İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, İzmir’de tanımlanamayan grubun başlangıçta yüzde 20’lerde iken son günlerde yüzde 40’lara kadar yükseldiğini kaydetti.
***
Dünyanın pek çok bölgesinde protesto eylemleri düzenleyen aşı karşıtları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) beklediklerini bulamadı. Avrupa’nın en yüksek yargı organı AİHM, Fransız hükümetinin “zorunlu aşı kararını” mahkemeye taşıyan 672 ambulans çalışanı ve itfaiye erinin başvurusunu reddetti.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi yüksek hızda devam ederken, günlük can kaybı artmaya devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 19 bin 970 kişi ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 217 kişi oldu.Toplam vaka sayısı 6 milyon 274 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 55 bin 212 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 297 bin civarında. Aktif hasta sayısı yükselmeye devam ederek 460 bin eşiğini aşarak 462 binin üzerine çıktı. Ağır hasta sayısı paylaşılmıyor. Aktif hasta sayısındaki ciddi artış bulaş tehdidinin daha da büyüyeceğini gösteriyor.
***
Covid-19’a karşı aşılamanın başlamasıyla sağlık çalışanları arasında hastalığa yakalanma oranlarında yaşanan çok ciddi düşüş görülürken, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca aşısız iki hekimin vefat ettiğini açıkladı. Kırşehir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görev yapan Dr. Murat Tad ve Ankara’da çalışan Dr. İlhami Atılgan, Covid-19 sebebiyle yaşamını yitirdi.
***
Nisan ayında yaşanan pikte aktif hasta sayısının en fazla 565 bin olduğunu belirten Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr. Sarp Üner, şu an aktif hasta sayısının 459 bine geldiğini söyledi. Pandeminin artık aşısızlar pandemisine dönüştüğüne dikkat çeken Üner, “Şu an Temmuz ve Haziran ayının toplamından daha fazla daha fazla kişi hayatını kaybetti. Bu da bir anlamda aktif hasta sayısına bağlı. Ne kadar fazla olursa hastaneye yatan o kadar fazla olur. Genel olarak vefat sayısı yüzde 1 ülkede. Bu şu demek; şu anki 459 bin hastanın bu istatistiğe göre yüzde biri yani 5 bin civarındaki hastayı kaybedeceğiz demektir. Bizim aktif hasta sayımızı düşürmemiz gerekiyor.Bu sayılarla yatış oranları da artıyor ve ölümler de artmaya devam edecek. Ne yazık ki bir süre bu sayıları da göreceğiz” diye konuştu.
***
Urfa, koronavirüs tedbirleri kapsamında uygulanan aşılamada, Türkiye’de 81 ilden kırmızı renkte kalan tek il oldu. Yüksekyayla, aşı karşıtlığının en büyük nedeninin, özellikle sosyal medyada dolaşan yanlış bilgiler olduğunu vurguladı. Aşının kısırlık yaptığı, kalp krizi yaparak ölüme neden olduğu gibi asılsız bilgilerin olduğunu belirten Şanlıurfa Tabip Odası Başkanı Osman Yüksekyayla, “Aşılama ilk başladığı zaman maalesef aşı sayısındaki yetersizlikten dolayı tüm toplumu aşıya açamadık. Bir aşı seferberliği durumu oluşmadı. Önce 80 yaşından başladı ve bu süreç her defasında 5 yaş aşağıya indi. Biz aslında ülkede aşılama kapasitemize haziran ayında ulaştık. 2 aydır günde 1 milyon doz civarı aşı yapılıyor. Öncesindeki bu aşı yokluğu insanların aşı seferberliği duygusunu azalttı. Bu arada Kovid geçirenler oldu. Kovid geçirdiği için aşı olmayanlar oldu. Diğer taraftan, çelişkili ifadelerin mutlaka etkisi oldu. Ancak Şanlıurfa’da bizim gözlemimize göre, aşı karşıtlığının en büyük nedeni özellikle sosyal medyada dolaşan kirli ve yanlış bilgilerdir. Aşının kısırlık yaptığı, kalp krizi yaparak ölüme neden olduğu, aşının ilerde insanların ölümüne yol açacağı şekilde bilimsel hiçbir dayanağı olmayan açıklamaların Şanlıurfa’da ciddi karşılık bulduğunu görüyoruz. Biz bunu defalarca belirttik. Aşı kesinlikle kısırlık yapmıyor. Aşıya bağlı ölüm, yayınlanan yayınlarda neredeyse yok. Tabi bu kafa karışıklığını gidermenin bir yolu Bakanlığın elinde milyonlarca dozluk aşı bilgisi var. Türkiye’de on milyonlarca aşı yapıldı. Bu aşılara bağlı bir yan etkinin olup olmadığı toplumla şeffaf bir şekilde paylaşılırsa çok ciddi etkisi olacaktır” ifadelerini kullandı.
