“Önümüzde çok zor bir kış var” uyarısında bulunan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Omicron’un yarattığı riski “çok yüksek” olarak tanımladı. Varyant ile ilgili şimdiye kadar saptanan güvenilir bulguların “Omicron varyantının iki ila üç gün içinde artış gösterme potansiyelinin Delta varyantından iki kat fazla olduğuna işaret ettiğini” söyleyen Ghebreyesus, ABD, Büyük Britanya, Fransa ve İtalya gibi çok sayıda ülkede insidans değerlerinde hızlı bir artış gözlemlendiğini belirtti.
***
Oxford Üniversitesi’nden Kraliyet Profesörü Sir John Bell, İngiliz hükümetinin Omicron’a özel önlem almamasını savundu. Bell, aşılar sayesinde Covid-19’un daha hafif atlatıldığını söyledi. İngiliz profesör, Omicron’un hızlı yayılması sonucunda ülkede son haftalarda hastaneye yatma oranlarının yükseldiğini söylese de, “Hastalık daha az ağır görünüyor ve birçok kişi hastanede kısmen daha az kalıyor” dedi. Bell, hastaların oksijen desteğine ihtiyaç duyma oranının azaldığını ve hastanede yatma süresinin ortalama üç güne indiğini belirtti. Bell, “Geçtiğimiz sene yoğun bakım birimlerinin dolu olduğu, birçok kişinin zamanından önce hayatını kaybettiği korkunç sahneler bana göre artık tarih oldu. Durumun böyle gideceğine de inanabiliriz” dedi. İngiliz profesör, bu durumun aşılanma sayesinde yaşandığını vurguladı.
***
Birçok uzman, Omicron’un daha hafif görünmekle birlikte çok daha bulaşıcı olması nedeniyle hastaneye yatma oranlarının katlanması ve bunun sonucunda sağlık sisteminin yetersiz kalması nedeniyle ölümlerin artabileceği uyarısında bulunuyor. Varyantın, ailelerin biraraya geldiği Noel ve yeni yıl tatilleri sırasında yaşlı nüfus arasında yayılmasından da endişe ediliyor.
***
Covid Çalışma Uygulaması ZOE’nin başındaki isim olan Profesör Tim Spector, “Omicron varyantının en belirgin semptomları arasında burun akıntısı, baş ağrısı, halsizlik ya da boğuk ses olabilir” dedi. Öte yandan gece terleme ve hapşırmanın da yeni varyantla birlikte insanları tehdit eden semptomlardan biri olduğu belirtildi. Ayrıca, Omicron varyantının boğaza verdiği hasar sebebiyle sesin akışının bozulduğu, diğer semptomların ise grip benzeri olduğuna dikkat çekildi.
***
Gerçek adı Benito Antonio Martínez Ocasio olan Porto Rikolu rapçi Bad Bunny’nin konserlerinin ardından 2 binden fazla kişinin korona virüsü testi pozitif çıktı.
***
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Koronavirüs’ün Omicron varyantına karşı hızlı Covid-19 testlerinin yanlış negatif sonuç verebileceğini gösterdi. Dünyanın dört bir yanında olduğu gibi ABD’de de Omicron kaynaklı Covid vakaları hızla artarken PCR testi kuyrukları giderek uzuyor. FDA, insanların evde yaptığı hızlı sonuç veren Covid testleriyle ilgili bir uyarı yaptı. FDA’den yapılan açıklamada “Erken veriler, hızlı testlerin Omicron varyantını tespit edebildiğini ancak hassasiyetinin düşebileceğini gösteriyor” ifadeleri yer aldı. Uzmanlar, Covid semptomu gösteren kişilerin hızlı testinin negatif çıkması durumunda PCR testi yaptırması gerektiğini söylüyor.
ABD’de Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin (CDC) pazartesi günü aldığı kararla Covid-19 testi pozitif çıkanlar için karantina süresini 10 günden 5 güne indirmesi işçi ve emekçiler arasında tepkilere neden oldu. Karar, ekonomiyi ve kapitalistleri korumak için çalışanların sağlığını tehlikeye atmak olarak yorumlanıyor. Kararın alınmasında, virüsün hava yolu çalışanları arasında yayılması nedeniyle ülkede binlerce uçuşun iptal edilmesi üzerine büyük hava yolları patronlarının CDC’ye yaptıkları çağrının etkili olduğu belirtiliyor. Karantina süresini düşürme kararı, Amerikalı işçiler arasında şaşkınlık ve kızgınlıkla karşılandı. Oda arkadaşına, testi pozitif çıkmasına rağmen işe gelmesi talimatı verilen bir işçinin tweeti 360 binden fazla beğeni aldı ve 44 bin kez yeniden paylaşıldı.
