Pandemi Gündemi
Korona virüsü (Covid-19) salgınında ilk vakaların görüldüğü Çin ana karasında bir yılı aşkın sürenin ardından virüse bağlı ilk can kaybı yaşandı. Çin Ulusal Sağlık Komisyonundan yapılan açıklamaya göre, ülkenin kuzeydoğusundaki Cilin eyaletinde virüse yakalanan 2 kişi öldü. Çin ana karasında en son 26 Ocak 2021’de Covid-19’a bağlı can kaybı bildirilmişti. Çin’de son haftalarda Omicron varyantını taşıyan vakalar, çok sayıda eyalet ve bölgeye yayıldı. Günlük vaka sayısı, bazı günlerde 3 bini aşarken belirti göstermediği için genel toplama dahil edilmeyen “asemptomatik” vakalarla 5 binlere kadar ulaştı.
Öte yandan, Omicron varyantına bağlı yerel kaynaklı vakaların yol açtığı salgın dalgası Çin’in Hong Kong Özel İdare Bölgesi’nde de bugüne dek görülen en büyük salgın dalgasını yarattı. Yaklaşık 7 milyon nüfuslu kentte yılbaşından bu yana vaka sayısı 1 milyonu, can kaybı sayısı ise 5 bini aştı. Kentteki vakaların yüzde 88’i, ölümlerin ise yüzde 89’u bu dönemde kaydedildi.
Pandeminin Seyri
Omicron varyantı tüm dünyada etkisini sürdürüyor. Omicron varyantının yarattığı patlama ile küresel düzeyde toplam vaka sayısı 470 milyona, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 6 milyon 100 bine dayandı. Aktif hasta sayısı yeniden artışa geçerek 63 milyon 179 binin üzerine çıktı. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin hala ciddi olduğunu gösteriyor.
Dünya genelinde yeni vaka sayısı yeniden artış eğilimine girdi. Asya ve Avrupa kıtasında artış devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 1 milyon 403 bin civarında, Covid-19’a bağlı ölüm sayısı ise 3 bin 798 kişi oldu. Ülkelere göre vaka sayısı şöyle: Güney Kore (381.3 bin), Almanya (168.2 bin), Vietnam (150.6 bin), Fransa (98.1 bin), İtalya (74 bin) ve Japonya (55.1 bin).
Türkiye’de ise vaka sayısındaki düşüş eğilimi devam etti. Son 24 saatte 17 bin 328 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 105 kişi. Toplam vaka sayısı 14 milyon 681 bine yaklaşırken toplam can kaybı 97 bin 182 kişiye yükseldi. Test yaptırma konusunda gevşemeler, test sayısına yansıdı. Günlük PCR testi sayısı 295 bin civarında. Vaka sayısında azalma aktif hasta sayısına da yansıdı. Resmi istatistiklere göre 275 binin altına indi.
Hafta sonu sağlık hizmetlerine erişim, test yaptıramama, bildirim sorunları (yetersiz bildirim ve bildirim yapmayan ülkeler) nedeniyle gerçek tabloyu görmüyoruz. Bu durum pazartesi günlerine de yansıyor. Bu nedenle pandeminin seyrini değerlendirirken haftalık vaka ve ölüm sayıları daha çok dikkate alınıyor.
***
Son 7 günün ortalaması olarak Covid-19 ölüm sayıları düşüş devam ederken vaka sayısı yeniden yükseliş geçtiğimiz hafta da devam etti. 30 Ocak 2021 tarihinde haftanın ortalama günlük vaka sayısı pik yaparak 3 milyon 383 bine dayanmıştı. Bu tarihi takiben düşüş eğilimi başladı, önceki hafta 1 milyon 429 bin 328 kişiye kadar düştü, fakat önceki haftanın ortalama vaka sayısı yeniden yükselişe geçerek 1 milyon 528 bine dayanmıştı. Yükseliş geçtiğimiz haftada devam ederek 1 milyon 682 bine yaklaştı. Ölüm sayısında seyir biraz daha farklı oldu: Yedi günün ortalama günlük ölüm sayısı 8 Şubata kadar artışını sürdürerek 10 bin 840 kişiye yükseldi. Bu tarihten sonra düşüşe geçti. Geçtiğimiz haftanın düşüş devam etti, bir önceki hafta 6 bin 30 kişi olan ortalama günlük ölüm sayısı 5 bin 81 kişiye geriledi.
