ODTÜ İstatistik Bölümü araştırma görevlisi Ozancan Özdemir’in verdiği bilgiye göre, Covid-19 test pozitif oranı bugün, uzun süredir takip ettiği durağan halini bozarak Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) normalleşme için belirlediği güvenli sınır olan yüzde 5’i aştı ve yüzde 7.2’ye keskin bir artış gösterdi.
***
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün aktardığına göre Omicron varyantının görüldüğü iller sırasıyla İstanbul (30), İzmir (6), Şırnak (1), Diyarbakır (1), Kütahya (2), Isparta (2). Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, iki gün önce “Kalabalık illerimizde görülen yeni vakaların yüzde 10’undan fazlası Omicron kaynaklı. Yeni durum, hatırlatma dozunu daha da önemli hale getirmiştir” demişti. Bakanlığın aktardığına göre 1 Aralık 2021 tarihinden itibaren sekansı yapılarak sisteme girilen örnek sayısı 3 bin 344. Bunların 3 bin 73’ü Delta, 42’si Omicron varyantı.
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün sekansı yapılmış vakaları duyurma sebebi ‘covariants.org’ adlı internet sitesindeki grafikler referans alınarak Türkiye’deki Omicron varyantının yüzde 42 olduğuna dair haberler yayınlanması. Bakanlığın açıklamasında söz konusu internet sitesinin yöneticileriyle irtibata geçildiği kaydedilerek ‘covariants.org’un Covid-19’un genomik verilerine açık erişim sağlayan GISAID adlı küresel bilim girişiminin sisteminden ‘verileri çekmekte sorunlar yaşadığının öğrenildiği’ kaydedildi. Açıklamada şöyle devam edildi: “Site yöneticileri verilerin GISAID sisteminden çekilmesinde sorunlar yaşandığını; bildirilmiş ve güncel durum teyit edilerek web sitesinin güncelleneceğini tarafımıza bildirmiştir. Bugün söz konusu sitede yapılan güncelleme ile 247 girişin 220’sinin Delta 27’sinin Omicron olduğu teyit edilerek yanlışlık düzeltilmiş ve güncel durum yayınlanmıştır. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğümüz tarafından Omicron varyantının Avrupa kıtasında görülmeye başlandığı zamandan itibaren 17 merkezimizde Omicron varyantı için gerçek zamanlı PCR tabanlı bir tarama başlatılmıştır. 8 Aralık’tan itibaren tarama yapılan 150.000 örnek arasında, Omicron varyantı olduğu düşünülen örnekler gen sekanslaması çalışılarak doğrulanmak üzere Ulusal Viroloji Laboratuvarımızda incelemeye alınmıştır.”
***
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’de yeni vakaların 10’da birinde görülen Omicron varyantına karşı dört maddelik öneri sundu. Profesör, “Omicron varyantını bu kadar yayıldıktan sonra durdurmak daha zor” diyerek, insanları evlere kapatmanın ya da işyerlerine kilit vurmanın gerek olmadığını kaydetti. Ceyhan’ın devlet tarafından alınmasını istediği dört önlem şöyle:
Ev ortamı: Evde insanları bilinçlendirebilirsiniz.
İşyerleri: Özellikle kabalalık ve kapalı işyerleri bulaşı çok kolaylaştırıyor. Dolayısıyla esnek mesaiyle, o da yetmiyorsa vardiyalı çalışmayla büyük ve kapalı işyerlerinde kalabalıklaşmayı önlemek gerekiyor.
Toplu taşıma araçları: Burada kalabayı önlemenin tek yolu kademeli mesai uygulaması.
Kapalı mitingler ve toplantılar: Bu mitingler büyük bulaşa neden oluyor. Bu tarz organizasyonlara, toplantılara, mitinglere kesinlikle izin verilmemeli diye yazın başından beri söylüyorum. Bu şekilde bir mücadele olmaz zaten yani bunların devam ediyor olması mücadele etmediğimizi gösteriyor. Bu tür toplanmaların engellenmesi gerekiyor.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuğrul Erbaydar, Türkiye’deki günlük yeni Omicron vaka sayısının yılbaşında 10 bini geçebileceği uyarısında bulundu. Erbaydar, toplam vaka sayısının 30-35 bini aşabileceğini belirterek, “Yılbaşı için kapalı alanda etkinlik planınız varsa iptal edin. İlla planlayacaksanız grubu küçük tutun veya açık alanda yapın” dedi.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 26 bin 99 kişi, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise157 kişi. Toplam vaka sayısı 9 milyon 333 bini geçerken toplam can kaybı ise 81 bin 733 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan pik henüz kontrol altına alınabilmiş değil. Günlük test sayısı 363 bin civarında. Aktif hasta sayısı, 286 bine kadar indi, azalış eğilimi sürse de aktif hasta sayısı hala yüksek hızda devam ediyor. Mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 11-17 Aralık tarihleri arasında illere göre Covid-19 vaka sayılarını açıkladı. Buna göre, vaka sayısı her 100 bin kişide İstanbul’da 244,15, Ankara’da 144,10, İzmir’de 67,97 oldu. Önceki haftaya göre vaka artışının en çok yaşandığı iller Rize, Isparta, Artvin, Eskişehir, Trabzon, Kastamonu, Nevşehir, Ordu ve Erzincan oldu. Vaka yoğunluğun en yüksek olduğu il ise 456,84 ile Çanakkale oldu. Vaka yoğunluğunda patlama yaşanan Marmara bölgesinde her 100 bin kişide Kocaeli’de 256,60; Tekirdağ 351,32; Edirne 306,80 Kırklareli ise 445,63 pozitif vakaya rastlandı.