***
Türkiye’de vaka sayısı patladı. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 30 bin eşeğini aşarak 36 bin 684 kişiya yükseldi. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise142 kişi. Toplam vaka sayısı 9 milyon 402 bini geçerken toplam can kaybı ise 82 bin 59 kişiye yükseldi. Ne yazık ki Ağustos sonu başlayan pik henüz kontrol altına alınabilmiş değil. Günlük test sayısı 366 bin civarında. Aktif hasta sayısı yeniden yükselişe geçerek 305 bin 534 kişi oldu. Yükselen aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin daha da artacağını gösteriyor.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sema Turan, “Sağlık sistemimizin vaka artışları karşısındaki durumu çok önemli. Son 2 aydır hastane ve yoğun bakım ihtiyacı konusunda artış söz konusu değil” dedi.
İstanbul Üniversitesi-İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, Omicron varyantının artışa geçtiğini ve rakamların daha da artacağını belirterek, “Biontech’in bile şu anki Omicron’a etkinliğinin ne kadar olduğu tam bilinmiyor” dedi. Yılbaşı kutlamalarının vaka sayılarını patlatacağını ifade eden Tükek, “Bir tane virüs yeterli, bir virüs girdiği zaman 30 kişi varsa 30’u da enfekte olur. O derece kötü bir virüsle şu an karşı karşıyayız maalesef. Bu virüs olmasaydı aşağı yönlü hareket hakikaten Türkiye için olumluydu. Deltayla birleşip daha ağır hastalık yapabilir hale gelebilir o da korkutucu bir gelişme bize düşen şu an için virüsün çoğalmasını engellemek. Şu anda gençler dahil herkes, ağır geçirebilir. Biz tedbirli olacağız, dikkat edeceğiz” şeklinde konuştu. Tükek, kapanma olacağını düşünmediğini ancak okulların uzaktan eğitime geçebileceğini de söyledi.
Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) iki haftada bir olmak üzere çarşamba günleri düzenlediği Pandemi Bültenlerinin 19’uncusu “Pandeminin Omicron Dönemi: Ne Yapmalı?” başlığıyla 29 Aralık 2021 günü çevrimiçi olarak gerçekleşti. Bültenin sunumunu TTB Merkez Konseyi üyesi Dr. Kazım Doğan Eroğulları yaptı. İlk olarak kasım ortasında rapor edilen Omicron varyantının önceki varyantlara göre daha fazla mutasyona uğradığını, daha kolay bulaşabildiğini ve bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü’nün “küresel riski çok yüksek” bildirimi yaptığını söyleyen Eroğulları, COVID-19 hastaları ile temastan 72 saat sonra PCR testi verilmesini ve Omicron’a özgü PCR testlerinin kullanılmasını önerdi. Bültenin son bölümünde TTB’nin 3 Aralık tarihli basın toplantısı ile kamuoyuna açıkladığı önerileri hatırlatan Eroğulları, acil önerileri ise şöyle sıraladı:
Prof. Azap, Doç. Elbek, Prof. Pala ve Doç. Yavuz “İlk dalgayı dahi bastıramamış, peş peşe farklı varyantlarla pikler yaşamış Türkiye halen ağırlıkla Delta varyantının yarattığı uzamış bir pikle boğuşuyor. Omicron’un getireceği yeni pik ise yaklaşan yeni yıl gibi kapıda” diyor. Günlük vaka sayılarındaki artışa dikkat çeken Fahrettin Koca, “Son haftada günlük vaka sayılarında artış belirginleşmiştir. Vaka sayılarındaki artışın temel sebebi kapalı ortamlarda geçiren sürenin artması ve omicron varyantının hızla bulaşıyor olmasıdır” dedi. Vakalardaki artışın hastanelere yansımadığını belirten Koca, “Vaka sayılarındaki artış hastaneye yatışlara yansımamıştır. Benzer şekilde son dönemde hastalığa yakalananlarda zatürre oranında bir artış görülmemiştir. Bu konu yakından takip edilmektedir” ifadelerini kullandı.
