Pandemi Gündemi
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), İngiliz vatandaşlarını kendilerini bekleyen ‘zor kış’ konusunda uyardı ve hem Covid hem de gribin bu kış ölümcül tehdit olduğuna dair güçlü belirtiler olduğunu kaydetti.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Bu yıl ilk defa maske dahil tüm önlemler kalkmış bir şekilde kışa giriyoruz. Önlemler sayesinde korunduğumuz pek çok virüs aktif olacak” dedi. Uyarılarda bulunan Yavuz, “1 ay içinde dünyada yeni bir Covid-19 dalgası da bekleniyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Yavuz, “Covid-19 başladığından beri aldığımız birçok önlem vardı. Aşının yanında en başından itibaren aldığımız kişisel önlemlerimiz, diğer solunum yoluyla bulaşan virüsleri de oldukça azaltmıştı. Geçen yıldan itibaren bu önlemler azaltıldı ve bu yıl da tamamen kaldırıldığı için, aslında bu virüslerin yeniden ortaya çıkacağını bekliyorduk. Geçen yıl kısmen önlemler devam ettiği için bir ‘patlama’ şeklinde olmadı ama bu yıl önlemler tamamen kaldırıldığı için biraz daha şiddetli yaşayacağımızı ön görüyoruz, bilim çevreleri de böyle düşünüyor. Grip açısından bakarsak, Güney yarım kürede özellikle Avustralya’da, hızlı başladı grip. Onlar sezonun sonuna gelmiş durumdalar şu anda. Bir süre hızlı gittikten sonra, tekrar önceki yılların altında bir seviyede bitti grip sezonu. Ama aynı şey burada da olursa, hızlı bir giriş olabilir gerçekten garip açısından. Çünkü şu an kişisel koruyucu önlemler, maske, kalabalıkların azaltılması vs bunlar tamamen kalktı” dedi.
Acillerde Covid-19 başvurularında da ufak kıpırdanmalar yaşandığını ama eskiye göre ciddi bir artışın henüz olmadığını kaydeden Prof. Dr. Yavuz, şöyle konuştu:
“Önümüzdeki süreçte grip, nezle etkeni diğer virüsler, ki onlar da rinovirüs, parainfluenza, insan metapnömovirüsü, adenovirüsler ile ilgili artış bekleniyor. RSV mesela geçen yıl erken bir pik yapmıştı. Ama influenza en çok korku yaratanlardan biri. Biz ülke olarak grip sürveyans (takip) sistemine dahil olan bir ülkeydik dünyada. Ama Covid-19 döneminde aksadı sürveyans. Şimdi o sistemin tekrar çalışır hale geçmesi gerekiyor ki grip sürveyansı yapılırken, aynı zamanda diğer sözünü ettiğimiz virüs etkenlerini de gözlemleyebiliyorduk. Nezle yapan virüsler de bazen bağışıklığı baskılanmışlarda ya da yaşlılarda, hatta bazen çocuklarda Kovid gibi ağır tablolara neden olabiliyor çünkü. O yüzden bunların da takip edilmesi gerekiyor. Bizim şu an aslında ülke olarak yapmamız gereken en acil şey, bu sürveyansı güçlendirerek devam ettirmek. Çünkü biz bu bilgilerle hareket edebiliyoruz. “İnfluenzada her sezon aşı olmak gerekiyor. O da bir RNA virüsü olduğu için, sürekli değişiklik gösteriyor. O yüzden mevsimi de geldi, özellikle risk gruplarına tanımlanmış durumda ve grip aşısı çıkmış olanların hiç beklemeden aşılarını olmaları gerekiyor. Grip aşısı da aynen Covid aşısında olduğu gibi, hastalansa bile kişiyi ölümden ya da hastaneye yatış gerektiren ağır tablolardan koruyor. Bu kesin olarak gösterilmiş durumda.
Diğer virüsler içinse mesela rinovirüs, nezle etkenlerin üçte birinden fazlasına sebep oluyor; elimizde herhangi bir aşı ya da ilaç yok maalesef. Ama bu virüsler için de şöyle bir güzellik var, özellikle el hijyenine dikkat edersek, yani ellerimizi sık sık yıkarsak ve yakın temaslardan kaçınırsak ya da kapalı ortamlarda maske takarsak; bunu da azaltma şansımız var.”