***
Sağlık Bakanlığı tarafından paylaşılan verilere göre 27 Aralık saat 19.00 itibariyle Türkiye’de bugüne kadar 56 milyon 823 bin 081 birinci doz, 51 milyon 447 bin 094 ikinci doz ve 17 milyon 603 bin 519 üçüncü doz aşı uygulandı. Toplamda 129 milyon 332 bin 845 aşı yapıldı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması %91.6, ikinci doz ortalaması %82.9 oldu.
Sağlık Bakanlığı istatistikleri bu şekilde paylaşarak aldatmaya devam ediyor. Bilinen ve kabul edilen yapılan aşı sayısının tüm nüfusa, mülteciler dahil bölünmesi ile elde ediliyor. Dahası Delta ve Omicron varyantının yayılması ile aşının tamamlanması yanında hatırlatıcı dozu yapılanlar da kritik hale geldi Türkiye’de aşının tamamlanması ile ilgili istatistik ise hiç paylaşılmıyor. Yani Sinovac olanlar da toplam üç doz olanlar, Biontech olanlarda ise iki doz asgari olarak tamamlama olarak kabul edilebilir. Bunu dikkate alan bir paylaşım henüz kamuoyu ile paylaşılmadı.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, 2 doz aşılamanın Omicron’a karşı yeteri kadar korumadığını belirterek, “Devletin en az üç dört aşılamanın yüzde kaç insanda uygulandığını belirtmesi lazım. 2 doz aşı uygulananlar diye bir şeyin de önemi kalmadı.18 yaşın üzerinde yüzde kaç insanın aşılandığını hesaplayıp ona göre bir oran veriliyor. Bu tamamen yanıltıcı bir oran.” diye konuştu.
***
Avrupa Birliği’nde (AB) Covid-19 aşılamalarının başlamasının üzerinden geçen bir yılda nüfusun yüzde 67,8’i tam olarak aşılandı. Tam aşılı tanımı, AB içinde onaylı BioNTech-Pfizer, Moderna ve AstraZeneca aşılarından iki doz, Johnson and Johnson aşısından tek doz olanları içeriyor. AB sınırları içinde yaşayan en az 104 milyon kişi ise takviye doz aşı yapıldı. Bu da nüfusun yaklaşık yüzde 23’ünü oluşturuyor. Danimarka’da halkın yüzde 83’ü tam aşılı durumdayken bu ülkeyi yüzde 82,2’yle Portekiz, yüzde 82’yle Malta, yüzde 77’yle İrlanda, yüzde 76,1’le Belçika, yüzde 74,9’la İspanya izliyor. En az aşılama ise Avrupa’nın doğusunda görülüyor. Bulgaristan’da tam aşılıların oranı yüzde 27,1, Romanya’da yüzde 40,1, Slovakya’da yüzde 47,4 ve Hırvatistan’da yüzde 51,7 seviyesinde.
***
Korona virüsünün yeni varyantı Omicron tüm dünyada yayılmaya devam ederken, ülkenin en büyük hastanesi olan Şeba Tıp Merkezi dördüncü doz aşının etkinliğini incelemeye aldı. Üçüncü doz aşıyı 20 Ağustos’a öncesinde yaptırmış 150 hastane görevlisine bugünden itibaren dördüncü doz aşının uygulanacağı belirtildi.
***
Covid-19 pandemisinde beşinci dalga kendini belli etmeye başladı. Başta Avrupa ülkeleri ve ABD olmak üzere vaka sayısında patlama gözleniyor. Omicron varyantı pandeminin seyrini ciddi etkileyecek gözüküyor. Küresel düzeyde toplam vaka sayısı 281 milyon 856 bine yaklaşırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 423 bine dayandı. Aktif hasta sayısında yükseliş eğilimi de devam ederek 25 milyonun üzerine çıktı, dün itibarıyla dünya genelinde 25 milyon 352 bine yakın aktif hastaya sahibiz. Yükselen aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde haftanın ilk günü 744 bin 617 kişiye Covid-19 tanısı konurken 5 bin 098 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (219.8 bin), İngiltere (98.5 bin), İspanya (53.6 bin), İtalya (30.8 bin), Fransa (30.4 bin), Türkiye (26.1 bin), Rusya (23.2 bin), Kanada (21 bin), Arjantin (20.3 bin), Almanya (18.7 bin), Danimarka (15.5 bin), Vietnam (14.9 bin), Hollanda (11.4 bin) ve Avusturalya (10.1).