***
Sağlık Bakanlığı tarafından paylaşılan verilere göre 18 yaş ve üstü nüfusta ikinci doz aşı uygulananların oranı %83, birinci doz aşı yapılanların oranı %91.6 olarak kayıtlara geçti. Türkiye’de bugüne kadar uygulanan aşı miktarı 129 milyon 972 bin 508 doza yükseldi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Bilim Kurulu üyeleri, korona virüsüne (Covid-19) geliştirilen yerli aşı Turkovac’ı, hatırlatma dozu olarak yaptırdı. “Yarından itibaren bütün vatandaşlarımız, özellikle şehir hastanelerinden başlamak üzere uygulama başlamış olacak” diyen Koca’nın ardından Bilim Kurulu üyeleri de aşı oldu.
Azerbaycan’da, Covid-19’a karşı Türkiye’de geliştirilen yerli aşı TURKOVAC’ın Faz 3 çalışmalarının yapılmasına onay verildi.
***
Toplumsal bağışıklığın artırılması ve tamamlanan primer şema sonrası düşen bağışıklığın güçlendirilmesi için hatırlatıcı dozların çok önemli olduğunu belirten Uzman Dr. Erdemir Işık, “İki doz Biontech ya da üç doz Sinovac yaptıran kişilerin aşılanmalarının tamamlandığını düşünmeleri yanlış bir yaklaşım. Aşıların etkisinin zaman içerisinde azaldığı biliniyor. Bu nedenle hatırlatma dozları ile yeniden bağışıklığın güçlendirilmesi gerekiyor. Primer aşı şeması tamamlandığında hatırlatıcı dozun en erken 3 ay sonra mümkünse Biontech ile yapılması öneriliyor.
‘Primer’ yani birincil aşı şemalarını henüz tamamlamayan kişilerin zaman kaybetmeden aşılanması gerektiğini ifade eden Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, “Henüz hiç aşı yaptırmayan kişiler Biontech aşısını birer ay arayla yaptırabilirler. Eğer bir nedenle mRNA aşıları yapılamıyorsa 3 doz Sinovac aşısı yapılmalıdır. Tüm bu öneriler henüz aşı yaptırmayanlar için geçerlidir. Aşılamasına başlanan; ancak tamamlanmayan kişilerin aşılama sürecine kaldıkları yerden devam etmesi gerekir. Hatırlatıcı doz da ihmal edilmemelidir. Primer şema tamamlandıktan sonra sıra hatırlatıcı doza gelmelidir” diye konuştu.
***
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, hastanelerde yoğun bakımdakilerin yüzde 90’ının Covid-19 aşısının hatırlatma dozunu yaptırmayanlardan oluştuğunu açıkladı. Johnson, “Eğer aşı olmadıysanız, hastaneye gitme olasılığınız 8 kat daha fazla.” ifadesini kullandı.
***
Doğu Afrika ülkelerinde, 40 milyon dozdan fazla aşının son kullanma ömrünün bitme riski taşıdığı bildirildi. The East African gazetesinin haberine göre Doğu Afrika ülkelerinde, bölgede şimdiye dek bağış ve doğrudan satın alma yoluyla elde edilen 74 milyon doz aşıdan sadece 30,1 milyon dozu kullanıldı. Hükümetler, aşılamaya katılımı artırmak için pek çok alanda aşı yaptırma zorunluluğu getirdi. Aşıları muhafaza edecek depolama alanının da kısıtlı olduğu belirtildi. Batı ülkelerinden bağış yoluyla gelen aşıların son kullanma tarihlerinin yakın olduğu bilinirken, daha önce bazı Afrika ülkeleri bu yolla gelen yüz binlerce doz aşıyı imha etmek zorunda kalmıştı. Nijerya, Senegal, Güney Sudan, Malavi ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti çok sayıda aşıyı kullanamadan çöpe atmak zorunda kalmıştı.Aşılama oranının yüzde 8,8’de kaldığı kıtada vaka sayısı ise 9,6 milyonu geçti.
***
Avusturya’da en büyük aşı merkezinde bir grup çalışanın, para karşılığında sahte Covid-19 aşı belgesi verdiği ortaya çıktı.
