Pandemi Gündemi
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) en yetkili bulaşıcı hastalık uzmanı ve Başkanı Joe Biden’ın koronavirüs (Covid-19) salgınındaki baş danışmanı Dr. Anthony Fauci, pandemideki risklere rağmen artık yavaş yavaş normale dönmenin zamanının geldiğini söyledi. Fauci, eyaletlerin, vatandaşları pandemiye ve üçüncü yılına giren salgından kaynaklanan atalete karşı korumak arasında zor bir tercihte bulunması gerektiğini belirtti.Fauci’nin röportajı öncesi ABD’li sağlık yetkilileri Omicron vakalarının azalmasıyla yeni bir Covid-19 yönetmeliği hazırladıklarını duyurmuştu. New Jersey, New York, California, Connecticut, Delaware ve Oregon gibi eyaletler de önümüzdeki haftalarda okul ve diğer kamu kuruluşlarında maske zorunluluğunu kaldıracaklarını açıkladı. Resmi verilere göre Amerika Birleşik Devletleri’nde 1 haftalık ortalama vaka sayısı bir önceki döneme göre yüzde 40 azalarak 147 bine gerilerken hastaneye yatışlar da yüzde 28 azalarak günlük 9 bin 500’e indi.
***
Temmuz 2021 ile Ocak 2022 arasında 6 aylıktan küçük bebeklerin verilerini inceleyen ABD’nin önde gelen sağlık kuruluşlarından Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından yapılan araştırmada mRNA bazlı Covid-19 aşısı olan hamile kadınlardan elde edilen sonuçlar baz alındı ve umut verici sonuçlar ortaya çıktı. Hamile kadınlar üzerinden gerçek veriler kullanılarak yapılan ilk araştırma olması sebebiyle büyük bir öneme sahip olan incelemede Covid-19 aşısı olmanın hem anneyi hem de bebeğini koruduğu sonucu çıktı. Dr. Dana Meaney-Delman, “Bu veriler hamilelik sürecinde Covid-19 aşısı olunmasının bebeklerin Covid-19’u ağır geçirme riskini azalttığını gözler önüne seriyor” dedi. Araştırmada, “Kadınlar hamileliğin 21’inci haftasından doğuma 14 gün kala Covid-19 aşısı olursa bu koruma yüzde 80’lere çıkıyor. Eğer aşılama hamileliğin başında olursa aşının etkisi bebekler için yüzde 32’ye düşüyor” denildi. Araştırmada Covid-19 aşısı olmayan annelerin çocuklarının Covid-19 sebebiyle hastaneye kaldırılma oranının ise yüzde 84 olduğu sonucu ortaya çıktı.
***
Doktorlar, Bakan Koca’nın daha önce yaptığı pandeminin bitişine dair açıklamalarına tepkili.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu: “Pandemi bitmiş! 309 kişi hayatını kaybetti. Ölüm seyrine bakınca salgın bitmiş demek mümkün değil. Vaka sayısı test yapılmadığı için düşüyor”
Prof. Dr. Güner Sönmez: “Bugün Covid nedeniyle tam 309 kişi hayatını kaybetti. Hiç soğuk algınlığına benzemiyor! Aşılama ise durdu sayılır. Üzgünüm ama durum iç açıcı değil”
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi ve TTB Pandemi Çalışma Grubu da hastaların önemli bölümünün son altı ayda kaybedildiğine dikkat çekti: “Omicron varyantının daha hafif hastalık beklentisiyle eşleştirilmesi, yaşanan sürecin yıkıcı etkilerini belirginleştirme tehlikesini barındırıyor. Özellikle kırılgan gruplarda, aşısız/hatırlatıcı dozu eksik, yetersiz koruyuculuk sürecine girmiş, ileri yaşta, bağışıklığı baskılanmış hastalıkları olanlar varyanttan bağımsız olarak ağır hastalık, hastaneye yatış ve ölüm riskiyle yüzleşiyor.”
Pandeminin Seyri
Omicron varyantı tüm dünyayı sallamaya devam ediyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 420 milyona dayanırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 880 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı düşüş eğilimine girse de hala yüksek, 70 milyon 230 bin civarında. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin hala ciddi olduğunu gösteriyor.
Son 24 saatte dünya genelinde yeni vaka sayısı 2 milyonun üzerinde, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 11 bin 227 kişi. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Almanya (227.6 bin), Rusya (180.6 bin), Brezilya (129.3 bin), ABD (103.4 bin), Güney Kore (93.1 bin), Türkiye (92.4 bin), Fransa (92.3 bin), Japonya (90.5 bin), Endonezya (64 bin), İtalya (57.9 bin), Hollanda (56.4 bin) ve İngiltere (51.9 bin).
Türkiye’de ise 92 bin 406 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 258 kişi. Toplam vaka sayısı 13 milyon 226 binin üzerine çıkarken toplam can kaybı 91 bin 646 kişiye yükseldi. PCR test zorunluluğunun kaldırılmasına rağmen günlük test sayısı 465 binin üzerinde. Aktif hasta sayısında artış eğilimi tersine döndü, resmi istatistiklere göre bile 803 binin üzerinde aktif hastaya sahibiz. Bulaştırma potansiyeli olan aktif hasta sayısının oldukça yüksek olduğunu not etmeliyiz.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, vaka sayılarının geçen hafta sonu zirveye ulaştığını söyleyerek, önümüzdeki haftadan itibaren düşüş beklediğini belirtti. Bakan Koca, Omicron varyantına bağlı vaka sayılarının önümüzdeki haftadan itibaren düşüşe geçeceğini söyledi: “Vaka sayısı geçen hafta sonu itibariyle pikini yapmış oldu. Önümüzdeki hafta daha aşağı doğru düşeceğini tahmin ediyoruz. Hastaneye yatışlar yüzde 28-30 kadar azaldı. Yoğun bakıma yatış da yüzde 15 oranında azaldı. Önümüzdeki iki-üç hafta içinde belirgin düşeceğini düşünüyoruz.”
