Pandemi Gündemi
Maske kullanımına ilişkin yeni düzenlemeler Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi’nde görüşüldü. Konsey üyeleri maske kararını protesto etmek için toplantı boyunca maske kullandı. Kurul, yeni düzenlemeleri halk sağlığı açısından değerlendirdi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın kamuoyuna açıkladığı maske kullanımı konusunda yeni uygulamalar, Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi üyelerinin tepkisini çekti. Denizli’de hekimlerin özlük hakları ve Beyaz Görev etkinliklerini görüşmek için toplanan konsey üyeleri, alınan kararları protesto etti, saatler süren toplantıyı maske ile gerçekleştirdi. Denizli’deki toplantıya katılan Merkez Konsey Genel Sekreter Vedat Bulut, yeni düzenlemelerin halk sağlığı açısından uygun olmadığını, aksine önlemlerin artırılması gerektiğini vurguladı. Kurul üyeleri Türkiye’deki aşılama oranlarının süratle yükseltilmesi gerektiğinin de altını çizdi.
Pandeminin Seyri
Omicron varyantı tüm dünyada etkisini sürdürüyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 445 milyon 124 bine dayanırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 6 milyon 15 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı düşüş eğilimine girse de hala yüksek, 60 milyon 932 bin civarında. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin hala ciddi olduğunu gösteriyor.
Dünya genelinde Ocak ayı sonu başlayan vaka sayısında azalış eğilimi devam ediyor. Son 24 saatte küresel yeni vaka sayısı 1 milyon 371 binin üzerinde, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 6 bin 646 kişi. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Güney Kore (254.3 bin), Almanya (144.4 bin), Vietnam (131.8 bin), Rusya (86.8 bin), Hollanda (67.2 bin), Japonya (64.3 bin), Brezilya (58.7 bin) ve Fransa (53.7 bin).
Küresel eğilime benzer şekilde Türkiye’de vaka sayısındaki düşüş eğilimi devam etti. Son 24 saatte 32 bin 389 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 174 kişi. Toplam vaka sayısı 14 milyon 326 binin üzerine çıkarken toplam can kaybı 95 bin 379 kişiye yükseldi. Test yaptırma konusunda gevşemelere rağmen yapılan PCR testi sayısı hala oldukça yüksek: 360 binin üzerinde. Vaka sayısında azalma aktif hasta sayısına da yansıdı. Resmi istatistiklere göre bile 537 bin civarında aktif hastaya sahibiz. Bulaştırma potansiyeli olan aktif hasta sayısının oldukça yüksek olduğunu not etmeliyiz.
Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim sorunları (yetersiz bildirim ve bildirim yapmayan ülkeler) nedeniyle gerçek tabloyu görmüyoruz. Bu durum pazartesi günlerine de yansıyor. Bu nedenle pandeminin seyrini değerlendirirken haftalık vaka ve ölüm sayıları daha çok dikkate alınıyor.
***
Son 7 günün ortalaması olarak Covid-19 vaka ve ölüm sayıları düşüş seyri devam etti. 30 Ocak 2021 tarihinde haftanın ortalama günlük vaka sayısı pik yaparak 3 milyon 383 bine dayanmıştı. Bu tarihi takiben düşüş eğilimi başladı, önceki hafta 1 milyon 560 bin 447 kişiye, geçtiğimiz hafta 1 milyon 429 bin 328 kişiye kadar düştü. Böylece Ocak başı düzeye gerilemiş oldu. Ölüm sayısında seyir biraz daha farklı oldu: Yedi günün ortalama günlük ölüm sayısı 8 Şubata kadar artışını sürdürerek 10 bin 840 kişiye yükseldi. Bu tarihten sonra düşüşe geçti. Geçtiğimiz haftanın düşüş devam etti, bir önceki hafta 8 bin 399 kişi olan ortalama günlük ölüm sayısı 6 bin 925 kişiye geriledi.
Küresel haftalık vaka ve ölüm sayıları ise şöyle:
| Bir önceki haftaya göre değişim | ||||
| Kıtalar | Son 7 gündeki vaka sayısı | Son 7 gündeki ölüm sayısı | Vaka sayısı | Ölüm sayısı |
| Dünya | 10,005,815 | 48,472 | – %10 | – %19 |
| Avrupa | 4,323,333 | 16,760 | – %16 | – %18 |
| Kuzey Amerika | 442,714 | 11,216 | – %36 | – %27 |
| Asya | 4,339,390 | 13,402 | + %9 | – %0.3 |
| Güney Amerika | 529,175 | 5,843 | – %43 | – %35 |
| Afrika | 54,610 | 943 | – %32 | – %42 |
| Türkiye | 350,828 | 1,353 | – %35 | – %26 |
Yukarıda tabloda görüldüğü gibi dünya genelinde geçtiğimiz hafta vaka sayısında (-%10) ve ölüm sayısında (-%19) ciddi azalma devam etti. Yine de hala oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Vaka sayısında Asya’da hafif yükseliş dışında tüm kıtalarda vaka ve ölüm sayısında ciddi düşüşler söz konusu.
