İlk olarak Hindistan’da ortaya çıkan ve tüm dünyadaki hâkim korona virüsü türü haline gelme yolunda ilerleyen Delta varyantının niçin ilk virüs türüne göre çok daha bulaşıcı olduğu ve daha hızlı yayıldığı ortaya çıktı. Çinli bilim insanlarının araştırmasına göre, hem Delta varyantına yakalanan kişilerin viral yükü 1260 kat daha fazla oluyor, hem de bu varyantın kuluçka süresi daha kısa sürüyor.
DSÖ Avrupa’dan yapılan açıklamada “Endişe veren Delta varyantı Avrupa’da hızla ilerliyor ve şimdi bölgenin baskın varyantı hâline geldi. Mevcut trendlere bakılırsa Delta, gelecek aylarda küresel anlamda baskın varyant olacak” ifadeleri yer aldı. Avrupa’daki yeni vakaların yaklaşık yüzde 68’nin Delta olduğu belirtildi.
***
Covid-19 vakalarının küresel yükseliş eğilimi sürüyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst ediyor. Toplam vaka sayısı 194 milyon 373 binin, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4 milyon 168 binin ve aktif hasta sayısı 13 milyon 754 binin üzerine çıktı.
Küresel düzeyde son 24 saatte 491 bin 793 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 264 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Pandemi yeniden tüm küreye yayıldı. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Endonezya (45.4 bin), Hindistan (40.3 bin), Brezilya (38.1), ABD (36.8 bin), İngiltere (31.8 bin), Fransa (25.6), Rusya (23.9 bin), İran (18.6 bin), Meksika (16.4 bin), Malezya (15.9 bin), Tayland (14.3 bin), Türkiye (12.4 bin), Güney Afrika (12.1 bin), Arjantin (11.1 bin) ve Kolombiya (11.1 bin).
Pandeminin erken döneminde başarılı kontrol önlemleri alan Vietnam ve Küba’da vaka sayısı ve ölümler arttı. Son 24 saatte Vietnam’da 9 bin 256 ve Küba’da 7 bin 732 kişiye tanı konuldu. Küba’da dün 68 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti, toplam can kaybı 2 bin 271 kişiye yükseldi.
***
Türkiye’de salgın kontrolden çıktı. Yeni bir pik ile karşı karşıyayız. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 12 bin 381 kişiye yükseldi. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 58 kişi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 587 binin üzerine çıktı, toplam can kaybı ise 50 bin 879 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 221 binin üzerinde… Aktif hasta sayısı yükselmeye devam ederek 120 bin 562 kişi oldu. Ağır hasta sayısı paylaşılmıyor. Bu istatistiklerle birlikte Bakan Koca, Twitter hesabından “Bugünkü vaka sayısı 12 bin 381. Yeni vaka sayıları, bildiğimiz gibi ortalama 1 hafta önceki temaslardan kaynaklanıyor. Bu demektir ki, yakın günlerde, halen salgın şartlarında yaşadığımızı, bugünkü sonuca yol açacak düzeyde unuttuk’’ diyerek tüm sorumluluğu vatandaşlara yüklemeye devam etti.
***
Şu anda da dördüncü pikin yaşandığını söyleyen Diyarbakır Tabip Odası Başkanı Elif Turan, “Yani zirveye doğru gidiyoruz. Vaka sayısında ciddi bir artış var. Diyarbakır’da 15 gün öncesinde pozitif sayısı 140 idi, fakat şimdi günde 400-500 kişinin testi pozitif. Hastaneye yatan hasta sayısı ise 160, ki bayramda bir kısıtlama olmadı ve bir sirkülasyon oldu. Bunun etkilerini de ilerleyen günlerde göreceğiz. Vakalarda piki yaşıyoruz fakat aşılama da dipteyiz maalesef. Birinci dozda dahi Türkiye ortalamasının çok çok altındayız. Birinci dozda yüzde 39’larda, ikinci dozda ise yüzde 17’lerdeyiz” diye konuştu. Diyarbakır’ın vaka artışında ilk beş şehir arasında yer aldığına dikkati çeken Turan, yaz sezonu başlangıcında tedbirlerin ortadan kaldırılmasıyla dolayısıyla bu durumu öngördüklerini dile getirdi. Tedbirlerin kaldırılmasıyla insanlarda rehavet oluştuğunu söyleyen Turan, “İnsanlar ‘koranavirüs bitti’ diyerek, neredeyse maske kullanmayacak duruma geldi. Fakat tekrar söylüyoruz; pandemi daha bitmedi, devam ediyor” diye uyardı. Turan, geçen yılın yaz döneminde yaşananlar konusunda dair ise şu hatırlatmalarda bulundu: “O pikler zirveyi görünce durum çok kötü. Geçen yaz bunu acı bir şekilde yaşadık. Neredeyse her evden bir kişiyi kaybettik ve her evden en az iki kişinin testi pozitif çıktı. Hastaneye yatış yapamadık çünkü yer yoktu. Daha önceden de hastanelerimizde yer sorunu ve sağlık personeli sayısı yetersiz olduğu için bu süreci daha derinden hissettik. Sedyelerde hastalar yatış için bekliyordu.”
