Hem Türkiye geneline hem gençlere göre Cumhuriyetin en önemli değerleri “bağımsızlık”, “laiklik” ve “özgürlükçülük”.
Her 10 gençten 7’si Türkiye’de çağdaş ve iyi bir eğitim sağlanmadığını düşünüyor. “Çağdaş” ve “iyi” bir eğitim sağlandığını düşünenlerin oranı, Türkiye’de yüzde 17 gibi düşük oranda; bu oran gençler arasında iyice geriliyor ve yüzde 12’ye iniyor.
Hisar Okulları İnsan ve Toplum Araştırmaları Merkezi öncülüğünde, Konda Araştırma işbirliğinde yürütülen, “İkinci Yüzyılın Eşiğinde Toplumsal Değerler ve Gençlik” araştırması, eğitim, bilim, gençlik, değerler ve gelecek kavramlarının değerlendirmesine odaklanıyor. 78 ilde 930’u 15-29 yaş aralığında olmak üzere 3 bin 147 kişiyle görüşülen araştırmadan çıkan sonuçlar şöyle:
- Çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu 15-24 yaş arası gençlerde Türkiye’deki eğitimden memnuniyetsizlik oranı yüzde 71. Gençlerin gelir seviyesi arttıkça Türkiye’deki eğitimden memnuniyet seviyesi de düşüyor.
- Gençler, kadın-erkek eşitliğinin yeterli seviyede olmadığı görüşünde. Her 10 gençten 4’ü, genç kadınların ise yarısı kadınların erkeklerle eşit imkânlara sahip olmadığını düşünüyor. Gençlerin yüzde 43’üne göre kadınlar erkeklerle eşit olanağa sahip değil. Bu oran genç kadınlarda yüzde 50’ye varıyor.
- Gençlerin yüzde 56’sı imkânı olduğu takdirde yurtdışında yaşamak istiyor. 15-24 yaş arasında bu oran yüzde 60’a ulaşıyor. Modern gençlerin yüzde 62’si, geleneksel muhafazakârların da yüzde 50’si bu görüşte.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ YOK
- Gençlerin 3’te 2’si Türkiye’de ifade özgürlüğünün olmadığını düşünüyor.
- Yaş ortalaması arttıkça gelecekte daha iyi şartlara sahip olacağını düşünenler azalıyor.
- Gençler, “eşitlikçilik” ve “insan haklarını savunma”ya Türkiye geneline göre daha yüksek oranda öncelik veriyor.
- “Hoşgörü ve tolerans”, “çalışkanlık” ve “bireyselcilik” ise Türkiye genelinin az farkla üzerinde.
- “Dürüstlük”, “gelenekselcilik”, “yerli/millilik” ve “misafirperverlik” görece önemini kaybeden değerler.
MİLLİYETÇİLİK İKİNCİ
- Gençler kendilerini en çok “Atatürkçü” olarak tanımlıyor.
- “Milliyetçilik” yanıtı ikinci sırada yer alıyor.
- “Muhafazakârlık” üçüncü sırada yer alsa da Türkiye geneline göre oransal olarak oldukça geride kalıyor.
- Benzer biçimde “İslamcı” olduğunu söyleyenlerin oranı gençlerde Türkiye genelinin farklı olarak gerisinde.
CUMHURİYETİN ÜÇ DEĞERİ
- Her 10 gençten 4’ünün “Cumhuriyet” denildiğinde aklına ilk gelen kelime “Atatürk” oluyor.
- Hem Türkiye geneline hem gençlere göre Cumhuriyetin en önemli değerleri “bağımsızlık”, “laiklik” ve “özgürlükçülük”.
- Hem Türkiye genelinde hem gençler özelinde her 5 kişiden sadece 1’i “özgürlükçülük” değerinin hayata geçtiğini düşünüyor.
- “Bağımsızlık” hem genç kadınlar hem de genç erkekler için Cumhuriyetin en önemli 2 değerinden biri.
- Her 3 genç kadından 1’i için “özgürlükçülük” en önemli Cumhuriyet değerlerinden biri.
- Gençlerde “yurtseverlik”, “dindarlık” ve “devletin bekası” diyenlerin oranları az farkla da olsa Türkiye geneline göre daha düşük.
- Muhafazakârlaşma arttıkça “Atatürk” diyenlerin oranı azalıyor. Bu durum “özgürlük” cevabı verenlerde de geçerli.
- Geleneksel muhafazakârların Cumhuriyet ile ilgili olarak akıllarına ilk olarak “vatan, millet, egemenlik ve halk” gibi kavramlar geliyor.
EN ÇOK NEYE ÖNEM VERİLMELİ?
- Güçlü ekonomi
- Adaletin sağlanması
- Dünya çapında eğitim
- Sağlık imkânları
- Liyakat
- Toplumsal cinsiyet eşitliği
- Çevrenin korunması
Kaynak: Cumhuriyet – Figen Atalay