Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Temsilcisi Dr. Batyr Berdyklychev, aşılamanın virüsü kontrol etmek ve pandemiyi durdurmak için en önemli silah olduğunu vurguladı. Aşılanmayla okul ile iş yerlerinin açık kalmaya devam edebileceğini ve normale dönüşün sağlanabileceğini söyleyen Dr. Berdyklychev, rahatlamak için henüz erken olduğunu kaydetti. Pfizer-BioNTech aşısının FDA’dan tam ruhsat almasıyla beraber dünyada ruhsatlandırılan ilk aşı olmasıyla beraber, “Ruhsat alan bir aşının artık ticari bir ürün haline gelebileceği” yönündeki tartışmalara da değinen Dr. Berdyklychev, “Halen pandeminin ortasındayız. Dünya üzerindeki hiçbir ülkenin elimizdeki bu hayat kurtaran aracı paralı hale getireceğini düşünmek benim için çok zor. Global açıdan duruma bakarsak, bazı düşük gelirli ülkelerde aşılanma oranlarının çok az olduğunu görüyoruz. Örneğin, Afrika ülkelerinde nüfusunun yüzde 1’inden daha azı aşılanmış durumda. Bu yüzden DSÖ, işbirliği için Covax adlı bir girişim başlattı. Böylece daha yüksek gelirli ülkeler, daha düşük gelirli ülkelere Covax girişimi üzerinden aşı bağışında bulunabiliyor. Yüksek aşılama oranları, zengin ya da fakir ülke fark etmeksizin, dünyanın her yerinde bu hastalıktan korunmak için tek yol” dedi.
***
Sene başında “Aşılamada minimum yüzde 70’lik seviyeye ulaştığımızda pandemi sona erecek” ifadesini kullanan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Direktörü HansKluge, bugün Delta gibi yeni varyantlar nedeniyle bu durumun artık değiştiğini aktardı. “Bence bu (durum) bizi aşının amacının her şeyden önce daha ciddi hastalıkları önlemek olduğu noktasına getiriyor ki bu ölümdür” diyen Kluge, “Covid’in de gripte olduğu gibi mutasyona uğramaya ve bizimle kalmaya devam edeceğini düşünürsek, aşı stratejimizi kademeli olarak endemik bulaşmaya nasıl adapte edeceğimizi düşünmeliyiz ve bu bağlamda bilgiler toplamalıyız” şeklinde konuştu.
***
Avustralya’da, yürürlükteki kuralları ihlal ederek maske takmadığı belirlenen eski Başbakan Tony Abbott’a 500 Avustralya doları para cezası kesildi. 2013-2015 yılları arasında ülkenin başbakanlığını yapan 63 yaşındaki Abbott, yürürlükte Covid-19 yasaklarının “yüzü kapatma yönergesine uymadığı için” 500 Avustralya doları (yaklaşık 3 bin 100 TL) para cezasına çarptırıldı.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 22 bin 923 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 259 kişi. Toplam vaka sayısı 6 milyon 37 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 59 bin 643 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 314 binin üzerinde. Aktif hasta sayısı azalmaya devam ederek 500 binin altına indi, 456 bin 210 aktif hasta sayısına sahibiz. Azalmakla birlikte mevcut aktif hasta sayımız bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 28 Ağustos-3 Eylül’de illere göre her 100 bin kişide görülen Covid-19 vaka sayıları haritasını paylaştı. Haritada yer alan verilere göre 28 Ağustos-3 Eylül’de her 100 bin kişide Covid-19 vaka sayısı İstanbul’da 156,95, Ankara’da 242,61, İzmir’de 45,58 oldu. Bir önceki hafta, (21-27 Ağustos) bu sayılar İstanbul’da 148,33, Ankara’da 194,96, İzmir’de 43,30’du. Ankara ve İstanbul’da Covid-19 vakaları artarken, İzmir’de bir miktar düşüş gözlendi.
En yüksek vaka oranına sahip üç il, her 100 bin kişide 653,10 ile Rize, 507,874 ile Bayburt ve 424,58 ile Aksaray oldu. Koca, vaka yoğunluğu bir önceki haftaya göre en çok artan 10 ilin Kayseri, Elazığ, Karaman, Bolu, Malatya, Kırşehir, Yozgat, Kırıkkale, Tunceli ve Bartın olduğunu açıkladı. Her 100 bin kişide en az Covid-19 vakası görülen iller ise Aydın, Muğla, Antalya, İzmir ve Kırklareli oldu
***
Covid-19 nedeniyle yüz yüze eğitime ara veren okul olmadığını söyleyen Bakan Mahmut Özer, “Yaklaşık 200 civarında sınıfımız, Covid-19 vakası ya da teması nedeniyle eğitime 14 gün ara verdi” dedi.
