İngiltere’deki hanelerde yapılan bir araştırmada, çift aşılı bireylerin aşısızlar kadar Covid-19’a yakalanıp, beraber yaşadıkları kişilere bulaştırabildikleri tespit edildi. Eylül 2020’den Eylül 2021’e dek, Londra ve Bolton kentlerinde PCR testleriyle 440 hanede yapılan çalışmaya göre;
- Çift aşılı bireylerin, aşısız bireylere kıyasla Delta varyantına yakalanma riskleri daha düşük, ancak yine de kayda değer düzeyde.
- Çifte aşılılar, aşısızlar kadar hastalığı bulaştırabiliyor
- Aşılı bireylerde enfeksiyon daha çabuk temizleniyor, ancak en bulaşıcı oldukları dönemdeki zirve viral yükleri, aşısız kişilerde görülenle benzer düzeyde.
- Bu durum da, neden virüsü hanelerde başkalarına bulaştırdıklarını açıklayabilir
Çalışmayı yürüten ekipteki Imperial College London’dan Prof: Ajit Lalvani “Aşılı bireyler arasında süren bulaşı, aşısız insanların hastalığı kapma ve ağır geçirme riskini azaltmak için aşı olmalarını daha da gerekli kılıyor. Özellikle de insanların kapalı mekanlarda birbirlerine daha yakın olacakları kış aylarında” dedi. “İkinci aşıdan sonraki birkaç ay içinde bile enfeksiyona yakalanma riskinin olduğunu tespit ettik. Dolayısıyla hatırlatıcı doz sırası gelenler bunu hemen yaptırmalı” Yine Imperial College’tan araştırmacı Dr. Anika Singanayagam da “Bulgularımız, yeni varyantlar karşısında aşının etkinliğine yönelik önemli bilgiler veriyor. Özellikle de aşılama oranının yüksek olduğu ülkelede bile Delta varyantının neden çok sayıda vakaya yol açtığı konusunda” diye konuştu.
“Bulaşıya engel olmak için, aşılı bireylerde bile maske takılması, sosyal mesafe ve testler gibi kamu sağlığı ve sosyal önlemlere devam etmek hala önemli.”
***
Tıp dergisi The Lancet’in 9 Ekim’de yayımladığı araştırmaya göre pandemi etkisinde geçen 2020 yılında küresel çapta depresyon rahatsızlığı yüzde 28, anksiyete bozukluğu ise yüzde 26 oranında arttı. Araştırmaya göre kadınlar erkeklere göre daha fazla depresyon ve anksiyete problemi yaşadı. Covid-19 kaynaklı depresyon ve anksiyete vakalarının artışında Avrupa’da ilk sırada yer alan ülke Türkiye. Türkiye, Arjantin, Güney Afrika Cumhuriyeti gibi ülkelerde bu oran, depresif bozukluklarda yüzde 38,7, anksiyete bozukluklarında ise yüzde 28’in üzerinde artış gösterdi.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 23 bin 948 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 201 kişi. Toplam vaka sayısı 8 milyon 33 bine dayanırken toplam can kaybı ise 70 bin 611 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 347 bin civarında. Aktif hasta sayısı yüksek hızda devam ediyor, 474 bin 680 aktif hastaya sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Aşı yapılacak nüfus alt sınırının 12 yaşa indirilmesi, 3. doza rağmen halen günlük 1 milyon doza ulaşabilmiş değiliz. Sağlık Bakanlığı hızlı ve etkin aşılama için herhangi bir çaba göstermiyor, aşılama kendi ritminde devam ediyor. Hafta sonu günlük yapılan aşı dozu 100 binin altına kadar geriliyor.
Sağlık Bakanlığı resmi sitesindeki son rakamlara göre: 31 Ekim saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 70 bin 738 doz aşı uygulandı. Türkiye’de bugüne kadar, 55 milyon 392 bin 343 birinci doz, 48 milyon 655 bin 853 ikinci doz, 11 milyon 136 bin 208 üçüncü doz aşı uygulandı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması %89,2, ikinci doz ortalaması %78.4 oldu.
Oysa sağlık otoriterleri tüm nüfusa göre aşı oranın hesaplanmasını öneriyor. Böyle ele alırsak birinci doz aşı oranı %66.2, ikinci doz ise % 58.2 olduğunu görürüz. Birinci doz aşı yapılanların sayısı çok azaldı. Buna göre salgını kontrol için hedeflenen nüfusun %70’inin ikinci dozu yaptırması hedefinin oldukça gerisindeyiz. Bölgeler ve iller arasında ciddi eşitsizlik devam ediyor. Mülteciler ve ötekileştirilen topluluklarda ne kadar aşı yapıldığı verisine ulaşamıyoruz. Dahası Delta varyantı nedeniyle bu oranın en az %85 olması gerektiği iddia ediliyor. Türkiye özgünlüğünde istatistik kritik bir konuda 2 doz Sinovac yapılanların ‘ikinci doz aşı oranı’ hesaplanmasına dahil edilmesi. Salgın kontrolü için iki doz Sinovac’ın yeterli olmadığı kabul ediliyor, bu nedenle bu kişilerin 3.doz aşı olunca (Sinovac ya da Biontech) hesaplamaya dahil edilmesi daha gerçekçi değerlendirmeyi sağlayacaktır. Özellikle yaşlı nüfusun 3. doz aşılanması konusunda ciddi sorunlar olduğunu sahadan elde ettiğimiz verilerle söyleyebiliriz.
***
Covid-19 vakaları yeniden artışa geçti. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 247 milyon 447 binin üzerine çıkarken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyon 15 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 18 milyon 320 binin üzerine çıktı. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 327 bin 243 kişiye Covid-19 tanısı konurken 4 bin 595 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Rusya (41 bin), İngiltere (38 bin), Türkiye (23.9 bin), ABD (20 bin), Ukrayna (17.4 bin), Almanya (13.9 bin), ve Hindistan (12.9 bin). Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim yapmama, bildirim yetersizliği vb. nedenlerle gerçek tablo istatistiklere yansımıyor. Bu durum pazartesi günü de devam ediyor. ABD örneğinde olduğu gibi bildirilen vaka sayısı çok azalıyor. Gerçek tablo haftanın ilerleyen günlerinde netleşiyor.
***
Rusya’da günlük Covid-19 vakaları bir kez daha rekor kırdı. Son 24 saatte 40 bin 993 vaka ve Covid nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının da 1158 kolduğu belirtildi. Rusya’da 7 Kasım’dan itibaren kısmi kapanma sürecine girilecek. İş yerleri, çalışanları ücretli izne çıkaracak. 60 yaş üstü aşısız kişilere evden çıkmamaları söylenecek.
***
Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB) tüm sınıf seviyelerinde haftada beş gün ve yüz yüze eğitimin başlamasının ardından Covid-19 salgınının eğitimdeki etkilerinin azaltılması amacıyla öğrenci, öğretmen ve velilere yönelik kapsamlı rehberlik ve psikolojik destek hizmeti verilmeye başladı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00) alıyoruz.