***
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, yarın ilk kez rektörlerle bir araya gelip yüz yüze eğitimi konuşacak.
***
MEB tarafından yaz ayları boyunca okullarda ciddi bir hazırlık yapılmadığını belirten Eğitim Sen, “Yüz yüze eğitime başlanabilmesi için eğitim bileşenleri bilimi rehber edinmeli ve sorumlulukla hareket etmelidir!” çağrısı yaptı.
***
Solunum Derneği (TÜSAD), COVID-19 vakalarının yeniden yükselişe geçtiği bugünlerde yüz yüze eğitimin tedbirlere uyarak başlaması gerektiğini vurguladı. 6 Eylül’de başlayacak eğitim dönemi öncesinde öğrencilerin ve tüm eğitim personelinin aşılanması uyarısını yapan TÜSAD, Covid-19 için düzenli tarama yapılmasını önerdi.
***
Pfizer, korona virüsüne karşı 306 denek üzerinde yapılan denemelerde ikinci dozdan beş ila sekiz ay sonra yapılan üçüncü doz aşının antikor seviyesini 3,3 kat artırdığını duyurdu.
***
Britanya’da araştırmacılar, Koronavirüs’e karşı uygulanan çift doz Pfizer/BioNTech ve Oxford/AstraZeneca aşılarının koruyuculuğunun altı ay içinde azaldığını tespit etti. Pfizer aşısı ikinci dozdan bir ay sonra yüzde 88 koruyuculuk sağlarken altı ayın sonunda bu oran yüzde 74’e düştü. AstraZeneca verilerinde ise ikinci dozdan sonra yüzde 77 olan koruma dört-beş ay sonra yüzde 67’ye düştü. Analiz, 1.2 milyon test sonucu üzerinden gerçekleştirildi. Gerçek dünya analizinin klinik sonuçlardan daha düşük koruma gösterebileceği, analize Delta varyantı vakalarının eklenmediği belirtildi. Araştırmada yer alan bilim insanlarından Profesör Tim Spector “Bence mantıklı bir kötü durum senaryosunda, kışa geldiğimizde yaşlılar ve sağlık çalışanlarında korumanın yüzde 50’ye düşeceğini görebiliriz” dedi.
***
Almanya’da koronavirüs aşısı yaptıranların sayısı 100 milyonu aştı. Robert Koch Enstitüsü’nden (RKI) yapılan açıklamada, Almanya’da 24 Ağustos itibarıyla 49 milyon 408 bin 641 kişinin tam aşılı oldukları, 53 milyon 532 bin 355 kişinin de ilk doz aşısını yaptırdığı açıklandı. Buna göre, Almanya’da nüfusun yüzde 59.4’ünün tam aşılı olduğu ifade edildi.
***
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, genelgede, “Sağlık uzmanlarıyla ve askeri yetkililerle yaptığım istişare ve Başkan’ın da desteği ile Covid-19’a karşı zorunlu aşının Amerikan halkını savunmak ve orduyu korumak için gerekli olduğuna karar verdim” ifadesine yer verdi.
***
Aşı olmayan ya da aşısını tamamlamayan kişilerin ortaya yeni mutasyonlar çıkarabileceği uyarısında bulunan Halk Sağlığı Uzmanları Derneği eski yöneticisi Prof. Dr. Sarp Üner, toplumsal bağışıklık sağlanmadığı takdirde aşının da etki etmediği bir varyant türünün ortaya çıkabileceğini söyledi. Üner, “Bir an önce toplumsal bağışıklığı sağlamamız, bunun için de hızla aşılamayı yapmamız gerekiyor. Özellikle aşı tereddütü olanları ikna etmemiz gerekiyor” dedi.
