Pandemi Gündemi
Türk Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. Oktay Demirkıran, pandeminin başından bu yana yoğun bakımlardaki hasta sayılarında neredeyse en düşük noktaya ulaşıldığını söyledi. Demirkıran, “Birçok yerde Covid için ayrılan yoğun bakımların kapatıldığını görüyoruz” dedi. Türkiye’nin en büyük pandemi merkezlerinden Cerrahpaşa Tıp Fakültesi yoğun bakım servisinde ise bu hafta itibarıyla sadece bir Covid hastası kaldı. Demirkıran, geçen yıl bu aylarda yoğun bakımlardaki hasta sayılarında ciddi bir artış görüldüğüne işaret ederek, “Hasta sayısı bin 300-bin 400’lerde ve entübe hasta sayısı da bin civarındaydı. Daha sonra ciddi bir artış gerçekleşti. Bu, artışın başlangıç dönemiydi. Ama bu yıla baktığımızda, bu oran epeyce düşmüş durumda. Örneğin bizim hastanemizde geçen yıl bütün yataklar dolu, hatta ek yoğun bakım açılmışken, bugün itibariyle kalan sadece bir Kovid-19 kritik hastamız var. Türkiye genelinde de yoğun bakımlarda doluluk oranının düştüğünü bize gelen verilerle anlıyoruz. Türk Yoğun Bakım Derneği’ne ülke genelinde yoğun bakımlardan ulaşan sonuçlar da gerçekten ciddi anlamda düşüşü gösteriyor. Sayın Bakanımız üçte bir oranında diye açıkladı ama belki bu hafta, daha da aşağıya düşmüş olabilir bu oranlar. Biz çok yerde Covid için ayrılan yoğun bakımların kapatıldığını, normal yoğun bakımlara doğru geçişler olduğunu öğreniyoruz” dedi.
***
Omicron XE varyantı: Araştırma kapsamında Mart ayında alınan yaklaşık 3 bin 400 pozitif test örneği, baskın varyantı tespit etmek üzere labaratuvarda test edildi. Örneklerin yüzde 90’ının Omicron’un BA.2 varyantı olduğu ortaya çıktı. 5 örneğin ise Omicron XE adlı yeni varyanttan oluştuğu tespit edildi. Omicron XE varyantının Omicron BA.1 ve BA.2 varyantlarının karışımından oluştuğu düşünülüyor. İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı’na göre ülkede 22 Mart’a kadar toplam 637 Omicron XE vakası tespit edildi. Dünya Sağlık Örgütü ise XE varyantının BA.2’ye göre yüzde 10 oranında daha bulaşıcı olabileceğini, bu konuda araştırmaların devam ettiğini ifade ediyor.
Pandeminin Seyri
Düşüşe geçse de pandemi hala devam ediyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 495 milyonun, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 6 milyon 190 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı 58 milyon 205 bin civarında. Aktif hasta sayısı dalgalı seyrediyor, ciddi bir düşüş gözlenmiyor. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidi ciddiyetini koruyor.
Dünya genelinde yeni vaka sayısı azalış eğilimini devam ettirdi. Bununla birlikte hala Asya ve Avrupa kıtasında vaka sayısı hala yüksek seyrediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 1 milyon 203 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 3 bin 598 kişiye yükseldi. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Güney Kore (286.2 bin), Almanya (204.9 bin), Fransa (162 bin), İtalya (69.3 bin), Avustralya (62 bin), Vietnam (49.1 bin) ve Japonya (42.3 bin).
Türkiye’de ise vaka sayısındaki düşüş eğilimi devam etti. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 10 bin 314 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 41 kişi. Toplam vaka sayısı 14 milyon 90 bin civarında, toplam can kaybı ise 98 bin 275 kişiye yükseldi. Test yaptırma konusunda gevşemeler, test sayısına yansıdı. Günlük PCR testi sayısı 220 binin üzerinde. Vaka sayısında azalma aktif hasta sayısına da yansıdı. Resmi istatistiklere göre 220 binin altına indi. .
