Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık Bakanlığı’nın sitesinde Covid-19 verileriyle ilgili haftalık vaka sayısının yayınlanmadığına dikkat çekerek, “Tüm bilimsel kuruluşların uyarılarına rağmen en yetkili ağızlardan yapılan ‘salgının bittiği veya önemsizleştiği’ yönünde açıklamalar, toplumsal ve bireysel önlemlerin terk edilmesi ve aşılamanın ihmali yeni bir dalgayı kaçınılmaz kılmıştır” açıklaması yaptı.
HASUDER adına Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, aşılama oranlarının düşürülmesinin olumsuz öngörüler doğurduğunu kaydederek, asbestli Nae Sao Paulo gemisinin sökümü ve Bolu’daki salgını örnek göstererek halk sağlığının her anlamda öncelenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD) adına Dr. Gül Erdem, Ankara’da günlük 500-600’e kadar düşen günlük test sayısının 10 bini aştığını; pozitif sonuç oranının yüzde 50’leri bulduğunu aktardı. Erdem, ‘pandeminin bittiği’ algısından çıkmak için her türlü adımın atılması gerektiğini kaydetti.
TTB Aşı Çalışma Grubu’ndan Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak da aşılamanın şu ana kadar milyonlarca ölümü önlediğini, bunun tüm verilere yansıdığını kaydetti. Eskiocak, daha etkili aşıların beklenmesi gerektiğine yönelik söylemlere ilişkin de “Şu anda çok yüksek yayılım var. O nedenle yeni aşılar beklenene kadar mevcut aşıların kullanılmasını öneriyoruz” yanıtı verdi.
TTB Pandemi Çalışma Grubu’ndan Prof. Dr. Oğuz Kılınç ise servislerde yoğunluk ve sağlık çalışanlarındaki hastalanma oranlarının tırmandığına dikkat çekerek, “Kimse ‘Bilmiyorduk, aldatıldık’ demesin. TTB ve uzmanlık dernekleri olarak hemen her gün anlattık. Umuyoruz ki; bir sonraki basın toplantısında çok daha vahim bir tablo ile karşılaşmayız” diye konuştu.
***
Zaman içinde yükselen hasta sayılarının yoğun bakıma da yansıyabileceğini ifade eden İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, “Kapanan Covid-19 servisleri ihtiyaç halinde açılıyor. Yatak sayılarıyla ilgili İzmir’de de Türkiye’de de bir sorun yok. Olgu sayıları günlük 150 binde olduğu zaman dahi yoğun bakımlarda sorun yaşamadık. Şimdi o rakamlarda hasta yok. Bu rakama ulaşacak olsak dahi bir sorun yaşayacağımızı sanmıyorum. Sağlık Bakanı’mız, haftalar bazında yaklaşık 4-5 kat gibi bir artış olduğunu söylemişti. Şu an BA.4 ve BA.5 Omicron alt grup varyantının Türkiye için altıncı dalgası içindeyiz gibi görünüyor. Sonbaharda beklediğimiz dalga, biraz erken geldi. Önümüzdeki haftalarda biraz daha baskın olabilir. Güney yarım küredeki BA.4 ve BA.5 varyantının seyrine bakıldığında, ortalama 8-10 hafta içinde olguların kademeli azaldığını ve hastaneye yatışlara fazla yansımadığını görüyoruz. Türkiye’de hala bütün aşı çağrılarına rağmen aşılama oranlarında ve hatırlatma dozlarında eksikler var” dedi.
***
CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, Covid-19’da günlük vaka sayısının 100 binin üzerinde olduğunu belirterek, “Birgün herkes Fenerbahçeli olacak iddiası fantastik bir şakadan ibarettir. Ama yıl sonuna kadar herkes korona olacak iddiam ise acı bir gerçektir. Covid normal kişilerde hafif geçirilmesi nedeniyle hükümet de ‘du bakalım nolcek’ aymazlığı içinde… Yaşlı hastalar ile kronik hastalığı olanlar ise gözden çıkarılmıştır” dedi.
