Pandemi Gündemi

Hindistan’ın Kerala eyaletinin Kollam şehrinde 6 Mayıs 2022 tarihinde bir çocukta “domates gribi” virüsüne rastlandı. Lancet haftalık hakemli genel tıp dergisinde Vivek P. Chavda, Kaushika Patel ve Vasso Apostolopoulos imzasıyla yayınlanan araştırmaya göre, 26 Temmuz 2022 tarihi itibariyle toplam dört bölgede beş yaşından küçük 82’den fazla çocukta domates gribi virüsüne rastlandı. Söz konusu araştırmada, nadir görülen viral bir enfeksiyon olarak tanımlanan ve mevcut durumda hayati tehlike yaratmayan virüsün bazı semptomlarının COVID-19’a benzediği kaydedildi. Buna göre, her iki virüs de ilk aşamada hastalarda yüksek ateş, yorgunluk ve vücut ağrıları yapıyor.

COVID-19 ile enfekte olan bazı hastalarda ciltte kızarıklık da meydana geldiğini kaydeden araştırmacılar, domates gribine yol açan virüsün COVID-19’a sebep olan SARS-CoV-2 ile bağlantısı olmadığını belirtti. Buna göre, domates gribi, viral bir enfeksiyon olmaktan ziyade chikungunya veya dang hummasının sonradan yol açtığı bir etki olabilir. Araştırmacılar, domates gribinin viral bir rahatsızlık olan ve çoğunlukla 1-5 yaş arası çocuklar ile bağışıklık sistemleri zayıf yetişkinler arasında görülen el, ayak ve ağız hastalığının yeni bir varyantı olabileceği ihtimali üzerinde de duruyor.

Bilim insanları domates gribi olarak adlandırılan rahatsızlığın sivrisinek kaynaklı bir enfeksiyonun etkisi olup olmadığını araştırıyorlar. Bunun tamamen yeni bir patojen olma ihtimali de göz ardı edilmiyor.

Pandeminin Seyri

Pandemi 6. Dalgası devam ediyor. Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Şu ana kadar toplam vaka sayısı 601 milyon 473 binin üzerine çıkarken toplam ölüm sayısı 6 milyon 475 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 19 milyonun altına indi.

Son 24 saatte yeni vaka sayısı 538 bin civarında, Covid-19’a bağlı ise 1,451 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (218 bin), Almanya (60 bin), Güney Kore (59 bin), ABD (35 bin) ve Rusya (33 bin).

Hafta sonu bildirim sorunları (bildirim yapmama, yetersiz bildirim vb.), sağlık hizmetlerine erişim ve PCR testi yaptıramama gibi nedenlerle gerçek vaka ve ölüm sayısı saptanamıyor. Bu durum Pazartesi günlerine de yansıyor. Bu sorunu aşmak için son bir haftanın günlük ortalama vaka ve ölüm sayısı ya da toplam vaka sayısı ve ölüm sayısı üzerinden değişim izleniyor. 

SARS-COV2

Koronavirüsün çok hızlı bulaştığını ve etkilerinin kişiden kişiye değiştiğini söyleyen Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, PCR testi negatif çıkmış olsa dahi bazı belirtileri olanların toplumdan izole olmaları gerektiğini bildirdi. Koronavirüs semptomlarının mutasyonlardan sonra değiştiğini anlatan Özkan, virüsler insandan insana geçerken mutasyona uğradığını, dolayısıyla belirti ve etkilerinin değiştiğini ifade etti. İşte, Koronavirüs semptomları;

Bazı vakaların nezleye benzediğini vurgulayan Özkan, “Koronavirüsün semptomları da değişti. Bazılarında uzun sürüyor, bazılarında ise sadece üç gün sürüyor. Enteresan bir şekilde kişiden kişiye değişiyor. Boğaz ve kas ağrısı şikayetini daha ön planda görüyoruz. Biraz grip, nezle gibi görünüyor” diye konuştu.

Hastaneye yatan Covid-19 hastalarının büyük bölümünün ameliyat öncesi testlerde koronavirüs olduğunu tesadüfen öğrendiğini ifade eden Özkan, acil servislere grip şikayetiyle başvuranların yüzde 45-50’sinin PCR testinin pozitif çıktığını belirtti.

Özkan, yoğun bakımda koronavirüs tedavisi gören hastaların da ileri yaş veya bağışıklığı baskılanmış kronik hastalar olduğunu dile getirdi.

***

Koronavirüs “beyin sisine” yol açıyor

Beyin sisi, salgınla birlikte güncel sağlık konusu haline geldi. Çünkü beyin sisi özellikle koronavirüs geçirenler kişilerde daha sık görülebiliyor.

Unutkanlık, odaklanamama, dikkat eksikliği ve uyku eğilimi gibi şikayetlerle ortaya çıkıyor. Beyin sisi koronavirüs geçirenlerde daha sık görülebiliyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hakan Terekeci, “Hastalığı daha ağır seyreden vakalarda neredeyse 10 vakadan 1’inde görülüyor” dedi.

Peki, koronavirüs beyne neden sis basıyor? Bu soru Brezilya’da yapılan bir çalışmayla yanıt buldu. Virüsün, beynin destek hücrelerinde oluşturabileceği hasarlarla bağlantılı olabileceği gösterildi. Astrositleri iltihaplandırarak beyin sisine yol açabileceğini ortaya koydu. Öte yandan yeterince beslenemeyen nöronların fonksiyonlarını yerine getiremedi belirtildi. Prof. Dr. Hakan Terekeci,  “Tamamen nörolojik bir durum olup, enfeksiyonun direk olarak beyin hücrelerini etkilemesi veya enfeksiyon sırasında ortaya çıkan antikorların yine beyin hücrelerine saldırması sonucunda meydana gelen bir tablo” diye konuştu.

Beyin sisinin şimdilik bir tedavisi yok. Ancak uzmanlar vitamin ve mineral eksikliğine karşı uyarıyor.

Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz.