Artan enflasyon ve hayat pahalılığı karşısında dayatılan düşük ücretlere karşı işçiler dünyanın dört bir yanında greve çıkıyor, direniş ve protesto gösterileri düzenleniyor. Asgari ücretin açlık sınırının altında kalması, çoğu patronun asgari ücret sınırında ücret dayatması nedeniyle Türkiye’nin dört bir yanında işçiler iş durdurdu, direnişe geçti.

Derlediğimiz 2022 yılının Eylül ayına kadar olan işçi direniş ve grevlerinde, ücretlerin artırılması, sendikal hakkın tanınması, iş güvenliğinin sağlanması, mobing tarzı uygulamaların sonlandırılması temel talepler olarak sıralandı.

İşverenlerin sendikalara yönelik düşmanca tutumlarının yanı sıra, sendikalı işçileri işten atmasına karşı başlatılan direnişlere, işverenin talebiyle polis ve jandarma müdahale etti, işçiler darp edilerek gözaltına alındı.

İşçiler, üretimden gelen güçlerini kararlı bir biçimde sürdürmeleri halinde taleplerinin karşılanmasını sağlarken, zaman zaman kamuoyunun desteğini de aldı. Ancak çoğu grev ve direniş yaygınlaşamadan ve kitleselleşemeden sonlanmak durumunda kaldı.

Direnişleri Ocak, Şubat ve Mart-Eylül olarak üç ayrı bölümde yayınlıyoruz.

2022 yılı Ocak ayı direnişleri; 

Rifis Makine patronu sendikaya karşı  

İstanbul Kartal’da Fezer’e bağlı Türk-Alman ortaklığındaki Rifis Makine işçileri 3 Ocak 2022’de anayasal haklarının ihlal edilerek sendikal haklarının tanınmaması ve 8 işçinin işten çıkarılmasını protesto etmek için işgal eylemi başlattılar.

Birleşik Metal-İş Sendikası’nda örgütlenen Rifis işçileri kazandıkları toplu sözleşme hakkının Rifis işvereni tarafından tanımaması ve 8 işçiyi işten atması üzerine başlattıkları işgal eylemini bir süre sonra sonlandırırken, işçilerin bir kısmı işten atılan arkadaşlarıyla birlikte anayasal haklarını kullandıklarını, sendika haklarının tanınması gerektiğini belirterek fabrika önünde direnişe başladılar.

Lila Kâğıt işvereni örgütlenen işçileri işten attı 

Tekirdağ’daki Lila Kâğıt fabrikası işçileri, işyerinde gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle yaşanan iş kazaları, baskı ve düşük ücret ve işten atmalara karşı 6 Ocak 2022’de direniş başlattı.

İşçilerin Türk-İş’e bağlı Selüloz-İş Sendikası’nda örgütlenmesi üzerine pandemi döneminde beş kat büyüyen Lila Kağıt işvereni, “performans düşüklüğü” bahanesiyle işçileri işten atmaya başladı. Selüloz-İş Sendikası işten atmaları protesto etmek için 3 Aralıkta bir basın açıklaması yapmış, işvereni sendikayı tanımaya ve baskılara son vermeye çağırmıştı. Ancak işten atmalar devam etti, işten atılan işçi sayısı 60’ı buldu.

İşten atılan işçiler fabrika önüne çadır kurarak direnişe başlarken, Selüloz-İş örgütlü olduğu fabrikalardan işçilerin katılımı ile fabrika önünde eylem düzenledi. Eyleme grevdeki Tekgıda-İş üyesi Bel Karper işçileri, MESS grup sözleşmesinde olan Türk Metal üyesi Disa Otomotiv işçileri ile birlikte IndustriALL Küresel Sendika Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Özkan, Türk-İş İstanbul Bölge Başkanı Adnan Uyar ve Tekirdağ’daki Türk-İş’e bağlı sendikaların şube yöneticileri ve siyasi partilerin üyeleri de destek verdi. Polisin müdahale girişimine işçiler tepki gösterince arbede çıktı.

Yüzlerce işçinin işten atıldığı Oppo’da direnişi sendika kırdı

Akıllı telefon üretimi yapan İstanbul Tuzla’daki Oppo fabrikasında 500 işçi kurdaki dalgalanmalar ve hammadde teminatında yaşanan sorunlar gerekçe gösterilerek 28 Aralık’ta 8 günlüğüne izne çıkarılan işçiler 3 Ocak’tan itibaren telefonla aranarak işten çıkarıldılar. Kiminin ise evine işten çıkarıldıklarına dair noterden tebligat gönderildi.

