Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, salgında sona gelindiğini varsaymanın tehlikeli olduğu uyarısında bulunarak “Daha ölümcül bir varyantın ortaya çıkma potansiyeli çok gerçekçi” dedi. Geçen hafta DSÖ’ye ortalama her üç saniyede bir 100 vaka rapor edildiğini aktaran Ghebreyesus, her 12 saniyede bir kişinin de Covid-19’dan yaşamını yitirdiğini söyledi. Ghebreyesus, Omicron varyantının ilk kez dokuz hafta önce ortaya çıkmasından bu yana DSÖ’ye 80 milyondan fazla vaka bildirildiğini, bu rakamın 2020’nin tamamında bildirilen vaka sayısından daha fazla olduğunu vurguladı.
Ghebreyesus aksine Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Direktörü Hans Kluge, Omicron’un Avrupa’da pandeminin sonu anlamına gelebileceğini söyledi. Kluge, Avrupa’daki Omicron dalgası etkisini kaybettiğinde, aşılıların ya da hastalığı geçiren insanların kazandığı bağışıklık sayesinde ve hastalığın mevsimsel olarak azalmasıyla birlikte, haftalarca hatta aylarca süren küresel bir bağışıklığın olacağını ifade etti. Kluge, “Covid-19’un yıl sonuna doğru geri gelmesinden önce bir süre geçeceğini tahmin ediyoruz ancak geri geleceği kesin değil” dedi. Kluge Covid-19’u bir endemi olarak görmek için henüz erken olduğu konusunda uyardı: “Endemi olduğu konusunda tartışmalar var. Fakat endemi ne olacağını tahmin edebileceğimiz anlamına gelir. Bu virüs bizi birden fazla kez şaşırttı. Dolayısıyla çok dikkatli olmayız. Hala başka varyantlar ortaya çıkabilir.”
***
Solunum Derneği TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu, başlayan sömestr tatili ile artan hareketlilik ve özellikle pek çok üniversite öğrencisinin bu dönemde kent değiştirmesinin Omicron varyantı açısından riski artırdığına dikkat çekti. Kömürcüoğlu, sömestr tatiline giren ilköğretim ve ortaöğretim okullarındaki yaklaşık 18 milyon çocuğun yanı sıra pek çok üniversiteli gencin de bu dönemde şehir değişikliği yaparak ailelerinin yanına gittiğini hatırlatarak, bu dönemde yaşanan hareketliliğin salgının yayılmasını kolaylaştıracağı uyarısında bulundu. Kömürcüoğlu,“Omicron varyantının özellikle aşılı kişilerde daha hafif – orta klinik tablo, üst solunum yolu ve gribal semptomlarla seyrettiği, daha nadir durumlarda ise hastanede yatışa ve ölüme neden olduğunu bildiriliyor. Ancak özellikle aşısızlar, yaşlılar ve immun sistem hastalığı olan kişilerde risk devam ediyor” dedi.
***
Yeni bir araştırmaya göre, Covid-19’a karşı iki doz Sinovac aşısının üstüne yapılan üçüncü doz AstraZeneca, Pfizer-BioNTech veya Johnson & Johnson aşısı vücuttaki antikor seviyesini ciddi oranda artırıyor.
Omicron varyantı tüm dünyayı sallamaya devam ediyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı kısa sürede 355 milyonun üzerine çıktı. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 623 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı da yükselmeye devam ederek 67 milyon 700 bine dayandı. Kısa sürede ciddi yükseliş gösteren aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Son 24 saatte dünya genelinde yeni vaka sayısı 2.4 milyonu üzerinde, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 6 bin 616 kişi oldu. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (465.2 bin), Hindistan (255.9 bin), Fransa (108.5 bin), İspanya (101.8 bin), Almanya (90.7 bin), Brezilya (90.5 bin), İngiltere (88.4 bin), Arjantin (78.1 bin), İtalya (77.7 bin), Türkiye (67 bin), Rusya (65.1 bin), Hollanda (64.6 bin), Japonya (48.4 bin), Avustralya (42.2 bin), Macaristan (39.9 bin), Belçika (39.6 bin), İsrail (38.3 bin), Danimarka (37.8 bin), Portekiz (32.8 bin), Peru (30.1 bin), Polonya (29.1 bin), Avusturya (25.6 bin), Filipinler (24.9 bin), Finlandiya (22.5 bin), Kolombiya (21.2 bin) ve Meksika (20.9 bin), Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim sorunları (yetersiz bildirim ve bildirim yapmayan ülkeler) nedeniyle gerçek tabloyu görmüyoruz. Bu durum pazartesi günlerine de yansıyor. Bu nedenle pandeminin seyri haftanın ilerleyen günlerinde daha net görülebiliyor.
