Pandemi Gündemi
Çin Dışişleri Bakanlığı, ülkedeki Covid-19 vakalarındaki artış nedeniyle Çin’den gelen yolculara giriş kısıtlamaları uygulayan ülkelere aynı şekilde karşılık verileceğini açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ülkesini hedef alan kısıtlamaların “bilimsel temelden yoksun” ve “kabul edilemez” olduğunu söyledi. Pekin’in “Sıfır Covid” politikasını gevşetme kararının ardından vaka sayılarının artmasıyla birlikte, ABD, İngiltere ve Fransa’nın da aralarında olduğu 10’dan fazla ülke Çin’den gelen yolculardan negatif test isteyeceğini açıklamıştı. Sözcü Mao, “siyasi hedeflere ulaşmak için salgın önleme ve kontrol tedbirlerini manipüle etme girişimleri” olarak nitelendirdiği adımlar karşısında Pekin’in “mütekabiliyet ilkesi uyarınca karşılık verecekleri” uyarısında bulundu.
Sözcü ayrıca Çinli yetkililerin Dünya Sağlık Örgütü yetkilileriyle bir video görüşmesi gerçekleştirdiklerini ve bu görüşme sırasında “mevcut salgın durumu, tıbbi tedavi, aşılama ve diğer teknik konular hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını ve salgının dünya çapında mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmesine yardımcı olmak için teknik alışverişi sürdürme konusunda anlaştıklarını” söyledi.
***
Belçika’da resmi olarak grip salgını ilan edilmesi için gerekli şartların oluştuğu açıklandı. Belçika Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü (Sciensano), grip vakalarında hızlı bir artış olduğunu, bunun hekim muayenelerinin yanı sıra laboratuvar testleri ve hastaneye yatışlarda da görüldüğünü belirtti. Enstitüden yapılan açıklamada, grip (influenza) ve bronşit virüsleri dışında korona virüsü (Covid-19) ve solunum yolu hastalıklarına yol açan diğer virüslerin halk arasında yaygın olduğu bilgisi verildi.
Belçika’nın en büyük üniversitelerden biri olan Leuven Üniversitesinin hastanesi UZ Leuven’de çok sayıda çalışanın hastalandığı, bu yüzden acil olmayan hasta kabullerinin ertelendiği duyuruldu. Hastanenin başhekimi Gert Van Assche, Noel tatilinden sonra özellikle ileri yaştaki çok sayıda kişinin solunum yolu enfeksiyonu şikayetiyle hastaneye başvurmaya başladığını söyledi: “Ağır bir grip mevsimi bekliyoruz” diyen Van Assche, bu durumun personel yetersizliğiyle birleşmesi nedeniyle hastanelerde büyük yük oluştuğunu dile getirdi.
Pandeminin Seyri
Pandemi 6. Dalgası pikini yaptı ve inişe geçti. Bu son dalgada Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Küresel düzeyde vaka sayısı ve ölümlerde azalma olsa da Küresel azalış eğilimi sürse de Asya kıtasında vaka ve ölüm sayısında artış eğilimi devam ediyor. Pandemi boyunca toplam vaka sayısı 666 milyon 530 bine, toplam ölüm sayısı ise 6 milyon 705 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 21 milyon 400 bin civarında.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 390 bin civarında, Covid-19’a bağlı ise 1,511 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (104 bin), Güney Kore (79 bin), ABD (40 bin), Tayvan (34 bin), Brezilya (30 bin), Almanya (29 bin), Hong Kong (16 bin) ve Fransa (14 bin).
SARS-COV2
Covid-19’un daha önceki alfa, beta, gama ve delta varyantlarını Omicron varyantı izlemiş ve bu varyant küresel çapta baskın hale gelmişti. XBB.1.5 da Omicron varyantının alt dallarından biridir. Omicron, 2021’in sonlarında ortaya çıktığından bu yana önceki tüm koronavirüs varyantlarını geride bıraktı ve orijinalinden daha bulaşıcı olan birçok alt varyantın ortaya çıkmasına neden oldu. XBB.1.5’in semptomlarının önceki Omicron alt türlerine benzer olduğu düşünülüyor, ancak bunu doğrulamak için henüz çok erken. Çoğu insan soğuk algınlığı benzeri semptomlar gösteriyor.
XBB.1.5, ilk olarak Ağustos 2022’de Hindistan’da tespit edilen ancak sağlık yetkilileri tarafından “endişe verici bir varyant” olarak sınıflandırılmayan XBB’den gelişti.
XBB, vücudun bağışıklık sistemini yenmesini sağlayan bir mutasyona sahipti, ancak bu niteliği insan hücrelerini enfekte etme yeteneğini de azaltmıştı.
Londra Imperial College’den Profesör Wendy Barclay, XBB.1.5’in ise F486P olarak bilinen bir mutasyon geçirdiğini ve bu sayede, savunma sisteminden kaçarken hücrelere tutunma yeteneğini geri kazandırdığını belirtiyor. Bu da virüsün daha kolay yayılmasını sağlıyor.
Barclay, bu evrimsel değişikliklerin “sıçrama tahtası” gibi olduğunu ve vücudun savunma mekanizmalarını atlatmanın yeni yollarını bulmak macıyla virüsün değişim geçirdiğini belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) bilim insanları Çarşamba günü XBB.1.5’in şimdiye kadar görülen diğer tüm alt varyantlara göre bir “büyüme avantajına” sahip olduğunu doğruladı. Ancak bunun önceki Omicron varyantlarından daha ciddi ya da zararlı olduğuna dair bir gösterge olmadığını kaydetti.
ABD’deki Covid vakalarının yüzde 40’ından fazlasına XBB.1.5’in neden olduğu tahmin ediliyor. Bu da onu ülkedeki baskın tür haline getiriyor. Aralık ayının başında vakaların sadece yüzde 4’ünü oluşturuyordu, ama kısa sürede Omicron’un diğer varyantlarını hızla geride bıraktı.
Profesör Barclay, özellikle aşılanmış nüfus konusunda endişeli olmadığını söylüyor.
Ancak Covid aşılarından daha az fayda gören bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler de dahil olmak üzere savunmasız kişiler üzerindeki etkisi konusunda endişeli.
East Anglia Üniversitesi’nden Profesör Paul Hunter, XBB.1.5’in daha öldürücü olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini, yani “sizi hastaneye yatırma veya öldürme” olasılığının mevcut Omicron varyantlarından daha yüksek olmadığını söylüyor.
XBB.1.5’in İngiltere’de bu ay bir dalga yaratma ihtimali olduğunu, ama bundan emin olamadıklarını belirten Hunter, “Herkesin Çin’den çıkan olası varyantlara odaklanması, ama XBB.1.5’in ABD’den çıkması ironik” diyor.
Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu’ndan Profesör David Heymann, bu son varyant hakkında hala öğrenilecek çok şey olduğunu, ancak yüksek düzeyde aşılama ve daha önce enfeksiyon geçirmiş ülkelerde büyük sorunlara yol açma olasılığının düşük olduğunu belirtiyor.
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.