Türk İş’e bağlı Türk-Metal Sendikası üyesi olan işçiler, sendikanın işten atmalara karşı sessiz kalmasına tepkililer. Çok çalıştıklarını, haklarını alamadıklarını söyleyen İşten çıkarılan işçiler, fabrika önünde direnişe başladılar.

İşçilerin fabrika önündeki direnişini kıran, tehdit ve baskıyla işçileri sendika şubesine götüren Türk Metal Sendikası yetkilileri, işçilerin içeride kalan hakları için mücadele edeceğini söylemesine rağmen; işe geri dönme talebine ilişkin herhangi bir açıklamada bulunmadı.

BBC İstanbul Ofisinde çalışan basın emekçileri greve çıktı

Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın (TGS) örgütlü olduğu BBC İstanbul ofisinde çalışan basın emekçileri, TGS ve BBC işvereni arasında yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine 14 Ocakta greve çıktı.

BBC işvereni, İki yıl üst üste enflasyon oranının çok altında ve son yapılan toplu sözleşme görüşmelerinde ise yüzde 20 zam teklif etmesi üzerine basın emekçileri grev kararı aldılar. Taleplerinin karşılanması üzerine 28 Ocakta grevlerini sonlandırdılar.

BBC İstanbul Bürosu önünde açıklama yapan işçiler, imzalanan toplu sözleşme ile yıllık yüzde 32 zam, günlük brüt 60 lira yemek parası, aileleri kapsayan sağlık sigortası, brüt 1200 lira gözlük parası alacaklarını, grevlerine son verdiklerini belirttiler.

Çimsataş’ta aralarında işçi temsilcilerinin de olduğu 12 işçi işten atıldı

İmzalanan MESS sözleşmesinin gerçek enflasyonun çok altında kalmasına tepki gösteren ve ek zam talep eden Birleşik Metal-İş üyesi Mersin’deki Çimsataş işçileri 13 Ocak’ta gece vardiyasında iki saat iş durdurma eylemi yapmışlar ardından gündüz vardiyalarının katılımıyla üretimi durdurmuşlardı. Güvenlik güçlerinin müdahalesiyle fabrikadan çıkarılan işçiler, direnişi dışarıda sürdürdüler.

İşçiler, birinci 6 ay için MESS’in belirlediği yüzde 27’nin üzerine yüzde 35 ek zam istiyorlardı. İşyeriyle ilgili çeşitli taleplerini de sıralayan işçiler, ayrıca eylem nedeniyle kimsenin atılmayacağının garantisinin verilmesini istediler.

İşçilerin direnişi sürerken, Çimsataş patronu aralarında iki temsilcinin de olduğu 12 işçiyi işten çıkardı. İşçiler işten çıkarıldıklarını telefonlarına gelen mesajlarla öğrendiler. Fabrika yönetimi tarafından işçilere gönderilen mesajda, “İşyerinde 12/01/2022 tarihinde saat 16.00’dan itibaren iş bırakmak suretiyle başlattığınız ve işyeri işgaline dönüşen yasa dışı eylemi sona erdirerek işbaşı yapmanız ya da işyerini terk etmeniz için yazılı ve sözlü olarak yapılan duyuru ile ihtarlara rağmen yasa dışı eyleme devam ettiğinizden; Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.70 ile İş Kanunu m.25/II-h hükümlerine göre iş sözleşmeniz haklı sebeple, ihbar ve kıdem tazminatı ödemeksizin 13 Ocak 2022 tarihinde feshedilmiştir” denildi.

DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası yetkililerinin fabrika yönetimiyle yaptığı görüşmeler sonucunda “işyeri koşullarının iyileştirilmesi” konusunda anlaşmaya varıldığı, patron temsilcilerinin “iş barışının sağlanması” kaydıyla atılan işçilerin tazminatlarının ödeneceğini ama kesinlikle işe alınmayacakları bildirilmesine rağmen, sendikanın işçilerle yaptığı görüşme sonrasında direniş dördüncü gününde bitirildi.