***
Aşı istatistiklerini tam ayrıntılı paylaşamıyoruz. TURCOVID19 sitesi, Sağlık Bakanlığı’nın anlık aşı verilerini paylaşımına 25 Ağustos 2021 tarihinde ara vermesi nedeniyle aşı istatistiklerini veremiyor. Tek adam rejimi her alanda şeffaflıktan vazgeçme eğiliminde. Yayımlanmayan istatistikler salgın kontrolü ile ilgili bilimsel değerlendirme yapmaya da engel.
10 Eylül saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 780 bin 742 doz aşı uygulandı. Hala günlük 1 hatta 1.5 milyonluk aşı hedefinin çok çok gerisindeyiz. Türkiye’de bugüne kadar, 51 milyon 411 bin 717 birinci doz, 40 milyon 158 bin 373 ikinci doz, 9 milyon 397 bin 822 üçüncü doz aşı uygulandı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması % 82.8, ikinci doz ortalaması % 64.7 oldu. Oysa sağlık otoriterleri tüm nüfusa göre aşı oranın hesaplanmasını öneriyor. Böyle ele alırsak birinci doz aşı oranı %61.5, ikinci doz ise %48 olduğunu görürüz. Buna göre salgını kontrol için hedeflenen nüfusun %70’inin ikinci dozu yaptırması hedefinin oldukça gerisindeyiz. Bölgeler ve iller arasında ciddi eştisizik devam ediyor. Mülteciler ve ötekileştirilen topluluklarda ne kadar aşı yapıldığı verisine ulaşamıyoruz. Dahası Delta varyantı nedeniyle bu oranın en az %85 olması gerektiği iddia ediliyor. Türkiye özgünlüğünde istatistik krtik bir konuda 2 doz Sinovac yapılanların ‘ikinci doz aşı oranı’ hesaplanmasına dahil edilmesi. Salgın kontrolü için iki doz Sinovac’ın yeterli olmadığı kabul ediliyor, bu nedenle bu kişilerin 3.doz aşı olunca (Sinovac ya da Biontech) hesaplamaya dahil edilmesi daha gerçekçi değerlendirmeyi sağlayacaktır. Özellikle yaşlı nüfusun 3. doz aşılanması konusunda ciddi sorunlar olduğunu sahadan elde ettiğimiz verilerle söyleyebiliriz.
***
Aşı karşıtları Maltepe’de miting yaptı. ‘Benim bedenin benim kararım’ dövizi açtı. Miting alanına gelenler, “Bilim kurulu değil politbüro”, “Sağlık Bakanlığı aşı pazarlama ofisi değil”, “Türk milleti aşı kobayı yapılamaz” yazılı dövizler taşıdı. ‘Koca istifa’, ‘Kahrolsun Katiler’ sloganları attı. Valiliğin, İçişleri ve sağlık bakanlıklarının ilgili genelge ve rehberlerine uyulması kaydıyla izin vermesine rağmen, aşı karşıtları organizasyonun söz verdiği gibi PCR test sonucu veya aşı kartları olmadan getirildi. Alandaki binlerce kişi mitingin devam ettiği yaklaşık 18.00’e kadar ne mesafe ne de maske kuralına aldırış etti.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB), İstanbul’da gerçekleştirilen aşı ve pandemi karşıtı miting hakkında açıklama yayımladı. “Covid-19 önlemlerini bahane ederek demokratik kitle örgütlerinin, sendikaların, partilerin, sivil toplum örgütlerinin basın açıklamalarına dahi izin vermeyen iktidar; aşıyı, bilimi, pandemiden korunma önlemlerini açıkça yok sayanlara bilinçli olarak sessiz kalarak, müdahalelerinin hukuka aykırılığını, keyfiyete dayandığını lebalep kongrelerde olduğu gibi bir kere daha göstermiştir” denilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Aşısız ve PCR’sız katılım çağrısı yapılan bir etkinliğe, hem de İçişleri Bakanlığının şehirlerarası yolculuklarda son 48 saatte PCR testinin negatif olma zorunluluğu maddesine aykırı olmasına rağmen, neye göre ve nasıl izin verildiği, Covid-19 ile mücadelede yaşamını yitiren sağlık emekçilerinin yakınları başta olmak üzere tüm topluma açıklamalıdır. Etkinlik alanlarına girişte aşı ve HES kodu kontrolü yapılmaması ise salgın ile mücadelede emek veren sağlık çalışanlarının özverisini hiçe saymaktır. Aşı çağrısı için söz üretmeyen, gerçek bir aşı kampanyası yapmayan iktidarın toplum sağlığını hiçe sayanlara sessiz kalması; pandemi önlemlerinin, genelgelerin, uygulamaların göstermelik olduğunun bir göstergesidir. İktidar toplum sağlığını hiçe sayanlara, bilimi karşısına alanlara ve toplumu yanlış bilgilendirenlere karşı sessiz kalarak, pandemiyle mücadelede samimiyetsizliğini ve güvenilir olmadığını bir kere daha göstermiştir.”