***
TURCOVID19 sitesine göre Türkiye’nin aşı ile ilgili istatistikler şu şekilde.
Son 24 saatte 114 bin 106 kişiye birinci doz, 412 bin 723 kişiye ikinci doz ve 27 bin 838 kişiye üçüncü doz aşı yapıldı. Günlük yapılan toplam aşı 554 bin 667 dozda kaldı. Vaka sayısındaki artışın ciddi bir uyarı olması ile birlikte hala günlük hedeflenen 1-1.5 milyon dozun oldukça gerisindeyiz.
Bugün saat 12.30 itibarıyla 39 milyon 427 bin 936 kişiye ilk doz (nüfusun %47.2’si); 22 milyon 652 bin 809 kişiye ikinci doz (nüfusun %27.1’i) ve 3 milyon 790 bin 468 kişiye üçüncü doz aşı yapılmış durumda. Toplum bağışıklığı için iki doz aşı yapılanların %70’e ulaşması hedefinin hala oldukça gerisindeyiz. İller ve bölgeler arasında eşitsizlikler ve ayrımcılıklar devam ediyor. Delta varyantı nedeniyle toplumsal bağışıklık hedefinin %85 ve üzerine yükseldiği kabul ediliyor. Bu oranın yakalanması için ciddi bir aşı kampanyasına ihtiyacımız var.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, ” “Yaklaşık 23 Milyon kişi henüz aşı olmadı. İkinci dozu olmayanların sayısı 17 Milyon. Çift doz aşı olup, üçüncü doz aşıya gelmeyenlerin sayısı 9 Milyona yakın” dedi.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) de yaptığı paylaşımda artan vaka sayısına dikkat çekerek salgının bitmediğini vurguladı. TTB yaptığı açıklamada, “Toplum olarak daha fazla bedel ödemek istemiyoruz. Sermayenin çıkarlarını değil toplumun sağlığını önemseyin, bilimin gereklerini yerine getirin” dedi.
***
Tekirdağ Tabip Odaso Başkanı, Prof.Dr. Gamze Varol, “Temas arttıkça, virüsün mutasyon geçirme olasılığı artıyor. Aşılanmaya karşı oluşan tereddütle birlikte Delta varyantının daha fazla yayılacağı endişesi bizlerde hakim. Aşısız olanlar çok yüksek risk altında… Pandeminin kaderini aşısızlar belirleyecek gibi görünüyor maalesef. İlimiz için de tedirginlik duyuyoruz. Aşılananlar, aşısızlara göre daha şanslı, hastalıktan yüzde 100 korumasa bile pek çok bilimsel çalışmada da ortaya konduğu gibi aşılanmak hastalığın ağır seyretmesi, hastanede yatma, yoğun bakım ihtiyacı duyma ve hatta ölüm riskini azaltıyor. Tekirdağ’da ve ülke genelinde insanlarımızı, ‘kaygı duyma aşı ol’, ‘tedirgin olma, aşı ol’, ‘tereddüt etme aşı ol’ ifadelerini de kullanarak sürekli bilgilendiriyoruz” dedi.
***
Singapur’da resmi verilere göre son dört haftada Covid-19 vakalarının yüzde 75’i aşılanmış kişilerden oluştu. Ancak çok azının hastalığı belirti göstererek geçirdiği belirtildi. Aşılama hızında ilk sıralarda yer alan Singapur’da ortaya çıkan bu tablo, aşının ağır Covid-19’u önlemede önemini bir kez daha göstermekle birlikte, aşılananlara da hastalığın bulaşabileceğini ve aşının tek başına virüsün yayılımını durdurmak için yeterli olmadığını da kanıtlar nitelikte. Ülkede son 28 günde görülen yerel kaynaklı 1096 vakanın 484’ü yani yaklaşık yüzde 44’ü aşının her iki dozunu da olanlardan oluşuyor. Vakaların yüzde 30’u ilk doz aşısını olanlardan, yüzde 25’inden biraz fazlası ise aşısızlardan.