***
WHO’nun çağrılarına karşın, bazı ülkeler bazı gruplara pekiştirme dozu önermeye başladı. ABD, yaşa ya da sağlık durumuna bakılmaksızın, 2. doz Pfizer ya da Moderna aşısından 8 ay sonrasında ek doz aşıyı öneriyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde 2. dozların 6 ay sonrasında 3. doz aşı yapılabiliyor, yüksek risk gruplarındakilerde ise 2. dozun 3 ay sonrasında öneriliyor. İsrail’de 2. dozlarını en az 5 ay önce olmuş 40 yaşın üzerindeki herkese üçüncü dozlar veriliyor. Şili, Uruguay ve Kamboçya’da; Çin’de üretilen Sinovac ya da Sinopharm aşıları olanlara, yaşlılar ve risk altındaki gruplar öncelikli olmak üzere ek dozlar veriliyor. Benzer şekilde, Tayland ve Endonezya’da iki doz aşı olanların oranının yüzde 8 ve yüzde 12 olmasına karşın, Sinovac aşısı olan sağlık çalışanlarına 3. doz başka bir aşı öneriliyor. Fransa ve Almanya, Eylül ayında 3. dozları önermeye başlayacak. İngiltere ise henüz kesin bir karar almadı. Türkiye’de de 14 Ocak’ta başlayan yaygın aşılamada Haziran sonunda 3. doz aşılamaya başlandı.
Bu programların arkasında ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre daha önceki varyantlara göre iki kat daha bulaşıcı görülen Delta varyantı korkusu var.
CDC tavsiyesinde, “Delta varyantıyla enfekte olmuş kişiler, bunlara iki doz aşı olanlar da dahil, hastalığı diğerlerine bulaştırabilirler” deniyor. University College London (UCL) Eczacılık Fakültesi’nden Oksana Pyzik, pekiştirme dozlarını bu kadar erken devreye almanın “bilimsel temeli olmadığını” söyledi. Pyzik BBC’ye yaptığı açıklamada, “Pekiştirme dozları Delta’ya karşı verilen bir aşırı tepki ve ‘ne olur ne olmaz’ politikası” dedi. Dr. Pyzik bir grupta korumayı artırıp, diğerinde aşılamayı geciktirmenin akıllıca bir strateji olmadığını söylüyor.
***
Pfizer CEO’su Albert Bourla corona virüsünün aşıya dayanıklı varyantının ortaya çıkmasının olası olduğunu belirterek, böyle bir duruma hazırlıklı olduklarını söyledi.
***
Covid-19 vakalarının küresel yükseliş eğilimi sürüyor. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 214 milyon 700 bini, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 4 milyon 475 bini geçti. Aktif hasta sayısı yükselmeye devam ederek, 18 milyon 200 bine yaklaştı. Bu ciddi artış bulaş tehdidinin oldukça büyük olduğunun göstergesi.
Küresel düzeyde son 24 saatte 717 bin 655 kişiye Covid-19 tanısı konurken 11 bin 215 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Pandemi yeniden tüm küreye yayıldı. ABD zirvedeki yerine koruyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (171.7 bin), Hindistan (46.4 bin), İran (40 bin), İngiltere (35.8 bin), Brezilya (30.5 bin), Fransa (23.7 bin), Malezya (22.6 bin), Japonya (21.6 bin), Türkiye (20 bin), Rusya (19.5 bin), Endonezya (18.7 bin), Tayland (18.4 bin), Meksika (18.3 bin), Filipinler (13.6 bin), Güney Afrika (13.3 bin), Almanya (12.5 bin), Vietnam (12.1 bin) ve İspanya (10.8 bin). Bu ülkeleri 8 bin 637 vaka ile Küba takip ediyor.
***
New York’un göreve yeni gelen Valisi Kathy Hochul, eyalet genelinde Covid-19 ölenlerin toplam sayısının önceki yönetimin açıkladığı rakamdan 12 bin fazla olduğunu bildirdi. Eski Vali Andrew Cuomo’nun son gününde New York eyaletinde salgından ölenlerin toplam sayısı 43 bin 400 olarak açıklanırken, Hochul ilk gününde bu sayıyı 55 bin 400 olarak ifade etti.
***
Tayvan, mayıs ayından bu yana ilk defa gün boyunca ülkede hiç Koronavirüs vakasının kayıtlara geçmediğini bildirdi. Ülkede şu ana kadar 800’den fazla kişi hayatını kaybetti. Merkezi Salgın Komuta Merkezi başkanı Chen Shih-chung yaptığı açıklamada, “Bugün yerel olarak teyit edilen vaka sayısı sıfır, bu kolay olmadı” dedi. Chen “Herkesin bu durumdan memnun olduğuna inanıyorum, ancak bu, Tayvan’da Covid-19’un tamamen temizlendiği anlamına gelmiyor. Daha gidilecek çok yol var ama vakaların sıfırlanması, tedbirlerin nispeten istikrarlı olduğu anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 08.00) alıyoruz.