Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun koronavirüs salgınıyla mücadelede ihmalkar davranıp davranmadığını araştırmak için kurulan Parlamento Araştırma Komisyonu, Bolsonaro’nun 9 suçla itham edildiği nihai raporu onayladı. Raporda, Bolsonaro’nun yanı sıra aralarında Bolsonaro’nun oğullarının, eyalet valilerinin ve eski Sağlık Bakanı’nın da bulunduğu 80 kişi suçlanıyor. Bolsonaro’nun halkı defalarca sosyal mesafe kuralına uymamaya teşvik ettiği, maske kullanımına karşı çıktığı ve kalabalıkların oluşmasına neden olduğu kaydedilen raporda, bunun, “doğal bulaşmanın sürü bağışıklığına neden olacağı düşüncesinin” ve “sadece ekonomik faaliyetlerin hızlı bir şekilde yeniden başlatılmasını amaçlayan siyasi bir kararın” sonucu olduğu ifade edildi. Raporda ayrıca, Bolsonaro’nun, yanlış bilgi yaymak için kullanmakla itham edildiği sanal medya hesaplarının süresiz olarak askıya alınması da talep edildi.
***
İspanya’da ilki 14 Mart 2020-21 Haziran 2020, ikincisi 25 Ekim 2020-9 Mayıs 2021 tarihlerinde uygulanan olağanüstü hal (OHAL) uygulaması anayasaya aykırı bulundu. Muhalefetteki Vox partisinin itirazlarını görüşen İspanya Anayasa Mahkemesi, OHAL’in anayasaya aykırı olduğu kararını verdi. İspanya Anayasa Mahkemesi, OHAL dönemlerinde uygulanan genel kapatmaların bir kısıtlama değil, yasal bir çerçeveye dayanmayacak şekilde temel hakların askıya alınması olduğuna kanaat getirdi. Mahkeme ayrıca, ilk OHAL döneminde meclis ve senatonun faaliyetlerinin durdurulup çevrim içi toplantılar yapılmasının da anayasaya aykırı olduğunu açıklamıştı. İspanya’da OHAL dönemlerinde belirli saat aralıklarında ve zorunlu haller dışında sokağa çıkma yasağı ile seyahat kısıtlaması tedbirleri uygulanmış, ayrıca kapalı ve kalabalık yerler kapatılmış ya da buralara sınırlama getirilmişti. İspanya İçişleri Bakanlığı’nın kayıtlarına göre OHAL’in ihlal edilmesi gerekçesiyle ilk dönemde 1 milyon 142 bin 127, ikinci dönemde ise 220 bin 296 ceza kesildi, bunların yüzde 20’si ödendi. Hükümet, Anayasaya Mahkemesi’nin söz konusu kararının ardından ödenen para cezalarının iadesi talimatını verdi.
***
ABD’li ilaç firması Merck, korona virüsü (Covid-19) salgınına karşı geliştirdiği ilacın üretim patenti konusunda, düşük gelirli ülkelerin faydalanması için Birleşmiş Milletler (BM) destekli kuruluşla anlaştığını açıkladı. Firma, Covid-19’a karşı olumlu etkisi olduğu açıklanan “Molnupiravir” adlı ilacın patent hakkını, 100’den fazla ülkede kullanımı için BM ile işbirliği içindeki kâr amacı gütmeyen The Medicines Patent Pool (MPP) isimli kuruluşla paylaştığını duyurdu. Yapılan işbirliğiyle üretimi yaygınlaştırılacak Molnupiravir’in Pakistan, Kamboçya ve tüm Afrika ülkeleri dahil 105 ülkede dar gelirli insanların Covid-19 tedavisinde kullanılabileceğini belirtti.