Küresel düşüş eğilime rağmen salgının farklı seyir gösterdiği ülkeler de var. Her ülke değişik zamanda pikini yaşıyor. Bu genel genel değerlendirme yapmanın sıkıntılı olduğunu gösteriyor. Güney Kore (+%42), Vietnam (+%68), Hollanda (+%29) ve Hong Kong (+%334) vaka sayısının artışa geçtiği ülkeler arasında.
Yine küresel düşüş eğilimin aksi ölüm sayısının da yükseldiği ülkeler var. Güney Kore (+%67), Vietnam (+%8), Japonya (+%1), Hong Kong (+%298) ve Endonezya (+%26) gibi…
Türkiye’de geçtiğimiz hafta vaka sayısında %35 ve ölüm sayısında %26’lık ciddi azalma gözlendi. Düşüş eğilimi devam etse de hala haftalık vaka ve ölüm sayısının oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Tıpkı küresel de olduğu gibi ülke içinde de bölge ve illerimizde pik görülmesi farklı zamanlarda gerçekleşeceğine dikkat etmek gerekiyor. En erken pikin yaşandığı İstanbul’da vaka sayısı düşüşe geçse de diğer illerde artış eğilimi yeni yaşandı, henüz pikleri bile gerçekleşmiş durumda değil. Sağlık Bakanlığı ise toplumu rehavete sokmuş durumda. Gerçekleşen yüksek sayıda ölümler bile hafife alınıyor. Salgın kontrolünde en güçlü araç olan aşı için herhangi bir motivasyon gözlenebilmiş değil. Hatırlatma dozu %32’ler civarında. Oysa hatırlatma dozu yüksek olan ülkelerde ölüm hızında dramatik azalma olduğu bilimsel yayınlara yansıdı, hem de yaşlı nüfusunun) dolayısıyla riskli kişilerin) fazla olmasına rağmen. Bu tablo sürü bağışıklığına terke edilen işçi sınıfı, ezilen halkalar ve ötekileştirilen topluluklarının ölümlerinin yok sayılması olarak okunmalıdır. Pandemi ilerledikçe bu toplumsal kesimlerin hastalıktan çok daha sert etkilendiği gözler önüne serildi. Salgın yönetiminde tercih edilmiş bu strateji sermaye birikimi adına sosyal cinayetlerin devam edeceği anlamını da taşıyor. Tüm buna rağmen Bilim Kurulu’nda neredeyse tüm önlemlerden vazgeçtini kamuoyu ile paylaştı. Toplantının iklimi ‘pandemi bitti’ algısı yaratmaya yetti. Bir gün sonra çıkan İçişleri Bakanlığı genelgesinde kapalı ortamda maske zorunluluğunun devam ettiği söylene de vatandaşlar maskeleri kullanmaz oldu. Riskli grupları yok sayan anlayış, önlenebilir ölümlere davetiye çıkartmaya devam etti. Bu ara Bilim Kurulu üyeleri içinde önlemlerin rafa kaldırılmasına ciddi itiraz olduğu da basına yansımaya başladı.
Salgın Kontrol Önlemleri
Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Mekke kentinde yer alan Mescid-i Haram (Kabe) ve Medine kentindeki Mescid-i Nebevi başta olmak üzere tüm camilerde sosyal mesafe önlemlerinin kaldırıldığı bildirildi. Kabe, Mescid-i Nebevi ve diğer tüm camiler ile kapalı alanlarda maske takma zorunluluğunun devam edeceği belirtilen açıklamada, ülke genelinde yürürlüğe giren kararın Covid-19 ile mücadelede ulusal aşı programındaki başarı ve bağışıklık oranları göz önünde bulundurularak alındığı vurgulandı. Suudi Arabistan’a seyahat edecek yolcuların önceden negatif olan PCR test sonucunu ibraz etme zorunluluğunun da kaldırıldığı aktarılan açıklamada, ülkeye gelenler için karantina uygulamasının da iptal edildiği kaydedildi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.