***
Covid-19’un Güney Afrika’da ortaya çıkan Omicron mutasyonu tüm dünyada hızla yayılmaya devam ederken, Paraguay’da ilk Omicron vakaları tespit edildi.
***
İngiltere’de koronavirüs vaka sayılarındaki büyük artış, Premier Lig’de de etkisini gösterdi. Geçen hafta futbolcular ve kulüp çalışanlarından 103’ünün Covid-19 testinin pozitif çıktığı açıklandı. Önceki hafta bu sayı 90’dı.
***
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) belirti göstermemesine karşın koronavirüs testleri pozitif çıkanlar ve hastalık geçirenlerle temas edenler için tavsiye edilen karantina süresi 10 günden beş güne düşürüldü. Söz konusu tavsiye kararları bir zorunluluk arz etmiyor. Ancak pek çok işyeri ve yetkili bu tavsiyelere uyuyor. Karantina önerilen temaslılar daha önce henüz hatırlatıcı doz aşı olmamış ya da hiç aşılanmamış kişilerle temaslı olanları kapsıyor.
New York’ta bugünden itibaren 12 yaş üstü kişilerin restoranlar, eğlence mekanları ve çok sayıda etkinliğin gerçekleştiği kapalı alanlara girişlerinden önce tam aşılı olduklarını kanıtlamaları gerekiyo
***
Fransa, Omicron varyantı nedeniyle salgın karşısında alınan önlemleri sıkılaştırma kararı aldı. Ülkede 3 Ocak itibarıyla mümkün olan işlerde uzaktan çalışma zorunlu olacak. Ayrıca kapalı alan etkinlikleri 2 bin kişiyle sınırlandırılacak. ağlık Bakanı Olivier Véran ise vaka sayılarının her iki günde bir ikiye katlandığını belirterek, yeni vakaların “mega bir dalga” yaratacağı konusunda uyarılarda bulundu.Yeni kısıtlamalar kapsamında dış mekanlardaki buluşmalar da 5 bin kişiyle sınırlandırılacak. Ayrıca toplu taşıma araçlarıyla yapılan uzun mesafe yolculuklarda yeme içmeye de kısıtlamalar getirildi. Gece kulüpleri ikinci bir karara dek kapalı tutulacak, kafe ve barlarda ise yalnızca masalara servis sunuculacak. Şehir merkezlerinde maske takmak zorunlu hale getirilirken, mümkün olan herkes haftada en az 3 gün evden çalışacak. Hükümetin yeni kararına göre, ikinci doz aşısının üzerinden 3 ay geçen herkes, hatırlatıcı doz aşıyı olabilecek. Ayrıca Covid sertifikası olarak bilinen ve kamusal alanlara girişte negatif test sonucuyla birlikte tam aşılı olmayı da kanıtlama zorunluluğu, 15 Ocak’ta parlamento gündemine gelecek. Yasa tasarısı kabul edilirse bu tarihten itibaren Covid sertifikası da zorunlu olacak. Ancak Başbakan Castex tam kapanma ya da yeni yıl akşamı uygulanacak bir sokağa çıkma yasağından söz etmedi. Okullar ise planlandığı gibi 3 Ocak’ta yeniden açılacak.
Almanya’da birçok eyalette spor salonları, yüzme havuzları, gece kulüpleri ve sinemalar yeniden kapatılacak. İnsanların bir araya gelmesi ise aşı olmaları şartıyla en fazla 10 kişiyle sınırlandırılacak.
Yunanistan’da da 3 Ocak’tan itibaren bar ve restoranlara saat 12’ye kadar mekanı kapatma zorunluluğu getirilecek. Masalar ise altı müşteriyle sınırlı olacak.
İngiltere’de Sağlık Bakanı Sajid Javid, yılbaşı öncesinde yeni Covid-19 kısıtlamalarının getirilmeyeceğini açıkladı. Ülkedeki vakaların yüzde 90’ının Omicron varyantı olduğunu belirten Javid yeni yılda durumu tekrar değerlendireceklerini ve gerekirse yeni önlemleri 2022’de açıklayacaklarını söyledi.
***
Korona virüsü salgınını en ağır geçiren Ortadoğu ülkesi olan İran’da Omicron kaynaklı yeni seyahat kısıtlamaları açıklandı. Birçok Avrupa ülkesine 15’er günlük kısıtlama getirilirken, Türkiye’yle karayolu seyahati süresiz olarak kısıtlandı.
***
Hindistan’da Maharashtra eyaleti Covid-19 eylem gücünde yer alan bir uzmanı kaynak gösteren bazı haberlerde Delta ve Omicron’un birleşiminden oluşan Delmicron isimli bir varyant ortaya çıktığı iddiaları yalanlandı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.