***
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, “Marmara Bölgesi Hapishaneleri Üç Aylık (Temmuz-Ağustos-Eylül 2021) Hak ihlalleri Raporu: “Yetersiz beslenme, COVID- 19 salgını döneminde hasta mahpusların sağlıklarının daha da kötüleşmesine neden oluyor. Pandemi, temel hakların kullanımında artan hak ihlalleri ve ağır tecrit yanında sağlık ve tedavi hakkına erişim ve yaşam hakkına yönelik ağır tehdit oluşturmaya devam etmektedir. Ağır hasta mahpuslar başta olmak üzere risk grubundaki tüm mahpusların sağlık ve yaşam haklarını koruyucu önlemlerin acilen alınması ve pandemi süresince serbest bırakılarak riskten korunmaları sağlanmalıdır.’’
***
Üniversite hastanelerinde Covid-19 salgınına yönelik araştırma, teşhis ve tedavi faaliyetleri kapsamında görev alan personele, 1 Nisan 2021’den itibaren geçerli olmak üzere 4 ay süreyle ek ödeme yapılabilecek.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınamadı. Yeni vaka bildirimi ve günlük can kaybı yüksek hızda devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 29 bin 643 kişiye ve Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 215 kişi oldu. Toplam vaka sayısı 7 milyon 936 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 69 bin 769 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 356 binin üzerinde. Aktif hasta sayısı 489 bin 417 kişi, Bu sayı bulaş tehdidinin devam edeceğini gösteriyor.
***
Saglık Bakanı Koca, Bilim Kurulu toplantısında ele alınan konularda varılan sonuçları maddeler halinde paylaştı:
“1-İkinci doz aşı ile üçüncü doz aşı arasındaki sürenin uzatılması antikor düzeyini düşürmekte, aşının koruyuculuğunu azaltmaktadır. Bilim Kurulu, zamanı gelen üçüncü doz aşıların aksatılmadan yapılmasını ısrarla önermektedir. Dünkü verilere göre, 2.807.716 kişi, yaptırması gereken üçüncü doz aşısını henüz yaptırmamıştı.
2- 2019 yılına göre 2020 yılında hayatını kaybeden gebe sayısında yaklaşık yüzde 52’lik bir artış var. Bu yıl da seyir geçen yıla benzer sürüyor. Geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 50 daha fazla anne adayını Covid-19 sebebiyle kaybettik. Daha önce yaptığımız çağrıya rağmen maalesef halen gebelerde aşılanma oranı oldukça düşük. Kayıplarımızın arkasında en belirgin sorun gebelerin aşılanma oranının düşük olması. Covid-19 sebebiyle kaybettiğimiz gebelerin yüzde 99’u aşısızdır. Bilim Kurulumuz bir kez daha anne adaylarımızı aşı olmaya ve aşılarını tamamlamaya davet ediyor.
3- Aşının etkisini salgının seyrinde açıkça görebiliyoruz. Dikkat edecek olursanız haftalardır yüksek yeni vaka sayıları görüyoruz. Ancak önceki dönemlere kıyasla önemli bir fark var. Yeni vaka sayıları hızlı tırmanışlar şeklinde zirveler görmüyor. Günlük vaka sayılarımızı gösteren grafikler adeta tepesi kesilmiş bir dağ gibi yatayda seyrediyor. Belki önemli düşüşler henüz görmedik ancak dramatik ve ani yükselişler de görmüyoruz. İşte bunu sağlayan aşıdır.
4- Aşı sayesinde günlük vaka sayılarının kontrol edilemez şekilde artışı engellendi. Çok yakında günlük vaka sayılarının düştüğünü de göreceğimizi değerlendirdik. Bunu başarmanın yolu ise vakti gelen hatırlatma dozlarının yapılması ve topluca yüksek oranda aşılı olmaktır.
5- Yerli aşımız Turkovac’ın seri üretime geçmesi için gönüllülere ihtiyacı var. Hatırlatma dozunun zamanı gelen 18-59 yaş arası sağlıklı vatandaşlarımızı kendi aşımız, kendi gücümüz için gönüllü olmaya davet ediyorum.”