***
İtalya’da hükümetin bazı mekan ve etkinliklere giriş için “Covid sertifikası” şartı getirmesi üzerine aşı randevularında patlama yaşandı. Hükümetin korona virüsü krizi yönetimine getirdiği özel komiser General Francesco Paolo Figliuolo, tüm bölgelerde aşı randevularının bir gün içinde yüzde 15-200 arasında arttığını açıkladı.
***
Avrupa’da Covid-19 aşısı olmayanların belirli yerlere girmesini yasaklayarak aşı yaptırmayı fiilen zorunlu hale getiren Yunanistan, Fransa ve İtalya’da aşı karşıtları sokağa döküldü. Üç ülkede eşzamanlı eylemler düzenlendi. Yunanistan’ın başkenti Atina’nın merkezindeki parlamento binasının önünde toplanan yaklaşık 4 bin kişiyle polis arasında çatışma çıktı. Bazı eylemcilerin molotof kokteyli attığı, polisin de biber gazı sıktığı belirtildi. Fransa’daki eylemlerde “Özgürlük”, “Tiran Macron” ve “İlaç şirketleri özgürlüğümüzü alıyor” gibi sloganlar atıldı. Polisin bazı protestoculara biber gazı ve tazyikli su sıktığı belirtildi.
Avustralya en büyük 3 şehri olan Sidney, Melbourne ve Brisbane’de de binlerce kişi karantina uygulamasına karşı sokaklara döküldü. Göstericilerden bazıları aşı karşıtı mesajlar içeren pankartlar da taşırken, polis çok sayıda protestocuyu gözaltına aldı.
***
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’nden (CDC) yapılan açıklama, Twitter’da ‘PCR balonu patladı’ iddiasıyla en çok konuşulan konular arasına girdi. Ancak CDC’nin kararı, esasında ABD’de korona tanısında kullanılan PCR testlerinin yine PCR teknolojisine dayanan daha gelişmiş testlerle değiştirilmesini öngörüyor. Sosyal medyada gündem olan açıklamada, ABD çapındaki laboratuvarlardan 31 Aralık’a kadar kullandıkları yanı kitlerini ‘multipleks PCR’ (çoklu PCR) teknolojisine dayanan kitlerle değiştirmeleri isteniyor. Açıklamada bu yeni testlerin, hem Covid-19’a yol açan Sars-Cov-2 virüsünü, hem de influenza virüsünü tespit edeceği belirtiliyor. Bu sayede, korona virüsü ile influenza virüsü arasında ayrım yapılmasının kolaylaştırılacağı belirtiliyor. Profesör Bengi Başer’in de tepkisini çekti. Başer Twitter hesabından, “PCR balonu patladı diyenler yine yanılıyorsunuz!.. -PCR yeni bir yöntem değil, moleküler biyolojinin temeli. -CDC, PCR işe yaramaz demedi ve sadece mevcut kit yerine hem influenza hem de Sars-Cov-2 varyantlarını test edecek yeni kit önerdi. Hepsi bu!..” mesajını paylaştı.
***
İngiltere’de hükümet yetkilileri, başka ülkelerde Coronavirus’ün insanların çıkardığı gazlar aracılığıyla bulaşabileceğine dair bir iddia ortaya attı. İngiliz hükümet yetkilileri, Avustralya’daki bir tuvalet hücresinden iki kişi arasında genomik bağlantılı bir izleme bağlantısının kanıtı da dahil olmak üzere, pek çok ülkede Coronavirus’ün insanların çıkardığı gazlardan da bulaşabileceğine dair ‘güvenilir görünen bilgiler’ edindiklerini söyledi. Hindistan’daki bir üniversitenin Eylül 2020’de yaptığı araştırma, insanların çıkardığı gazın, bakterilerin yayılmasını mümkün kılabilecek mikro partikülleri taşıma eğilimi gösterdiğini ortaya koymuştu.
***
Pakistan Koronavirüs Ulusal Yönetim ve Kontrol Merkezinden (NCOC) yapılan açıklamada, 1 Ağustos’tan itibaren yurt içi uçuşlarda Covid-19 aşı sertifikasının gösterilmesinin zorunlu olacağı belirtildi.
***
İngiltere’de havayolu şirketleri ve havalimanları, okulların kapanması ve milyonlarca insan için yaz tatillerinin başlamasının ardından, pandeminin başından beri en yoğun hafta sonunu yaşıyor. Başkent Londra’daki Heathrow Havalimanı hafta sonu için günlük 60 bin yolcu beklerken; Gatwick Havalimanı ise bir günde 250 uçuşun yapılmasını beklediğini söyledi. Gatwick’teki günlük uçuş sayısı bir dönem 15’e kadar düşmüştü.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 08.00) alıyoruz.