***
Imperial College London’ın İngiltere’de yaptığı yeni bir araştırma, son Covid-19 dalgasının çocuklar ve gençler arasında Mart ayında en üst seviyeye ulaştığına işaret ediyor. Imperial College uzmanlarının React adlı araştırmasına göre Mart ayında İngiltere’de nüfusun yüzde 6,37’si koronavirüse yakalandı ve bu oran bir rekor. Araştırmacılar, virüsün gençler arasında en üst düzeye ulaştığını ancak 55 yaş üstü kişilerde ve toplumun en savunmasız kesimlerinde yayılmaya devam ettiğini belirtiyor. Uzmanlar, vaka sayılarında yaşanan bu yükselişin BA.2 olarak adlandırılan ve diğerlerinden daha bulaşıcı olan Omicron varyantından kaynaklandığını düşünüyor. 8-31 Mart arasında 109 bin kişiden alınan sürüntü örnekleriyle yapılan çalışmanın bulguları, Şubat ayında İngiltere’de Covid-19 kısıtlamalarının sona ermesinden sonra vaka sayılarının yaklaşık yüzde 3 arttığını gösteriyor. Çalışma, Mart sonunda vaka sayılarının çocuklar arasında en üst düzeye ulaştığına, 18-54 yaş arasındaki yetişkinlerde ise duraklamaya geçtiğine işaret ediyor. Araştırmadan elde edilen veriler, 31 Mart’ta 55 yaş üstü kişilerin yüzde 8,31’inin Covid-19’a yakalandığını, bu yaş grubunda vaka sayılarının Mayıs 2020’den bu yana neredeyse 20 katına çıktığını gösteriyor. Imperial College London ekibine göre mobil telefonlardan elde edilen veriler, insanların son haftalarda daha çok sosyalleştiğini, artışın bundan kaynaklanıyor olabildiğini öne çıkarıyor. Elliot, “Aynı zamanda 55 yaş üstü grupların üçüncü hatırlatma aşısını Ekim veya Kasım ayında yaptırdığını biliyoruz, aşı etkisini kaybediyor olabilir” diyor.
Salgın Kontrol Önlemleri
Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Kalabalık alanlarda sosyal alanlarda kapalı alanlarda maske kullanmaya devam etmek lazım ama açık havada artık maske takmanın çok bir gereği ya da faydası olduğunu düşünmüyorum” dedi.
***
ABD’nin önde gelen sağlık kurumlarından Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Covid-19’un en çok mutasyona uğrayan Omicron varyantının alt türü ile ilgili bir açıklama yaparak, şu an kullanılmakta olan Covid-19 aşılarının Omicron varyantının alt türü olan Omicron BA.2’ye denk olmadığı belirtti. Yapılan açıklamada üçüncü doz Koronavirüs aşısının hastalığın ağır geçmesine karşı koruma sağladığı da belirtildi. Konuyla ilgili açıklama FDA’nın uzmanlarla hatırlatıcı doz Covid-19 aşılarının takvimi ile ilgili görüşmeler sırasında yapıldı. Dün gerçekleşen toplantı öncesinde FDA, Koronavirüs aşılarının yeni ortaya çıkan varyantlara karşı güncellenmesi gerektiğini duyurmuştu. Kurumun danışma komitesi, mevcut Koronavirüs aşılarının güncellenmesi gerektiğini açıklarken, Pfizer/BioNTech ve Moderna yeni Koronavirüs aşıları için incelemelerin devam ettiğini duyurmuştu.
SARS-COV2
İstanbul’da yaşayan lösemi hastası 56 yaşındaki Muzaffer Kayasan‘ın 85 kez yaptırdığı Covid-19 testi pozitif çıktı. Önceki gün yaptırdığı 86. testte sonunda negatif çıkan Kayasan’ın izolasyon süreci 16 ay sonunda bitti. Dünyanın çeşitli ülkelerinden bilim insanları Kayasan’ı telefonla arayarak çevirmen aracılığıyla bilgi aldı. Kayasan, 470 gün boyunca yaptırdığı 85 testte en uzun süre pozitif çıkan ve karantinada kalan hasta olarak tarihe geçti.
***
İsveç’te yapılan bir araştırma, Covid geçirdikten sonra kan pıhtısı riskinin altı ay boyunca yüksek olduğunu gösterdi. İsveç’te araştırmacılar Şubat 2020 ve Mayıs 2021 arasında Covid geçiren bir milyondan faiz insanın verilerini inceledi. Veriler, Covid geçirmeyen aynı yaşta ve aynı cinsiyette dört milyonluk bir grubun verileriyle karşılaştırıldı. Covid geçirenlerde şu risklerin olduğu görüldü: Üç aya kadar bacakta ya da damarda kan pıhtılaşması, Altı aya kadar akciğerlerde kan pıhtılaşması ve İki aya kadar iç kanama.
Araştırmacılar, Covid geçirenlerdeki risk oranıyla geçirmeyenleri karşılaştırdığında şu sonuca ulaştı: Covid geçirmeyen kişiler arasında derin ven trombozu riski 10 binde birken, Covid geçirenlerde bu risk 10 binde dört çıktı. Covid geçiren 10 bin kişiden 17’sinde akciğerlerden kan pıhtılaşması yaşanırken Covid geçirmeyenlerde bu oran 10 binde bir oldu. Covid’i ağır geçirenlerde kan pıhtılaşması riskinin, hafif geçirenlere oranla yedi kat daha fazla olduğu belirtildi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00-8.00) alıyoruz