***
Konya’da maske takmadığı için kendisine tepki gösteren şoför ve yolcular tarafından bindiği belediye otobüsünden indirilen AS, tabanca temin edip aracın peşine düştü. Güzergah üzerinde durağa yanaşan otobüse yeniden binen Sarıtaş, tartıştığı yolculardan RC’yi (25) tabancayla bacağından vurdu.
***
Aşı yapılacak nüfus alt sınırının 12 yaşa indirilmesi, 3. doza rağmen halen günlük 1 milyon doza ulaşabilmiş değiliz. Günlük yapılan aşı sayısı hafta içi günlerde 200-400 bin aralığında seyrederken hafta sonları 100 bine kadar geriliyoruz. Sağlık Bakanlığı hızlı ve etkin aşılama için herhangi bir çaba göstermiyor, aşılama kendi ritminde devam ediyor. Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre: ‘’ 26 Ekim saat 19:00 itibariyle son 24 saatte 194 bin 83 doz aşı uygulandı. Türkiye’de bugüne kadar, 55 milyon 256 bin 541 birinci doz, 48 milyon 319 bin 754 ikinci doz, 11 milyon 37 bin 944 üçüncü doz aşı uygulandı. 18 yaş üstü nüfusa göre birinci doz Türkiye ortalaması %89,0 ikinci doz ortalaması %77.9 oldu. Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı haritada, 2. doz aşılamada hedef nüfusun yüzde 75 ve üzerinin aşılandığı iller mavi renkle gösteriliyor. Sağlık Bakanlığı’nın koronavirüs verilerine ilişkin yayınladığı tabloda yer alan bilgilere göre; 2. doz aşılamada %82.4 aşılama oranıyla Ordu birinci sırada yer alıyor. Yüzde 52.6 aşılama oranı ile Şanlıurfa ise son sırada bulunuyor. 2.doz aşılamada üç büyük ilde ise birinci sırada %79.9 ile İzmir, ikinci sırada %77.7 ile Ankara ve üçüncü sırada %72.0 ile İstanbul yer alıyor.’’ Oysa sağlık otoriterleri tüm nüfusa göre aşı oranın hesaplanmasını öneriyor. Böyle ele alırsak birinci doz aşı oranı % 66.1, ikinci doz ise % 57.8 olduğunu görürüz. Buna göre salgını kontrol için hedeflenen nüfusun %70’inin ikinci dozu yaptırması hedefinin oldukça gerisindeyiz. Bölgeler ve iller arasında ciddi eştisizik devam ediyor. Mülteciler ve ötekileştirilen topluluklarda ne kadar aşı yapıldığı verisine ulaşamıyoruz. Dahası Delta varyantı nedeniyle bu oranın en az %85 olması gerektiği iddia ediliyor. Türkiye özgünlüğünde istatistik krtik bir konuda 2 doz Sinovac yapılanların ‘ikinci doz aşı oranı’ hesaplanmasına dahil edilmesi. Salgın kontrolü için iki doz Sinovac’ın yeterli olmadığı kabul ediliyor, bu nedenle bu kişilerin 3.doz aşı olunca (Sinovac ya da Biontech) hesaplamaya dahil edilmesi daha gerçekçi değerlendirmeyi sağlayacaktır. Özellikle yaşlı nüfusun 3. doz aşılanması konusunda ciddi sorunlar olduğunu sahadan elde ettiğimiz verilerle söyleyebiliriz.
***
Covid-19 vakalarında yeniden artış başladı. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 245 milyon 761 bine, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 5 milyona dayandı. Aktif hasta sayısı 18 milyonun üzerine çıktı. Yüksek aktif hasta sayısı bulaş tehdidinin ciddi olduğunu gösteriyor. Küresel düzeyde son 24 saatte 478 bin 56 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 650 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: ABD (78.9 bin), İngiltere (43.9 bin), Rusya (36.6 bin), Türkiye (26.9 bin), Almanya (26.1 bin), Ukrayna (22.6 bin), Brezilya (17.2 bin), Hindistan (16.3 bin), Romanya (15 bin) ve İran )10.6 bin).
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 08.00) alıyoruz.