Prof. Dr. Yavuz, sözlerini şöyle noktaladı:
“Bu hastalıklar işgücü kaybına ya da hastanede iş yükü oluşturmada bizim Covid’den önceki dönemlerde en çok uğraştığımız konuların başında yer alıyordu. Aslında toplum sağlığı açısından baktığımızda çok da hafife alınacak hastalıklar değil. Bu nedenle hasta olan kişilerin kesinlikle işe ya da okula gitmemesi gerekiyor. Bu kış bu çok önemli olacak. Çünkü zaten sürveyans yapılmıyor, Covid için de yok. O nedenle bunların ne kadar yaygın olduğu anlaşılmayabilir bu yıl. Hasta olanların evde kalması, birçok kişinin hastalanmasını da engeller.
Pandeminin Seyri
Pandemi 6. Dalgası pikini yaptı ve inişe geçti. Bu son dalgada Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Küresel düzeyde vaka sayısı ve ölümlerde azalma olsa da Asya kıtasında bazı ülkelerde kısmen azalma gösterse de yüksek vaka ve ölüm düzeyi hala devam ediyor. Pandemi boyunca toplam vaka sayısı 623 milyon 220 bine, toplam ölüm sayısı ise 6 milyon 550 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı 13 milyon 700 bine yükseldi.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 303 bine yakın, Covid-19’a bağlı ise 841 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Fransa (47 bin), Tayvan (43 bin), Japonya (35 bin), Rusya (33 bin), İtalya (33 bin) ve Güney Kore (27 bin).
Hafta sonu bildirim sorunları (bildirim yapmama, yetersiz bildirim vb.), sağlık hizmetlerine erişim ve PCR testi yaptıramama gibi nedenlerle gerçek vaka ve ölüm sayısı saptanamıyor. Bu durum Pazartesi günlerine de yansıyor. Örneğin Almanya vaka zirvesinde iken bu gün istatistiklerde dahi yer almıyor, hafta sonu bildirim ile ilgili başka bir yol izliyor.
Bu sorunu aşmak için son bir haftanın günlük ortalama vaka ve ölüm sayısı ya da toplam vaka sayısı ve ölüm sayısı üzerinden değişim izleniyor.
Pandemide geçtiğimiz hafta
Son 7 günün ortalama vaka sayısı Temmuzun son haftası ile birlikte düşüşe geçmişti. Bir önceki haftanın günlük vaka ortalaması 440 binin altına inmişti, düşüş eğilimi geçtiğimiz haftada devam ederek 410 bin 802 kişiye geriledi.
Ölüm sayısında düşüş eğilimi devam etti, bir önceki haftanın günlük ölüm ortalaması 1,406 iken son bir haftada bu sayı 1,106 kişiye indi.
Küresel haftalık toplam vaka ve ölüm sayılarındaki değişim de şöyle:
| Bir önceki haftaya göre değişim | ||||
| Kıtalar | Son 7 gündeki vaka sayısı | Son 7 gündeki ölüm sayısı | Vaka sayısı | Ölüm sayısı |
| Dünya | 2,875,939 | 7,748 | – %6 | – %21 |
| Avrupa | 1,542,681 | 2,850 | + %6 | – %16 |
| Asya | 968,145 | 2,044 | – %12 | – %11 |
| Kuzey Amerika | 238,022 | 1,740 | – %39 | – %40 |
| Güney Amerika | 80,868 | 814 | – %5 | – %7 |
| Afrika | 6,648 | 41 | + %25 | – %29 |
Yukarıda tabloda görüldüğü gibi dünya genelinde geçtiğimiz hafta hem vaka sayısında (-%6) hem de ölüm sayısında (-%21) azalma eğilimi devam etti. Vaka sayısında küresel azalmaya karşı Avrupa kıtasında %6, Afrika kıtasında %8 artış söz konusu. Almanya, fransa, İtalya, ve Avusturya’da vaka sayısında ciddi artışlar dikkatei çekiyor. Avrupa’da yeni bird alga süpriz değil.
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.