Türkiye’de son 24 saatte 67 bin 23 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise156 kişi. Toplam vaka sayısı 11 milyonun üzerine çıkarken toplam can kaybı 86 bin 125 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan Delta varyantına bağlı pik kontrol alınamamış, bunun üzerine daha da fazla bulaştırıcı olan Omicron varyantı eklenmiştir. PCR test zorunluluğunun kaldırılmasına rağmen günlük test sayısı hala yüksek, 400 binin üzerinde. Testin yaygın olarak yapılmasının günlük vaka sayısında ciddi artışa yol açacağı dile getiriliyor. Aktif hasta sayısı 611 bine geriledi. Kısmen düşüş gösteren vaka ve aktif hasta sayısı PCR testi ile ilgili kısıtlamalar bağlı olduğu biliniyor. Bu durum bulaş tehdidinin uzun süre devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 8-14 Ocak haftasında 100 binde Covid-19 vaka sayısı İstanbul’da 1571,46, İzmir 714,29, Ankara’da 629,65 oldu. Vaka yoğunluğu bir önceki haftaya göre en çok artan 10 il ise şöyle oldu: Bingöl, İstanbul, Bolu, Rize, Kocaeli, Erzurum, Ankara, Bilecik, Dersim, Trabzon.
Haritaya göre, 10 il arasında bulunan İstanbul’da 100 bin kişide görülen vaka sayısı son bir haftada 1222,37’den 1571,46’ya, Ankara’da 386,15’den 629,65’e yükseldi. İzmir’de de vaka sayısı 574,85’den 714,29’a yükseldi. Haritaya göre vaka yoğunluğu en az iller 16,44 ile Van, 19,61 ile Hakkari ve 37,82 ile Urfa oldu. 8-14 Ocak haftasında 74 ilde vaka sayısı artarken 7 ilde azaldı. Verilere göre 65 il çok yüksek, 12 il yüksek, 2 il orta, 2 il düşük riskli kategorisinde yer aldı. Geçen hafta çok yüksek riskli il sayısı 50’ydi.
İsrail Sağlık Bakanlığı 60 yaş üstünde dördüncü doz aşının, aynı yaş grubundaki üç dozlulara kıyasla ağır hastalığa karşı üç kat daha fazla dirençli hale getirdiğini duyurdu. söz konusu çalışma için ülkenin en büyük hastanesi Şeba Tıp Merkezi ve ülkenin en büyük üniversitelerinde, 60 yaş üstü dördüncü doz aşı yaptıran 400 bin kişiyle, aynı yaş grubundan yaklaşık dört ay önce üçüncü aşısını yaptırmış 600 bin kişinin kıyaslandığı ifade edildi.
***
Samsun’un Bafra ilçesine bağlı Gökalan Mahallesi’nde, Türkiye’de görülen ilk vakadan bugüne kadar hiç Koronavirüs vakasına rastlanmadı. Koronavirüs vakalarında bir zamanlar en yüksek riskli il olarak başı çeken Samsun, gördüğü yüksek vaka oranlarının ardından aşılamanın etkisiyle zirveyi başka illere bıraktı. Yoğun bakım doluluk oranlarının yüksek seyrettiği ve sağlıkçıların bu dönemde mesai mefhumu gözetmeden çalıştığı ilde son 1.5 yılda 3 binin üzerinde vatandaş Koronavirüs’ten hayatını kaybetti.
***
Belçika’da zayıf bağışıklık sistemine sahip olmaları nedeniyle yüksek risk taşıyan kişilerin Covid-19 aşısının 4. dozunu yaptırabileceği bildirildi. Valon Bölgesi Sağlık Bakanı Christie Morreale, Sağlık Üst Kurulu’nun tavsiyesi doğrultusunda doğuştan bağışıklık bozukluğu olanların, kronik diyaliz hastalarının, HIV taşıyanların, kan kanseri veya kötü huylu tümörü bulunanlarla organ nakli olanların 4. doz aşıyı yaptırabileceğini duyurdu.
Karolinska Enstitüsü’nde yapılan bir araştırma, Covid-19’un ilk dalgalarında hastalananlardaki koku kaybı ile ilgili dikkat çekici sonuçlara ulaştı. Koronavirüs salgınının ilk dönemlerinde ortaya çıkan koku kaybı belirtisi ile ilgili dikkat çekici bir araştırma İsveç’te yapıldı. İsveç’te yapılan araştırmada, 2020 yılında Covid-19’a yakalanan ve tat-koku kaybını yitiren hastaların yaklaşık yarısının bu yetisini uzun süre boyunca ya da tamamen kaybettiği tespit edildi. 2020 yılının ilkbahar döneminde Koronavirüs’e yakalanan 100 kişiyi inceleyen uzmanlar, “ Covid-19’a yakalanıp koku kaybı yaşayanlar dikkat! Üçte biri koku alma yeteneğinin azaldığını açıkladı ve neredeyse yarısı da koku alma duygusunun zarar gördüğünü söyledi. Koku ve tat alma yetisini yitirenlerin çoğu araştırmaya katılmadan önce bu özelliklerini yitirdiklerinin farkında değildi” açıklamasını yaptı. aka oranlarının yüksek seyrettiği dönemlerde bile Gökalan Mahallesi sakinleri ise kendisini korudu. Mahallenin girişine asılan pankartla mahalleye davetsiz misafir kabul edilmedi. Mahalleye girmek isteyenlerin HES koduna bakıldı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