***
Covid-19 pandemisinde beşinci dalga kendini belli etmeye başladı. Başta Avrupa ülkeleri ve ABD olmak üzere vaka sayısında patlama gözleniyor. Omicron varyantı pandeminin seyrini ciddi etkileyecek gözüküyor. Küresel düzeyde toplam vaka sayısı 284 milyon 874 bine yaklaşırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 438 bini geçti. Aktif hasta sayısında yükseliş eğilimi de devam ederek 27 milyonun üzerine çıktı. Yükselen aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte yeni vaka sayısı 1.5 milyon eşiğini aşarak 1 milyon 596 bin 451 kişiye yükseldi. Yine 7 bin 047 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (465.7 bin), Fransa (208.1 bin), İngiltere (183 bin), İspanya (100.8 bin), İtalya (98 bin), Arjantin (42 bin), Almanya (41.8 bin), Türkiye (36.7 bin), Kanada (32.1 bin), Yunanistan (28.8 bin), Portekiz (26.9 bin), Danimarka (22 bin), Rusya (21.1 bin), Avusturalya (18.2 bin), Şrlanda (16.4 bin), Hollanda (15.7 bin), Polonya (15.6 bin), Vietnam (13.9 bin) ve İsviçre (10.7 bin).
***
Fransa’da son 24 saatte korona virüsü vaka sayısı 208 bin olarak açıklandı. Bu sayı hem ulusal hem de Avrupa rekoru olarak kayda geçti.
Güney Amerika ülkesi Arjantin’de, bir günde 42 bin 32 vakanın görülmesiyle salgının başlangıcından bu yana 24 saatte görülen en yüksek yeni vaka sayısı kaydedildi.
İsviçre’de son 24 saatte 17 bin 634, Yunanistan’da ise 28 bin 828 Koronavirüs vakası tespit edilmesiyle her iki ülkede günlük vaka sayılarında rekor seviyeye ulaşıldı.
İspanya’da Kovid-19 salgınında son 24 saatte 100 bin 760 kişide Kovid-19 tespit edildi. 100 bin 760 vakayla “en yüksek günlük Kovid-19 vaka sayısı” kaydedildi.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) kayıtlarına göre, önceki gün 465 bin 670 yeni Covid-19 vakasıyla en yüksek rakam görüldü. Ülkede, Omicron varyantına bağlı olarak artışa geçen vakaların son 7 günlük ortalamasının 240 bin civarında seyrettiği belirtildi.
***
İspanya Sağlık Bakanı Carolina Darias, Koronavirüs testi pozitif çıkanların zorunlu karantina süresinin 10 günden 7 güne düşürüldüğünü açıkladı.
Yunanistan’da Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında 3 Ocak 2022’den itibaren geçerli olması planlanan kısıtlamaların, vaka sayısındaki hızlı artış nedeniyle yarından itibaren başlayacağı bildirildi. Yunanistan Sağlık Bakanı Thanos Plevris, yeme içme sektöründe artık müziğin de yasak olacağını vurgulayarak, lokanta, kafe ve eğlence merkezlerinin sadece 31 Aralık gecesi 02.00’ye kadar müzik olmaksızın hizmet vereceğini, diğer günler ise gece yarısından itibaren kapatılacaklarını aktardı.
***
İran Covid-19’un Omikron varyantı önlemleri kapsamında Fransa, İngiltere, Danimarka ve Norveç’ten ülkeye girişlere yasak getirdi.
***
Belçika hükümetinin Omikron varyantının yayılmasını önlemek amacıyla kapalı alanlardaki kültür sanat etkinliklerini askıya alma kararı Danıştay tarafından iptal edildi. Pazar günü Brüksel’de yaklaşık 5 bin kişinin katıldığı bir protesto gösterisi düzenleyen kültür sanat sektörü temsilcileri, Pazartesi günü kararın iptali istemiyle Danıştay’a başvurdu. Belçika’da Danıştay, sektörün itirazını yerinde buldu. Danıştay, hükümetin duyurduğu kısıtlamaların, “orantısız” ve “yeterli nedenlere dayanmadığını” belirterek, iptal edilmesine karar verdi. Belçika’daki tiyatro, opera ve konser salonları ile sinemalar, Danıştay kararının ardından yeniden seyirci ile buluşma kararı aldı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