Sivas Divriği’de maden işçileri taleplerinin bir bölümünü direnerek kazandılar

Sivas Divriği’de OYAK-ERDEMİR işletmelerinin alt taşeronu olan Çiftay Madencilik’te çalışan 600 demir madeni işçisi 15 gündür işveren temsilcileriyle yürüttükleri görüşmelerin sonuçsuz kalması üzerine 17 Ocak’ta iş durdurdu. Direnişin 3. gününde jandarma ve polis zoruyla dışarıya çıkarılan işçiler direnişlerine dışarıda devam ettiler.

Şirket yetkilileriyle görüşmek için Divriği’ye doğru yürüyüşe geçen işçileri polis durdurdu. Polis ile yapılan görüşme sonrası işçilerin temsilcileri ile şirket yetkilileri arasında görüşme sağlanacağı işçilere bildirildi.

İşyeri temsilcileri ile yapılan görüşmede işveren yüzde 51 zam teklif etti ve sosyal haklarda bazı iyileştirmelerin yapılacağı sözünü verdi. Ancak temsilciler yüzde 51 zamma ilave olarak maaşlarına her ay bin lira ek ücret ödenmesini, ikramiye ve yemek ücreti verilmesini, işten atılmaların önlenmesini talep ettiler. 18 Ocak sabahı bir araya gelen işçiler talepleri kabul edilinceye kadar direnişe devam etme kararı aldılar. Şirket ise işçilere mesaj atarak işbaşı yapmamaları durumunda işten atmakla tehdit etti.

CHP, MHP ve AKP’li ilçe yöneticileri, maden patronuyla ortak hareket ederek direnişi bitirmeleri konusunda işçileri tehdit ettiler, Çiftay Şirketi’nin Divriği’den gitmesi halinde maden işçilerinin tamamının işine son verileceği mesajını yaydılar.

Direnişin 3. gününde işçilerin taleplerinin kısmen karşılandığı bir anlaşma yapıldı. Anlaşma gereğince, işçilere yüzde 51 zam yapılacak. Banka Maaş Promosyonu, gıda ve yemek farkı ücretleri ile yakacak yardımı olarak her ay ek 750 lira ödenecek. İşçilerin 1000 liralık seyyanen zam talebi ise 250 lira olarak verildi. Böylece en düşük ücret alan asgari ücretli (4250) madencinin eline toplamda 5250 lira geçmiş olacak.

Trendyol Express kuryeleri mücadele ederek kazandı

Trendyol Express kurye işçileri, yapılan yüzde 11 zam oranını yetersiz bularak, şirketin Maslak’taki genel merkezinde 25 Ocak 2022’de direniş başlattı. Trendyol’un kendi çalışanlarına yüzde 46 zam yaptığını söyleyen işçiler, ortalama yüzde 11 zam yapmasını kabul etmedikleri için kontak kapattılar.

Direnişin üçüncü gününde Trendyol şirketi ile yapılan görüşme sonrasında ücret zammının yüzde 38,8’e çıkarılacağı, eylemlere katılan kuryelerin sözleşmelerinin feshedilmeyeceğinin açıklanması üzerine işçiler eylemlerini sonlandırdılar.

İşçiler, verilen zammın takipçisi olacaklarını, mobbinge izin vermeyeceklerini, verdikleri hak mücadelesi nedeniyle işten atma saldırısı olduğu takdirde, tek vücut olup bu saldırıya da karşı duracaklarını duyurdular.

Sağlık emekçileri hakları için ülkenin dört bir yanında Beyaz Nöbet’te

Hekimlerin ekonomik ve özlük haklarında düzenleme içeren yasa tasarısının geri çekilmesine ve ocak ayında görüşüleceği söylenmesine karşın hâlâ görüşülmemesine karşı 4 Şubat’a kadar devam edecek “Beyaz Nöbet”, 26 Ocak 2022 günü Türk Tabipleri Birliği (TTB) önünde ve eş zamanlı olarak illerde düzenlenen basın açıklamasıyla başladı.

Sağlık emekçileri, ek göstergelerin 3600’den 7200’e kadar kademeli olarak yükseltilmesini, personel sayısının artırılmasını ve bunların kadrolu olmasının yanı sıra uzun süreli ve angarya çalışmanın kaldırılması, fazla mesailerin ücretlendirilmesi, emekli maaşlarının arttırılması, sağlıkta şiddetin önlenmesi ve işyerlerinde güvenli çalışma koşullarının sağlanması, özel sağlık kuruluşlarında taşeronlaştırma ve güvencesiz çalışmaya son verilmesini talep ediyorlar.