***
Tıbbi verileri analiz eden araştırmacılar 12-15 yaşlarında, altta yatan hastalığı bulunmayan erkek çocukların aşıyla bağlantılı miyokardit teşhisi nedeniyle hastanelik olma ihtimalinin Covid-19 nedeniyle hastaneye yatış ihtimalinden dört ila altı kat daha fazla olduğunu hesapladı.
***
Covid-19 vakaları yüksek hızda devam ediyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 225 milyonun üzerine çıktı..Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4 milyon 640 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 19 milyonun altında devam ediyor, dün itibarıyla 18 milyon 828 bin aktif hasta sayısına sahibiz. Düşme eğilimi de olsa hala yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Küresel düzeyde son 24 saatte 453 bin 314 kişiye Covid-19 tanısı konurken 7 bin 753 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Pandemi yeniden tüm küreye yayıldı. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (72.2 bin), Hindistan (31.3 bin), İngiltere (29.5 bin), Filipinler (26.3 bin), Türkiye (22.9 bin), Malezya (19.6 bin), Rusya (18.9 bin), İran (16.7 bin), Tayland (14.3 bin), Meksika (14.2 bin), Vietnam (11.9 bin) ve İsrail (11.4 bin). Hafta sonu vaka ve ölüm sayısında düşmeye alışığız. Sağlık hizmetlerine erişim, test yaptırma olanaklarında sorun, hafta sonu bildirim yapmayan ülkeler ve bildirimlerde yaşanan sorunlar bu düşüşte rol oynuyor Düiüşler pazartesi gününe de yansıyor. Haftanın ilerleyen günlerinde tablo daha net ortaya çıkıyor.
***
Yeni bir araştırmaya göre tüm yolcuların test sonucunun negatif olduğu bir uçak seferinde yeni tip Koronavirüs’e (Covid-19) maruz kalma riski binde birden daha az. Delta Havayolları’nın New York’daki JFK, Atlanta’daki havalimanı ve İtalya’daki Fiumicino Havalimanı arasında gerçekleştirdiği ve yolcuların Covid testi yaptırdığı uçak seferlerindeki yaklaşık 10 bin yolcunun verilerinden yararlandı. Araştırmada, yolcuların kalkışa azami 72 saat kala yaptıracağı tek bir moleküler testin, ticari uçak seferindeki kişilerin enfekte olma oranını önemli ölçüde azaltabileceği sonucuna varıldı. Covid-19 testli seferlerde enfeksiyon oranının yüzde 0,05 yani 10 bin yolcuda 5 kişi olduğu belirtildi. Toplumdaysa bu oran yüzde 1,1 yani her yüz kişide bir olarak tespit edildi. Delta’nın baş sağlık görevlisi Dr. Henry Ting, şunları söyledi: “Covid-19 testli bir uçak seferindeki son derece düşük enfeksiyon oranı, zorunlu maske kullanımı ve hastane sınıfı hava filtrasyonu gibi uçaktaki koruma katmanlarıyla birlikte ele alındığında, bulaşma riski örneğin ABD ve Birleşik Krallık (BK) arasında 1 milyonda birden daha azdır. “Aşılama oranları arttıkça ve dünya çapında yeni vakalar azaldıkça bu sayılar daha da iyiye gidecek.”
***
ABD’nin Georgia eyaletinin başkenti Atlanta’daki hayvanat bahçesindeki Öksürük, burun akıntısı ve iştahsızlık görülen gorillerin Covid testi pozitif çıktı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00) alıyoruz.