ABD’de çocuklarda görülen Covid-19 vakaları temmuz ayından bu yana yüzde 240 arttı. Amerikan Pediatri Akademisi (APP) verilerine göre geçen hafta çocuklarda 243 bin 373 yeni vaka kayda geçti. Şimdiye kadar toplamda yaklaşık 5,3 milyon çocuğun Covid-19’a yakalandığı bildirilirken, mevcut durumda çocukların toplam vakaların yüzde 29’unu oluşturduğuna dikkat çekildi.
***
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının paylaşımındaki adaletsizliğin devam etmesi halindedaha fazla varyantın ortaya çıkacağı, sosyal ve ekonomik bozulmanın uzayacağı uyarısında bulundu. Ghebreyesus, dünya genelinde bugüne kadar 5,7 milyar doz Kovid-19 aşısı uygulandığına, Afrika kıtasının ise bu aşılardan sadece yüzde 2 pay alabildiğine dikkati çekti. DSÖ’nün hedefinin küresel olarak yıl sonuna kadar dünyada her ülke nüfusunun yüzde 40’ının aşılanması olduğunu tekrarlayan Ghebreyesus, Afrika’da bu hedefe yalnızca iki ülkenin ulaşabildiğini aktardı.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Günlük vaka sayısında ikinciliğe yükseldik! Son 24 saatte yeni vaka sayısı 27 bin 802 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 276 kişi. Toplam vaka sayısı 6 milyon 711 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 60 bin 393 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 335 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı azalmaya devam ederek 450 binin altına indi, 448 bin 368 aktif hasta sayısına sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Eskişehir’de bir haftada 7 okul karantinaya alındı. Eğitim Sen Şube Başkanı Alkan, pandemi koşullarında eğitimdeki sorunların çözümü konusunda MEB’in neredeyse hiçbir adım atmadığını belirtti.
***
Koronavirüsünün ortaya çıkmasıyla toplu ulaşım kullanımı İstanbul’da yarı yarıya düştü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin verilerine göre, kentte otobüs, metrobüs, şehir hatları, metro, tramvay ve özel deniz hatlarından oluşan toplu ulaşım araçlarının kullanımı Covid-19’dan etkilendi. Toplu ulaşım araçlarını kullanan kişi sayısı, pandemi öncesi 2019 yılının ilk 6 ayında 1 milyar 101 milyon 89 bin 475 kişiyken 2020 yılının ilk 6 ayında yüzde 40 azalarak 653 milyon 674 bin 91’e geriledi. Bu yıl aynı dönemde ise toplu ulaşım kullanımı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 azalarak 562 milyon 117 bin 871 kişi olarak kayıtlara geçti. Salgından önce 2019 yılının ilk 6 ayı ile bu yılın aynı dönemi arasında ise yüzde 49’luk düşüş yaşandı.
