Bilim dünyasının kısa süre önce tanıştığı Covid-19 hastalığıyla ilgili her geçen gün yeni bir veri ve buna bağlı sorular ortaya çıkıyor. Doktorlar şimdi de hastalığın sekizinci gün civarında aniden ve anlaşılmaz şekilde kötüleşmesinin nedenini anlamaya çalışıyor.
ABD’de farklı hastanelerinde doktorlar ‘ikinci hafta çöküşü‘ olarak adlandırılan bu duruma uyan vakalar konusunda uyarılar yapıyor.
Southern California Üniversitesi’nden Dr. Sunny Jha 60 yaşında durumu stabil olan erkek bir hastanın aniden kötüleşerek solunum cihazına bağlandığını söyledi.
NewYork-Presbyterian’dan kardiyolog Dr. Mark Eisenberg gözlemlediği vakaları şöyle anlattı: “Bu kişilerde gördüğümüz şu; semptomları olan hastalar ilk hafta bitip ikinci haftaya başlarken iyi hissetmeye başlıyor, sonrasında aniden kötüleşiyor. Örneğin bir hasta iyileşmeye başlamışken bir anda nefes darlığı yaşamaya başlıyor. Acil servise gittiğinde entübe edilemeden ölüyor. Hasta yalnızca 51 yaşındaydı.”
Doktorlar bazı Covid-19 hastaları için ikinci haftanın neden bu kadar kritik ve tehlikeli olduğunu henüz çözebilmiş değiller.
New Jersey’de acil tıpta görevli Dr. Sampson Davis bunun çok garip bir durum olduğunu, böyle bir gidişatın tıpta rastlanır bir durum olmadığını söylüyor: “Yani hasta ya sistematik, kronolojik şekilde kötüleşir; ya da tam tersi iyiye doğru gider. Covid-19’da bazı hastaların neden bu kadar ani ve hızlı şekilde kötüleştiğini bilmiyoruz”.
‘İlk hafta virüs kendini çoğaltıyor, ikinci hafta akciğere ulaşıyor’
Bazı doktorlarınsa bu durumu açıklayan teorileri var. George Washington Üniversitesi yoğun bakım ünitesi direktörü Dr. Danielle Davison kötüye giden semptomların hastalığın kendi gelişiminden kaynaklı olabileceğini düşünüyor: “İlk hafta virüs kendini çoğaltıyor, ikinci hafta ise aşağı doğru harekete geçip solunum sistemine, akciğerlere ulaşıyor.”
Davidson bu durumdan vücudun bağışıklık sisteminin sorumlu olabileceğini söylüyor. Viral enfeksiyona aşırı reaksiyon gösteren bağışıklık sistemi de ‘suçlu‘ olabilir.
Dr. Jha ise virüsün kanda oksijen taşınmasını zorlaştırmasından kaynaklanan oksijen yetersizliği, organ yetmezliği, akciğerde çökme gibi durumlara neden olabileceğini düşünüyor.
Virüs taşıyan bazı hastaların kalp krizi geçirmesi de kalbe yeterince oksijen gitmediğini gösteriyor. Aynı şekilde beynine yeterince oksijen gitmemesi hastalarda beyin hasarı ya da pıhtıdan kaynaklanan inmelere sebep olabiliyor.
‘İkinci hafta çöküşü‘nün birçok nedeni olabileceği ortada, ancak doktorlar hala bunun hangi hastaların başına gelebileceğini kestiremiyor. Yaş bir faktör gibi görünse de bu durum genç hastaların da başına geldiğinden tek başına açıklamaya yetmiyor. Yine de doktorlar yeni algoritmalar geliştirerek ve bir takım önlemler alarak ‘ikinci hafta çöküşü‘nün önüne geçmeye çalışıyor.
Kaynak: DİKEN