Pandemi 6. Dalgası devam ediyor. Haziran 2022 itibari ile birçok yerde BA.4 ve BA.5 tarafından varyantı baskın hale geldi. Şu ana kadar toplam vaka sayısı 577 milyona yaklaşırken toplam ölüm sayısı 6 milyon 407 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı yükselmeye devam ederek 23 milyon 755 binin üzerine çıktı.
Son 24 saatte yeni vaka sayısı 670 bin civarında, Covid-19’a bağlı ise 1,965 kişi hayatını kaybetti. Yeni vaka sayısını yüksek olduğu ülkeler şu şekilde: Japonya (154 bin), Almanya (122 bin), Güney Kore (99 bin), İtalya (88 bin), ABD (88 bin), Fransa (88 bin), Avustralya (47 bin), Brezilya (39 bin) ve Tayvan (25 bin).
Hafta sonu bildirim sorunları (bildirim yapmama, yetersiz bildirim vb), sağlık hizmetlerine erişim ve PCR testi yaptırmama vb. nedenlerle gerçek sayının daha altında vaka saptanabiliyor. Bu durum pazartesine dahi yansıyabiliyor. Gerçek tablo haftanın ilerleyen günlerinde ortaya çıkıyor.
***
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Tevfik Özlü, “Vaka sayılarının çok çok daha yüksek olduğunu düşünüyorum, bildirilen sayılar gerçeği temsil etmiyor bence” dedi. Özlü, “Vaka sayılarımız artıyor. Bizim hastanede yatış vakaları da artmaya başladı. Covid servisimizi kapatmıştık. Covid hastamız hiç yoktu. Ama son zamanlarda Covid için yatırdığımız hastalar olmaya başladı. Tekrar yoğun bakımda da şu anda hastamız var. Yoğun bakımı Covid yoğun bakım olmaktan çıkarmıştık. Tamamıyla hastalarımız bitmişti. Vaka sayılarında şu anda bildirilen sayılar gerçeği temsil etmiyor bence. Çok çok daha yüksek olduğunu düşünüyorum vaka sayılarının. Ama toplumda artık insanlar hasta olunca eskisi gibi gidip test yaptırmıyorlar. 2020-2021’i hatırlarsanız en ufak bir öksürüğünüz, ateşimiz olsa hemen gider test yaptırırdık; ‘acaba Covid mi olduk’ diye korkardık. Ama şimdi insanlar bunu hafif atlatıyor; nezle, grip, soğuk algınlığı gibi atlatıyor. Dolayısıyla ‘hastaneye gideyim test yaptırayım’ demiyor. Onun için vaka sayılarının normalde bildirilenin çok çok üstünde olduğunu düşünüyorum. Etrafımıza bir bakalım çevremizde bildiğimiz, tanıdığımız, yakınımız, komşumuz, arkadaşlarımız arasında son 15 günde 20 gün içerisinde soğuk algınlığı, nezle, grip ve benzeri bir hastalık geçiren çok kişi olduğunu görürsünüz. Hatta aile boyu bunların bir arada hazırlandıklarını görürsünüz yani bu kadar yaygın şu anda ama çok şükür ki, hafif bir hastalık halinde atlatılıyor.”açıklamasını yaptı.