***
Sağlık Bakanlığı’nın koronavirüs risk haritasında 100 binde 270, 56 vaka ile nüfusa oranla hastalığın en çok görüldüğü iller arasında yer alan, yoğun bakımların doluluk oranı ise yüzde yüze ulaşmış durumda olan Urfa, aşılamada son sıralarda yer alıyor.. Her gün en az 15 hasta COVID-19 nedeniyle hayatını kaybediyor. Aşılanma oranının %64,4 olduğu Urfa’da, halk aşıya karşı tereddüt yaşıyor. Urfalılar, BionTech aşısındaki onam formunun tedirginliğin en büyük nedeni olduğunu söylüyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) delegesi Uz.Dr. Kenan Gengeç, “Urfa’da özellikle kırsal kesimlerde aşı tereddüdü yaşandığını” söyledi. “Ekonomik durumun düşük olduğu yerlerde aşı tereddüdün çok daha fazla olduğunu” belirten Geçken, “Bunun birkaç nedeni var, bunlardan birincisi güvensizlik sorunu, ikincisi anadilinde sağlık hizmeti sunma problemi var, insanlara ulaşılamıyor ve dili bilmediği için kaygıları tam cevaplanamıyor” dedi. Yoğun bakımların yüzde yüz dolu olduğunu ifade eden Geçken, “Urfa’da günlük ölü sayısı 15-20’yi bulabiliyor. Şu an yoğun bakımda entübe 7 gebe hasta bulunuyor” diye konuştu.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Urfa’nın Covid-19 aşı oranında yüzde 65’i geçtiğini ve aşı haritasında turuncudan sarı renge döndüğünü belirtti. Koca, aşı oranı yüzde 65’in altında olan tek ilin ise Gümüşhane olduğunu ifade etti. Toplumu aldatma devam ediyor…
***
Aşı yapılacak nüfus alt sınırının 12 yaşa indirilmesi, 3. doza rağmen halen günlük 1 milyon doza ulaşabilmiş değiliz. Sağlık Bakanlığı hızlı ve etkin aşılama için herhangi bir çaba göstermiyor, aşılama kendi rtiminde devam ediyor. 14 Eylül saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 570 bin 9 doz aşı uygulandı.
Türkiye’de bugüne kadar, 51 milyon 979 bin 208 birinci doz, 40 milyon 921 bin 431 ikinci doz, 9 milyon 562 bin 25 üçüncü doz aşı uygulandı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması % 83.7, ikinci doz ortalaması % 65.9 oldu.
Oysa sağlık otoriterleri tüm nüfusa göre aşı oranın hesaplanmasını öneriyor. Böyle ele alırsak birinci doz aşı oranı % 62.2, ikinci doz ise % 48.9 olduğunu görürüz. Buna göre salgını kontrol için hedeflenen nüfusun %70’inin ikinci dozu yaptırması hedefinin oldukça gerisindeyiz. Bölgeler ve iller arasında ciddi eştisizik devam ediyor. Mülteciler ve ötekileştirilen topluluklarda ne kadar aşı yapıldığı verisine ulaşamıyoruz. Dahası Delta varyantı nedeniyle bu oranın en az %85 olması gerektiği iddia ediliyor. Türkiye özgünlüğünde istatistik krtik bir konuda 2 doz Sinovac yapılanların ‘ikinci doz aşı oranı’ hesaplanmasına dahil edilmesi. Salgın kontrolü için iki doz Sinovac’ın yeterli olmadığı kabul ediliyor, bu nedenle bu kişilerin 3.doz aşı olunca (Sinovac ya da Biontech) hesaplamaya dahil edilmesi daha gerçekçi değerlendirmeyi sağlayacaktır. Özellikle yaşlı nüfusun 3. doz aşılanması konusunda ciddi sorunlar olduğunu sahadan elde ettiğimiz verilerle söyleyebiliriz.
***
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ergin Çiftçi, mevcut çalışmaların aşıların çocuklarda güvenli ve etkili olduğunu gösterdiğini vurguladı.
***
İsrail’de aşı karşıtlığıyla bilinen ve salgın tedbirlerine karşı gösteriler düzenleyen Hai Shaulian, Covid-19’dan öldü. Geçtiğimiz hafta Covid-19 belirtileriyle hastaneye kaldırılan Shaulian’ın Wolfson Tıp Merkezi’nde vefat ettiği belirtildi.
***
Japonya’da, Tokyo ve Osaka’ya yakın ilçelerde uygulanan Pfizer üretimi koronavirüs (Covid-19) aşısının şişeciklerinde yabancı madde saptandı.
Japonya’da içeriğinde yabancı madde saptanan Moderna üretimi bazı aşı serilerinin kullanımının askıya alınması sonrasında, Pfizer aşıları da araştırıldı.
