İMES’te çalışan çocukların neredeyse tamamının bir iş kazası geçmişi var. Hemen hemen her çocuğun elinde, yüzünde iş kazası izi var. İşte o çocukların anlattıkları:
- Pendik’te çalışan 17 yaşındaki Temirhan Önler: 1 yılda 3 iş kazası geçirdim. Parmaklarımda his kaybı var, patronum MESEM’li öğrenci çalıştırmaya devam ediyor.
- İMES’te çalışan 17 yaşındaki Taner: Demir bilye yüzüme çarptı, buz tutup gönderdiler.
- OSTİM’de çalışan 16 yaşındaki Berat: İş güvenliği yok. Kazalar göz göre göre yaşanıyor.
- OSTİM’de çalışan 15 yaşındaki Erol: Bizim canımız kaç para? Bir motor kadar değerimiz yok!
697 BİN MESEM’Lİ ÇOCUK VAR
- 2 milyon: Çalışan çocuk işçi sayısı
- Yüzde 22: Çocukların iş gücüne katılım oranı
- 697 bin 368: MESEM’deki çocuk (öğrenci) sayısı
- 34: Son 6 ayda iş cinayetinde ölen çocuk sayısı
Kaynak: EVRENSEL – Vural NASUHBEYOĞLU
***
*2023-2024 döneminde Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) kapsamında çalıştırılırken hayatını kaybeden çocuk işçiler..
1- Alperen Enes Ural..
17 yaşında..
Manisa Soma’da stajyer olarak çalıştığı inşaatta doğalgaz borusu döşerken yüksekten düşerek yaralandı..
Beş gün tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti..
2- Murat Can Eryılmaz..
17 yaşında..
Kilis MESEM 12. Sınıf öğrencisi..
13 katlı bir inşaatta çalışırken yüksekten düşerek ağır yaralanmıştı..
72 gündür tedavi gördüğü Malatya Turgut Özal Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hayatını kaybetti..
3- Erol Can Yavuz..
15 yaşında..
Kütahya Mesleki Eğitim Merkezi İç Mekan Mobilya Teknolojisi Dalı 9. Sınıf Öğrencisi..
Kütahya Yeni Sanayi Sitesi’nde staj yaptığı mobilya atölyesinde üzerine sunta blokların devrilmesi sonucu hayatını kaybetti..
4- Arda Tonbul..
14 yaşında, Özkanlar Metal Demir Çelik Endüstrisi AŞ İşçisi..
İstanbul Büyükçekmece’de staj gördüğü işyerinde kafası sac büküm makinesine 16 dakika sıkışması sonucu ağır yaralandı..
6 gündür tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti..
Giresun Çamoluklu..
5- Ömer Çakar..
17 yaşında, Diyarbakır Kayapınar Şehit Abdulvahap Çokur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıf Öğrencisi..
MESEM kapsamında klimacıda staj yapıyordu..
Klima takarken 2.kattan düşerek ağır yaralandı..
Altı gündür tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti..
6- Zekai Dikici..
16 yaşında..
Manisa Alaşehir Sümer Oral Mesleki Eğitim Merkezi’nde Elektrik Tesisat Bölümü 11. Sınıf Öğrencisi..
Akşam saat 19.00 civarı bir inşaatta elektrik tesisatı döşeme işi yaparken 5.kattan düşerek hayatını kaybetti..
7- Ulaş Dumlu..
17 yaşında, ERMES Bilim Teknik Koleji Elektrik Bölümü 12.sınıf öğrencisi..
Konya Ereğli’de stajyer yaptığı elektrik firması ile gittiği Bahri Dağdaş Şeker Fabrikası’nda arıza gidermek için çıktığı elektrik direğinden arıtma havuzuna düşerek hayatını kaybetti..
8- Alperen Kocayavuz..
15 yaşında, Fatih Sultan Mehmet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencisi..
Ankara Çubuk’ta stajyer olarak çalıştığı inşaatın 6.katından asansör boşluğuna düşerek hayatını kaybetti..
Karaman Köyü’nden..
9- Eren Dağ..
16 yaşında….
Konya Karapınar’da, saat 20.00 sularında, MESEM kapsamında çalıştığı sondaj firmasıyla gittiği Akören mevkiinde bir tarlada kuyu açmak için sondaj çalışması yapılırken elektrik akımına kapılarak hayatını kaybetti..
Kaynak: İSİG Meclisi