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından yazılı açıklama yaptı: “Son dönemde Omicron varyantı kaynaklı olarak artan vaka sayılarının düşüşe geçtiği izlenmektedir. Omicron varyantı kaynaklı vakaların en yüksek olduğu İstanbul’da vaka sayıları son 10 günde yüzde 62 oranında azalmıştır” ifadelerini kullandı.
***
Son 24 saatteki test sonuçlarından elde edilen verilere göre 15’i yurt dışından dönenler arasında olmak üzere 1588 Yeni Zelandalının Covid-19’a yakalandığını açıklandı. Omicron varyantının etkisiyle vaka sayılarını artış gösterdiği ülkede günlük vaka sayısı ilk kez 1588’e çıkarken, bir önceki en yüksek vaka sayısı dün 1203 kişinin Covid-19’a yakalanmasıyla kayıtlara geçmişti.
Salgın Kontrol Önlemleri
Bakan Koca, salgınla mücadelede yeni dönem için bir hafta sonrayı işaret etti: ”Gelecek hafta çarşamba veya perşembe günü bir basın toplantımız olacak. Salgınla mücadelede geldiğimiz noktayı ve bundan sonra neler yapılacağına ilişkin süreci anlatacağız. Maskelerin ne zaman çıkacağı konusu da dahil olmak üzere bundan sonra neler yapılacağını net bir şekilde ifade edeceğiz.”
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli Covid-19 aşısı Turkovac’ın gelecek haftadan itibaren 81 ildeki tüm devlet hastanelerinde uygulanabileceğini bildirdi. Erciyes Üniversitesi (ERÜ) ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) işbirliğiyle geliştirilen ilk yerli inaktif Covid-19 aşısı olan Turkovac için 3’üncü faz çalışmaları kapsamında gönüllülerin aşılanması halen sürüyor. Çalışması süren aşı, bakanlık tarafından acil kullanım onayı almıştı. Turkovac’ın uygulanma miktarına ilişkin verilerin sorulması üzerine Koca, şunları kaydetti: “Şu ana kadar piyasaya verdiğimiz toplam 800 bin doz oldu. Zannediyorum pazartesi 200 bin doz daha ve ondan sonra her hafta artarak devam ediyor olacak. Ortalama ayda 2-2,5 milyona kadar çıkmış olacağız. Talep iyi, daha iyi olacağını tahmin ediyoruz. Çünkü bugüne kadar sadece eğitim ve araştırma, büyük hastanelerde oldu. Bütün illere yeni yayıldı. Aile hekimlerine daha verilmedi. Aile hekimlerine zannediyorum iki hafta sonra dağıtılmış olur. O durumda erişimi daha kolay oldukça kullanımı da artmış olacak.” Koca, iki doz BioNTech aşısından sonra Turkovac’ın uygulandığı çalışmaya ilişkin soru üzerine, “İki BioNTech üzeri Turkovac devam ediyor. Gebelerle ilgili de çocuklarla ilgili de başladı” dedi.
***
Korona virüsüne karşı Pfizer ile birlikte ilk onaylı aşıyı geliştiren Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech’in CEO’su Prof. Uğur Şahin, Omicron varyantına özel aşının birkaç hafta ertelendiğini söyledi. Şahin, Omicron’a karşı geliştirmeye çalıştıkları aşının, veri toplama sürecinin beklenenden daha yavaş ilerlemesi nedeniyle ertelendiğini açıkladı. BioNTech, Omicron’a özel aşıyı mart sonuna dek piyasaya süreceğini açıklamış ancak ocak sonunda bu planın, klinik veri düzenleyicilerinin ne kadar veri talep edeceğine bağlı olduğunu duyurmuştu.
SARS-COV2
Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zafer Kurugöl, 2 yaş altı çocuklarda Omicron varyantının ağır seyrettiğini söyledi. Hastanelere ağır havaleli, ishalle ya da kalp tutulumuyla seyreden çok sayıda vaka geldiğine dikkat çeken Kurugöl, “Hatta tek başına Omicron’un menenjit yaptığını ve böbrek yetmezliğine yol açtığını da gördük” dedi. 2 yaş altı çocuklarda Omicron varyantının ağır seyrettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Kurugöl, “Delta varyantının ortaya çıkmasıyla birlikte çocuk vakalarda artış görmüştük. Omicron varyantıyla çocuklardaki vakalarda çok daha artış söz konusu oldu. Şu an hastanemizde eskisine oranda çok daha fazla vakamız bulunuyor. Eskiden 2 çocuk servisi varken, 3’üncü servisi açtık. 3 servis de tamamen dolu. 4’üncü çocuk servisini de açmak durumundayız. Yine yoğun bakımda da çok sayıda çocuk hastamız var. Bu da eskiye göre çok daha fazla çocuk vaka olduğunun göstergesi. Aynı zamanda hastaneye yatışı gerektiren çocuk vaka sayısının olduğunu da gösteren bir durum” diye konuştu.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.