***
Prof. Dr. Uğur Şahin ile Dr. Özlem Türeci, İngiliz basınına açıklamalarda bulundu. Türeci ile Şahin çifti, “Virüs mutasyona uğramaya devam edecek. Bu uzun bir savaş olacak ve halihazırda sadece mutasyonun ilk jenerasyonunu görüyoruz” derken, “Mu varyantı, aşıların yarattığı korumayı geçemese bile başka bir mutasyon bunu gerçekleştirebilir” ifadesini kullandı.
***
Covid-19 vakaları düşüş eğilimine girse de halen yüksek hızda devam ediyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 226 milyon 630 bini geçerken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4 milyon 662 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 19 milyonun altında devam ediyor, dün itibarıyla yaklaşık 18 milyon 636 bine yakın aktif hasta sayısına sahibiz. Düşme eğilimi de olsa hala yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 512 bin 992 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 937 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (142.1 bin), Türkiye (27.8 bin), Hindistan (27.5 bin), İngiltere (26.6 bin), İran (22.3 bin), Filipinler (18.1 bin), Rusya (17.8 bin), Malezya (15.7 bin), Brezilya (13.4 bin), Tayland (11.8 bin), İsrail (10.7 bin), Vietnam (10.5 bin) ve Fransa (10.3 bin).
***
İngiltere’de Covid vaka senaryolarına göre iki farklı kış eylem planı oluşturuldu. İngiliz Sağlık Servisi NHS’in yükünü azaltmayı ön gören A Planı, aşı ve test üzerinden şekilleniyor. NHS’in vakalarla baskı altına girmesi üzerinden şekillenen B Planı ise, maskenin yeniden zorunlu hale gelmesi gibi adımları içeriyor. Sağlık Bakanı Sajid Javid tarafından açıklanan A Planı’nın üç temel ayağı bulunuyor:
Plan; test, pozitif vakaların takibi ve virüs kapanların karantina altına girmesi uygulamalarının devamını da içeriyor. İş yerlerinden de, NHS’in verdiği Covid pasaportu ya da test durumunu sorgulamayı değerlendirmesi istenecek. Ülkede, Eylül ayının sonu için planlanan ve gece kulübü gibi mekanlara giriş için aşı pasaportu zorunluluğu ön gören değişiklikten geri adım atılmıştı.
B Planı aşamasına ise ancak NHS’in yoğunluktan korunması noktasında ek önlemler gerekirse geçilecek. Bu olası durumda, halktan daha dikkatli hareket etmeleri istenecek, Covid pasaportu uygulaması ile maske kullanımı da zorunlu olabilecek. B Planı içinde yeniden uzaktan çalışma tavsiye edilmesi de yer alıyor.
İngiltere Baş Bilim Danışmanı Sir Patrick Vallance, geçen yıl, şu an mevcut sınırlamalar geçerli olsa, vaka sayısı patlamış olurdu diyerek aşılamanın önemini ortaya koydu. Vallance, ülkede halen beş milyon civarında insanın aşı olmadığını da söyledi. Ülkede gelecek haftadan itibaren ikinci doz aşısını en az 6 ay önce olmuş yaklaşık 30 milyon kişiye takviye aşıları yapılmaya başlanacak. Bu 30 milyon kişi arasında 50 yaş üzerindekiler, sağlık problemi olan daha genç yetişkinler ve sağlık sektörü çalışanları da var.
***
İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, okulların açılmasıyla görülme sıklığı artan Norovirüs hakkında uyarılarda bulundu. Norovirüs’ün dünyadaki ishalli hastalıkların en sık nedeni olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, bu enfeksiyonun da kolaylıkla salgınlara yol açabileceğini söyleyerek “Norovirüs salgın yapabilir. Çünkü çok kolay bulaşabilir. Covid gibi kapalı ortamlarda, yakın temasta bulaşma riski artar. Hızlı yayılır. Mesela sınıfta bir çocuk kustuğunda o sırada çevreye yayılan partiküllerden bile diğer çocuklara bulaşabilir. Çok çok kolay yayılabilen bir virüs” dedi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 08.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