***
İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr Kemal Memişoğlu Covid’de son durumu DHA’ya değerlendirdi. Temmuz ayının başından itibaren vaka sayılarında yaşanan artışın bu haftadan itibaren yeniden düşüş gösterdiğini ve Ağustos ortası gibi sönümlenmesinin beklendiğini söyleyen Prof. Dr. Memişoğlu, önceki piklerle kıyaslandığında hastaneye yatışların çok düşük oranda kaldığını kaydetti. Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, “Yasaklarla, kısıtlamalarla bunun önüne geçemeyiz. Bu hastalığı bir salgın gibi değil, influenza gibi yaygın bulaşıcı bir hastalık olarak kabul edip hayatımızı Covid’le yaşamayı öğrenerek sürdürmek zorundayız” dedi. Prof. Dr. Memişoğlu, “Temmuzun başından itibaren pozitif vaka sayıları peyderpey yükseldi. Ama son bir hafta içinde yavaş yavaş düşmeye başladı. Bu birkaç hafta içinde netleşecektir, büyük ihtimalle Ağustos ayı ortasından itibaren de yatan hastalarımızda azalma bekliyoruz. Ama şunu net söyleyeyim ki geçmiş piklere göre baktığımızda yatan hasta sayılarındaki grafiğimiz çok düşük düzeylerde kalıyor. Özellikle Ekim-Kasım gibi yeniden yükselişe geçer mi, önceki piklerden tecrübelerimizle pozitiflik oranlarımız bir daha yükselir mi? Tabii bu artık salgın değil, yaygın bir ‘bulaşıcı hastalık’ olarak ele almak gerekiyor. Aynı gripteki gibi belki belli dönemlerde yükselişler, düşüşler yaşanacaktır” dedi.
Hastane acil servislerine başvurup, servislerde yatarak tedavi gören grubun tamamının aşısız olduğunu açıklayan Prof. Dr. Şener, “Pozitif çıkan ama bir ya da iki doz aşı yaptırdığını söyleyenleri duyunca beynimden aşağı kaynar sular dökülüyor. Hastaneye yatanların, acile gelenlerin tamamı bu aşısız grup. Sosyal medyada söylenenleri, lütfen ciddiye almayın. Tam doz aşılanmış gruptan hastaneye yatan, yoğun bakıma yatanlar binde 1 düzeyindedir. Bunlar da yandaş hastalığı olan, organ nakli olan ve diyalize giren hasta grubudur. Tam doz aşılı olanların tamamı hastalığı nerdeyse ayakta geçiriyor. Bu dalgadan güvenli çıkmamızın tek yolu aşı, maske ve bağışıklık sistemine iyi bakmamızdan geçiyor” ifadelerini kullandı.
Yeni varyantların aşıdan kaçabilme özelliği ile ilgili de bir değerlendirme yapan Prof. Dr. Şener, şunları söyledi:“Özellikle Omicron alt grup varyantlarında aşıdan kaçma potansiyeli yüksek. Bu varyantlar için geliştirilen yeni aşının ağustos ayı içinde faz 2 ve faz 3 çalışmaları bitirecek. Önümüzdeki sonbahardan itibaren dünyanın genelinde Omicron alt grup varyant aşıları uygulanmaya başlayacak. Ancak gelecek aşıyı beklemek bu aşamada akılcı değil. Çünkü her koşulda aşıdan kaçan varyantla enfekte olan grup zaten bağışıklığı baskılanmış gruptur. Ulaşılabilir en iyi aşı, bağışıklığı en iyi sağlayacak aşıdır. Şu an elimizdeki aşılardan herhangi bir aşıyı yaptırmaları gerekiyor. Lütfen hatırlatma dozlarımızı yaptıralım.”
Covid-19 geçiren ancak hastalığı evde atlatan kişiler arasında yapılan bir araştırma, uzun Covid geçirenlerde cinsel dürtüde azalma, saç kaybı, halüsinasyon gibi semptomlar görülebildiğini gösterdi.
Araştırmacılar, Covid nedeniyle hastaneye yatmadan evde hastalığı geçiren kişilerde uzun Covid’in çeşitli semptomları bulunabildiğini tespit etti.
Nature Medicine dergisinde yayımlanan bulgular, uzun Covid geçirenlerin cinsel dürtülerinde azalma, saç kaybı, halüsinasyon gibi semptomları da olabildiğini gösterdi.
Birmingham Üniversitesi’nden araştırmacılar, uzun Covid’den kadınlar, gençler ve siyahların daha fazla etkilenebileceğini tespit etti.
Not: Dünya Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 07.00-8.00) alıyoruz
Başka Bir Denizli… Başka Bir Ülke… Başka Bir Dünya… MÜMKÜN…