Küresel haftalık vaka ve ölüm sayıları ise şöyle:
| Bir önceki haftaya göre değişim | ||||
| Kıtalar | Son 7 gündeki vaka sayısı | Son 7 gündeki ölüm sayısı | Vaka sayısı | Ölüm sayısı |
| Dünya | 11,773,591 | 35,567 | + %4 | – %19 |
| Avrupa | 5,149,485 | 12,607 | + %4 | – %17 |
| Kuzey Amerika | 297,753 | 7,062 | – %21 | – %29 |
| Asya | 5,448,965 | 11,625 | + %8 | – %8 |
| Güney Amerika | 424,664 | 3,744 | – %17 | – %28 |
| Afrika | 27,338 | 315 | – %34 | – %46 |
| Türkiye | 146,597 | 833 | – %30 | – %14 |
Yukarıda tabloda görüldüğü gibi dünya genelinde geçtiğimiz hafta vaka sayısında %4 artış görülürken ölüm sayısında (-%19) ciddi azalma devam etti. Vaka sayısında yükseliş Avrupa ve Asya kıtası ile ilgili. Ölüm sayısında tüm kıtalarda düşüş devam ediyor..
Güney Kore (+%42), Almanya (%20), Fransa (+%36), İtalya (+%43), İngiltere (+%6), Avusturya (%13) ve Avustralya (%33) vaka sayısının artışa geçtiği ülkeler arasında.
Yine küresel düşüş eğilimin aksi ölüm sayısının da yükseldiği ülkeler var. Güney Kore (+%45) ve Avusturya (+%7)
Türkiye’de geçtiğimiz hafta vaka sayısında %30 ve ölüm sayısında %14’lik ciddi azalma gözlendi. Tıpkı küresel de olduğu gibi ülke içinde de bölge ve illerimizde pik görülmesi farklı zamanlarda gerçekleşeceğine dikkat etmek gerekiyor. En erken pikin yaşandığı İstanbul’da vaka sayısı düşüşe geçse de diğer illerde artış eğilimi yeni yaşandı, henüz pikleri bile gerçekleşmiş durumda değil. Salgın kontrolünde en güçlü araç olan aşı için herhangi bir motivasyon hala gözlenmiyor, aksine her geçen gün daha da unutulur hale geldi. Günlük yapılan toplam doz 50 binin altına düştü.
SARS-COV2
Hacettepe Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’nin henüz BA.2 varyantının etkisini yaşamaya başlamadığını belirtti. Ceyhan şunları paylaştı:
* Omicronun yeni varyantı BA2, omicrona göre özellikle çocuklarda ve yaşlılarda daha ağır seyrediyor.
* İngiltere’de BA2 sonucu çocuklarda hastane yatışları Omicrona göre iki kat daha fazla. Danimarka’da altı haftadır yüksek ölüm devam ediyor.
* Biz henüz BA2 etkisini yaşamaya başlamadık. Umarım bizi sevmez. Yoksa sınır güvenliği, yurtiçi tedbirler, aşı sistemini oluşturmak aylar alır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ‘BA.2’nin şu an 10 ülkede baskın hale gelerek vakaların çoğunluğunu oluşturduğunu açıklamıştı.
***
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. M. Emin Akkoyunlu, Covid geçirmiş hastalarda iyileştikten sonra ani denge kaybı, yer sallanıyormuş hissi ve hafif unutkanlıkla seyreden “ataksi” ile ilgili uyardı. Akkoyunlu, son günlerde kendi kliniklerinde en dikkat çeken semptomların başında “ataksi” belirtilerinin olduğunu söyledi. Akkoyunlu, “Kovid sonrası en sık görülen semptomlardan bir tanesi de ataksi dediğimiz tablo. Özellikle santral sistem tutumu ile meydana gelen bir durum. Bazen Kovid geçiren kişiler yer sarsılıyormuş, birdenbire düşüyormuş gibi ani bir denge bozulması hisseder. Mesela oturuyorsunuz birden düşüyormuşsunuz gibi oluyor veya bazen deprem oluyormuş gibi hissediyorsunuz. Bunun gibi anlık gelen, bir iki saniye kadar süren bir durum. Son zamanlarda hastalarda bu yakınmalara çok sık rastlıyoruz. Covid’in nörolojik tutulumuna işaret ediyor olabilir bu belirtiler. Bu hastaların nöroloji kontrolüne de gitmesinde fayda var. Covid, hafif de geçirilse, bu tip uzamış etkileri nedeniyle hayatı olumsuz etkiliyor. Bu nedenle bizler, hastalanarak değil aşılanarak bağışıklık kazanılmasını öneriyoruz” dedi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.