HepsiJet ve Scotty kuryeleri de direnişe geçti

Trendyol Express kuryelerinin sefalet zammına tepki göstererek başlattığı direnişin kazanımla sonuçlanması sektörde çalışan diğer kuryelere de güç ve cesaret verdi. Trendyol’un ardından HepsiJet ve Scotty kuryeleri de düşük zamlara karşı mücadele başlattılar.

Düşük ücret zammına karşı HepsiJet kuryeleri 27 Ocak’ta kontak kapattılar. Kontak kapatma eylemlerinin ardından şirket bazı kuryelerin sözleşmesini feshetti ancak direniş ülke geneline yayıldı.

Şirketin 29 Ocak’ta yüzde 46 oranında zam yaptığını iddia eden açıklamasına tepki gösteren işçiler, yüzde 46’lık zam iddiasının gerçeği yansıtmadığını söylediler, zamma itiraz ettikleri için işten atılan arkadaşlarının geri alınmasını ve şirketin garanti ücret adı altında 12 bin 500 lira sabit ücret konusunu kabul etmelerini talep ettiler.

Aynı gün Scotty şirketinin yüzde 22’lik zam teklifini kabul etmeyen Scotty kuryeleri de direnişe geçtiler. Şirketin Kâğıthane’deki genel merkezi önünde bir araya gelen kuryeler burada bir basın açıklaması yaptılar.

Esnaf kurye olarak çalışan Scotty çalışanları, yeni bir eylem planı hazırlayana dek kontak kapatma eylemlerine ara verdiklerini duyurdular.

Farplas’taki direnişinin başında kadınlar vardı

Kocaeli Dilovası’nda otomotiv şirketi olan Farplas fabrikasında sendikalı oldukları için işten atılan işçiler fabrika önünde direniş başlattı. 31 Ocak’ta işten çıkarılan işçilerin geri alınması, sendikanın tanınması, eşit ücret ve kreş hakkı talepleri ile direniş başlatılan direnişin başını kadınlar çekiyor.

İşçiler, işten atılmalarını protesto etmek için 30 Ocak’ta fabrikanın içine girmiş, polis fabrikaya baskın yaparak 100’ün üzerinde işçiyi gözaltına almıştı. Aynı gece serbest bırakılan işçiler fabrika önünde direniş başlatmışlardı.

Sendikal hakları ve talepleri için fabrika önünde direnişte olan Farplas işçileri 59. Günde “Sendikalaşma için verdiğimiz mücadele devam edecek” diyerek direnişlerini sonlandırdılar.

YemekSepeti, işçilerin örgütlenmesini önlemek için iş kolu değişikliğine gidiyor 

YemekSepeti ve iştiraki Banabi işçileri yüzde 32,7 zam teklifini kabul etmedi. 31 Ocak’ta kısa süreli kontak kapattı.

Trendyol, HepsiJet ve Scotty gibi firmalardan farklı olarak çalışanlarının hepsinin “esnaf kurye” (*) olmadığı, birçoğunun kadrolu olarak çalıştığı YemekSepeti ve Banabi işvereni, kadrolu çalışanların istifasını isteyip esnaf kurye olmaya zorluyor.

İşçilerin TÜMTİS’te örgütlenmesine ve sendikanın aldığı yetkiye itiraz eden YemekSepeti patronu, işçileri engellemek için işkolu değişikliğine gitti ve işçi çıkarımı yaptı.

Banabi işçileri, iş kolu değişikliğini kabul etmeyerek depolarda da örgütlenmeye başladılar.

Enflasyonun altında zam öneren işverene karşı İşçiler,  net 5500 TL, prim ve yan haklar ve iyileştirme, hakkını arayan işçilerin işten atılmaması, sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılmasını, sendikal yetkiye yapılan itirazın geri çekilmesini talep ediyorlar.

Sendikal faaliyetin güvence altına alınması talepleriyle mücadele eden kuryeler, talepleri kabul edilinceye dek boykot çağrısında bulunuyorlar.

(*) Esnaf kuryelik modeli şirketler tarafından özellikle pandemi ile başlayan süreçte oldukça tercih ediliyor. Çünkü kurye emekçilerinin yıllık Bağkur, vergi, kendi satın aldıkları araçlarla ilgili her türlü bakım, benzin, mazot masrafları, yemek ihtiyaçları yine kuryeler tarafından karşılanıyor. Burada emekçi bunca yükün altında ezilirken şirketler karına kar katmaya devam ediyor.

Kaynak: udidder.org

Kaynak: Siyasi Haber